KOLAK-MICHALSKA DOROTA, aktorka

Aktualna wersja na dzień 08:43, 2 gru 2024

Dorota Kolak–Michalska, 2018

Dorota Kolak–Michalska jako Hekabe w sztuce Trojanki, Teatr Wybrzeże, 2019

DOROTA KOLAK–MICHALSKA (ur. 20 VI 1957 Kraków), aktorka teatralna i filmowa, pedagog. Córka Jerzego (19 XI 1934 – 3 III 2016 Kraków), kierownika technicznego teatrów Starego i Bagatela w Krakowie, oraz Aliny (ur. 1929), choreografki, nauczycielki, blogerki. Siostra Beaty (ur. 4 X 1959 Kraków), zamężnej Kuzdak, także aktorki, absolwentki w Studium Aktorskim przy gdańskim Teatrze Wybrzeże (1982), aktorki teatralnej (m.in. Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi oraz poszukującego nowych form Teatru Mumerus z Krakowa) i telewizyjnej (grającej głównie w serialach, m.in. w Barwach szczęścia (2010) i w Radiu Romans (1995)).

Debiutowała na IV roku studiów rolą Adeli w Dom Bernardy Alba Federico Garcii Lorki w reżyserii Bogdana Toszy w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. Absolwentka klasy fortepianu w szkole muzycznej w Krakowie. W 1980 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie, w latach 1980–1982 aktorka Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, gdzie zagrała między innymi Klarę w Ślubach panieńskich Aleksandra Fredry w reżyserii Bogusława Michalika (24 X 1980).

Od 1982 pracuje w gdańskim Teatrze Wybrzeże, gdzie do 2022 zagrała przeszło 100 ról, m.in. Jadzię Soldatkową w Stąd do Ameryki Władysława Zawistowskiego w reżyserii Mikołaja Grabowskiego (premiera 19 VII 1988), Katarzynę w Poskromieniu złośnicy Szekspira w reżyserii Anny Polony (28 III 1993) czy w Niepokoju Iwana Wyrypajewa w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego (23 VII 2021). Stworzyła także znakomite duety z Mirosławem Baką w koprodukcji Teatru Wybrzeże z warszawskim Teatrem Polonia Seks dla opornych Michele Riml w reżyserii Krystyny Jandy (20 I 2012), najczęściej z nim granej Marty w Kto się boi Virginii Woolf? Edwarda Albee’go w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego (premiera 2 X 2015) czy z Katarzyną Figurą w Marii Stuart według Friedricha Schillera w reżyserii Adama Nalepy (26 IX 2014). Występowała także jednocześnie asystując reżysersko m.in. jako Matka w Hannemanie Stefana Chwina w reżyserii Izabelli Cywińskiej (27 I 2002) czy będąc Lane w spektaklu Posprzątane w reżyserii Giovanny Castellanosa (16 XII 2006). Reżyserowała także gościnnie Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca Aleksandra Fredry w Teatrze Miejskim w Gdyni (22 I 1999) czy La serva padrona Giovanniego Batisty Pergolesiego w Państwowej Operze Bałtyckiej (26 II 2005).

Wystąpiła w prawie 30 rolach w Teatrze Telewizji, m.in. jako Yvette w Matce Courage Bertolta Brechta w reżyserii Andrzeja Rozhina (15 VIII 1983), Hanna Javis w Arkadii Toma Stopparda w reżyserii Krzysztofa Babickiego (3 VII 1995) czy Wanda w Waszej Wysokości Anny Wakulik w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej (27 XI 2016). W latach 90. XX wieku rozwinęła się jej kariera filmowa, m.in. żona Stimminga w Drugim brzegu Magdaleny Łazarkiewicz (1997), matka Artura w Jestem Twój Mariusza Grzegorzka (2009), matka Mateusza w Chce się żyć Macieja Pieprzycy (2013) czy obsypaną nagrodami rola Renaty w Zjednoczonych stanach miłości (2016); zagrała w serialach telewizyjnych Radio Romans (1994–1995, w 1995 wraz z siostrą i mężem), Pensjonat pod Różą (2004–2006), Barwy szczęścia (2007–2011, w 2010 z siostrą), i filmach kinowych, w tym Ile waży koń trojański (2008), Jestem Twój (2009) i Lęk wysokości (2010). Użyczyła także swego głosu w dubbingu postaci filmowych (księżniczka Lea Organa-Solo w trzech częściach Gwiezdnych wojen: Przebudzenie Mocy (2015), Ostatni Jedi (2017) i Skywalker-Odrodzenie (2019)) bądź w grach komputerowych (ta sama postać w LEGO Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy (2016)) oraz jako lektorka filmów dokumentalnych.

Od 1991 wykładowca Akademii Muzycznej w Gdańsku. Uczy scen klasycznych, współczesnych, wiersza, plastyki ruchu scenicznego i piosenki. Na Wydziale Śpiewu Solowego wyreżyserowała kilkanaście dyplomów operowych. Prowadziła także zajęcia w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, Studium Wokalno-Aktorskim im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, Szkole Baletowej w Gdańsku i Gdyńskiej Szkole Filmowej. Od 2005 doktor na podstawie rozprawy Różnice w opracowywaniu roli operowej ze studentami i z zawodowymi śpiewakami (obrona w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie), od 13 IV 2015 doktor habilitowany sztuk teatralnych (przewód na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi), od 2023 profesor (tytualrny) sztuki w dyscyplinie sztuk filmowych i teatralnych. W kadencji 2021–2025 członkini kapituł Medalu św. Wojciecha i Medalu Księcia Mściwoja II. Bohaterka wydanego w formie książkowej wywiadu-rzeki Barbary Kanold Kto się boi Doroty K. (Gdańsk 2018).

Wyróżniona m.in. nagrodą teatralną „Głosu Wybrzeża” za tytułową rolę w Antygonie Sofoklesa w reżyserii Marka Okopińskiego w Teatrze Wybrzeże (1973), nagrodą za rolę Julii Giuli przedstawieniu Cień Wojciecha Młynarskiego w reżyserii Romany Próchnickiej w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na XXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1981), Nagrodą Wyspiańskiego za osiągnięcia aktorskie w Teatrze Wybrzeże (1988), nagrodą za drugoplanową rolę Marii Timofiejewny Lebiadkiny w spektaklu Biesy Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Krzysztofa Babickiego na XXXIII Kaliskich Spotkań Teatralnych (1993), Nagrodą Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (za 1998 oraz za 2003), nagrodą aktorską za tytułową rolę w Matce Witkacego w Teatrze Wybrzeże na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska” (2004), nagrodą za rolę w spektaklu telewizyjnym Padnij na Festiwalu Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” (2006), dwukrotnie Złotym Lwem Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa: za rolę Matki w filmie Jestem twój w reżyserii Mariusza Grzegorzka na 34. edycji Festiwalu (2009) oraz za rolę Renaty w filmie Zjednoczone stany miłości w reżyserii Tomasza Wasilewskiego na 41. edycji (2016) i za tę ostatnią rolę także nagrodą dla najlepszej aktorki na Valletta Film Festival (2016), Nagrodą im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę Marty w "Kto się boi Virginii Wolf" (2016), Nagrodą Teatralną Miasta Gdańska za rolę Hekabe w Trojankach Eurypidesa w reżyserii Jana Klaty na scenie Teatru Wybrzeże (2019), Nagrodą im. Ireny Solskiej za twórczość wywierającą znaczący wpływ na rozkwit sztuki aktorskiej (2019), Nagrodą "Złotego Szczeniaka" podczas Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą za film Zabawa zabawa (2019), wyróżnieniem za tytułową rolę w Pannie Julii Augusta Strindberga na XXVI Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie (1990), wyróżnieniem za rolę w przedstawieniu Mąż i żona na VIII Międzynarodowym Festiwalu Komedii „Talia” w Tarnowie (2004). Nominowana do Polskiej Nagrody Filmowej w kategorii „Najlepsza główna rola kobieca” za rolę Renaty w filmie Zjednoczone stany miłości (2016).

Odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi z okazji 50-lecia Teatru Wybrzeże (1996), Srebrnym (2008) i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, odznaką honorową „Zasłużony Działacz Kultury” (1996). Laureatka w 1992, 2003 i 2009 Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, w 2005 Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 25-lecia pracy aktorskiej, w 2013 z okazji jubileuszu 30-lecia pracy artystycznej. W 2015 otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”, w 2019 Nagrodę Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” za rok poprzedni, w 2024 Wielką Pomorską Nagrodę Artystyczną marszałek województwa pomorskiego za „wyrazistą formę teatralną, intuicję sceniczną, umiejętność prezentacji pełnej gamy emocji – aktorstwo najwyższej próby, dzięki któremu wychodzi zwycięsko z każdego scenicznego wyzwania”. Uhonorowana w 2024 Medalem św. Wojciecha.

Żona aktora Igora Michalskiego, matka aktorki Katarzyny Zofii Michalskiej (ur. 24 V 1985 Gdynia), zamężnej Nenko. TOR