WERNO MACIEJ, geotechnik, profesor

Wersja z 18:25, 10 wrz 2024

MACIEJ WERNO (25 VIII 1937 Bydgoszcz – 16 VII 2024 Gdańsk), geotechnik, pracował w Instytucie Budownictwa Wodnego (IBW) Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Gdańsku, w Instytucie Morskim i na Politechnice Koszalińskiej. Syn Józefa i Franciszki z domu Peschel. W 1954 absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Ludwika Waryńskiego w Bydgoszczy. Od 1954 do 1960 studiował na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Gdańskiej, magister inżynier.

W latach 1960–1992 pracował w IBW w Gdańsku. Od 1969 doktor, od 1988 doktor habilitowany nauk technicznych w zakresie budownictwa- geotechniki stosowanej (przewód na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej), był kierownikiem Pracowni Mechaniki Gruntów. W latach 1992–2004 pracował w Instytucie Morskim w Gdańsku na stanowisku profesora nadzwyczajnego i od 2003 kierownika Zakładu Geoinżynierii i Geoekologii. W latach 1998–2018, będąc od 2008 emerytem, zatrudniony był na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Koszalińskiej, początkowo w Katedrze Geotechniki, a po utworzeniu specjalności budownictwo drogowe, której był inicjatorem i współorganizatorem, w Zakładzie Inżynierii Komunikacyjnej. W 2007, na wniosek Rady Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, profesor (tytularny) nauk technicznych. W latach 1992–2015 kierował także przedsiębiorstwem badawczym „GEOSTAB” Sp. z o.o. w Gdańsku, będąc autorem projektów i ekspertyz w kierowanej przez siebie Pracowni Geoinżynierii i Geoekologii. Przebywał na stypendiach w Norweskim Instytucie Geotechnicznym w Oslo (1973) oraz w Uniwersytecie Ruhry w Bochum (1992).

W IBW Gdańsk od 1970, dla instytucji polskich, norweskich i holenderskich, kierował pracami badawczymi, konsultingowymi i projektowymi oraz nadzorem autorskim w kwestiach wzmocnienia podłoża, technologii budowy nasypów drogowych i kolejowych, stateczności zboczy, fundamentowania, metodyki badań na próbach gruntu. W latach 1970–1974 był kierownikiem zespołu badań geotechnicznych w Porcie Północnym, od 1979 platform wiertniczych i rurociągów „Petrobaltic” w różnych lokalizacjach na Morzu Bałtyckim. W latach 1980–1990 zainicjował i kierował badaniami zachowań gruntu w warunkach obciążeń cyklicznych budowli morskich i dróg. Od 1986 do 1988 był konsultantem badań geotechniki projektów jądrowych elektrowni w Polsce, w 1992–1994 inicjatorem i kierownikiem projektu polsko-norweskiego „Badanie gruntów zanieczyszczonych” oraz na gruncie polskim „Projektowania środków zaradczych w regionie gdańskim i koszalińskim”. W latach 1993–1995 kierował polsko-holenderskim projektem „Badanie zanieczyszczeń wody i dna Zatoki Gdańskiej” wraz z opracowaniem środków zaradczych. Od 2004 do 2007 był kierownikiem zespołu badań geologicznych, inżynierskich i geotechnicznych na potrzeby projektowania oraz budowy kolejnych etapów Terminalu Kontenerowego DCT w Porcie Północnym. W latach 2008–2009 był kierownikiem zespołu geotechnicznych badań i dokumentacji geologicznej i geotechnicznej budowanego stadionu w Gdańsku-Letnicy. Był współautorem opracowania ekspertyzy dotyczącej warunków gruntowo-wodnych w rejonie projektowanego kompleksu oraz dokumentacji geologiczno-inżynierskiej i geotechnicznej, które stały się podstawą do opracowania projektu koncepcyjnego, a później projektu budowlanego stadionu wraz z zagospodarowaniem terenu. Prowadził ponadto badania nad ochroną brzegu atlantyckiego w mieście St. Louis w Senegalu, kierując geotechniczną i geofizyczną grupą badawczą oraz okresowo sprawując funkcję kierownika kontraktu (1980 i 1981).

Współautor trzech monografii, m.in. Nasypy na gruntach organicznych (Warszawa 1981), oraz nagrodzonej przez Ministra Środowiska za szczególne osiągnięcia w zakresie badań geotechnicznych na morzu Zasad dokumentowania geologiczno-inżynierskich warunków posadawiania obiektów budownictwa morskiego i zabezpieczeń brzegu morskiego (Warszawa 2009). Autor artykułów publikowanych w „Technice i Gospodarce Morskiej”, kontynuacji tego pisma „Inżynieria Morska i Geotechnika”, w „Archiwum Hydrotechniki”, „Marine Geotechnology”, „Drogownictwo”. Współautor pięciu patentów i wdrożeń.

Rozpoczęcie w latach 80. XX wieku badań, a następnie wydobycie ropy naftowej przez „Petrobaltic” („Lotos–Petrobaltic”) na Morzu Bałtyckim zaowocowało opracowaniem pod jego kierownictwem metodyki prognozowania penetracji dna morza przez samopodnoszącą się pływalną platformę. Na podstawie opracowanych projektów technologicznych pod jego kierownictwem i z jego współudziałem, zbudowano łącznie kilka kilometrów nasypów drogowych, na wzmocnionym podłożu organicznym, o łącznej długości ponad 700 000 mb kolumn cementowo-wapiennych. Projekty te dotyczyły różnych odcinków dróg krajowych, przy czym największy zakres wzmocnienia podłoża zrealizowano na budowie Trasy Nowocłowej: nowego wjazdu do Szczecina.

Kierował badaniami lub konsultował wiele ważnych projektowanych i realizowanych obiektów budownictwa lądowego i morskiego w zakresie problemów geotechnicznych, m.in. Głębokowodnego Terminalu Kontenerowego DCT w Gdańsku, Terminalu Gazowego LNG w Świnoujściu, modernizację falochronu głównego w porcie w Gdyni, budowę rurociągu na dnie Morza Bałtyckiego, instalację półzanurzalnej platformy poszukiwawczej, zabezpieczenie stateczności brzegu klifowego w Jastrzębiej Górze i Rozewiu, modernizację linii kolejowej E65 Gdynia–Warszawa, koncepcję Południowej Obwodnicy Trójmiasta i północnej obwodnicy Gdyni. Brał udział w pracach konsultingowych, dotyczących wyboru lokalizacji Stadionu Narodowego w Warszawie, w obrębie Stadionu Dziesięciolecia.

Posiadał uprawnienia budowlane i był rzeczoznawcą Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji (SITK). Członek Polskiego Komitetu Geotechniki (po utworzeniu w 1968 oddziału gdańskiego pełniąc funkcję jego sekretarza), Międzynarodowego Stowarzyszenia Mechaniki Gruntów i Inżynierii Geotechniki ISSMGE (International Society for Soil Mechanics and Geotechnical Engineering), Polskiego Stowarzyszenia Geosyntetycznego oraz Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Przez kilka kadencji był też członkiem Sekcji Mechaniki Gruntów Fundamentowania i Skał Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN. Był w 1975 w Gdańsku współorganizatorem oraz pełnił równocześnie funkcję sekretarza Pierwszej Bałtyckiej Konferencji Mechaniki Gruntów i Fundamentowania. Należał do Komitetu Rewaloryzacji Kaplicy Królewskiej w Gdańsku.

Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974), otrzymał nagrodę Sekretarza Naukowego PAN (1989). Żonaty był z Danutą z domu Chrzanowską, doktorem medycyny, pediatrą, ojciec Anny (ur. 1967) i Iwony (ur. 1973). Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku. WP





Bibliografia:
Prof. dr hab. inż. Maciej Werno, „Inżynieria Morska i Geotechnika”, nr 6, 2011, s. 553.
Prof. dr hab. inż. Maciej Werno, w: Who is who w Polsce, Szwajcaria 2011, s. 4072.
Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska. Księga jubileuszowa, red. Bohdan Zadroga, Gdansk 2005, s. 121.