RYBICKI ARKADIUSZ, działacz opozycji demokratycznej, polityk

Wersja z 14:45, 22 gru 2023

Arkadiusz Rybicki

Nagrobek Arkadiusza Rybickiego na cmentarzu Srebrzysko

Tablica pamiątkowa Arkadiusza Rybickiego odsłonięta 8 IV 2011 przy ul. Sienkiewicza 10

ARKADIUSZ („Aram”) RYBICKI (12 I 1953 Gdynia – 10 IV 2010 Smoleńsk, katastrofa samolotu Tu-154M), polityk, działacz społeczny. Syn pracownika Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich Dalmor Stefana i Marii. Miał ośmioro rodzeństwa (czterech braci i pięć sióstr), między innymi Bożenę, Mirosława i Sławomira. Od 1959 z rodziną przeprowadzi się z Gdyni do Gdańska. Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego, a w 1978 Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego (UG).

W 1976 współpracował z Komitetem Obrony Robotników. W latach 1976–1979 działał w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, drukował „Biuletyn Informacyjny”, pomorską edycję organu ROPCiO „Opinia”, pierwszego niezależnego pisma publikowanego w PRL, które ujawniło swój zespół redakcyjny. W 1977–1981 jeden z założycieli i sekretarz ukazującego się poza cenzurą pisma „Bratniak”. W 1979 wspólnie z Aleksandrem Hallem, Grzegorzem Grzelakiem i Janem Bartyzelem założył Ruch Młodej Polski. W 1978–1980 pracował jako archiwista w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni, następnie w kościele św. Krzyża w Gdańsku; napisał monografie obu parafii. Od strajku w sierpniu 1980 do maja 1981 był rzecznikiem prasowym NSZZ „Solidarność” regionu gdańskiego i dyrektorem agencji prasowej „S” – Biura Informacji Prasowej Solidarności. Współredagował „Głos Wolny”, organ I Krajowego Zjazdu Delegatów „Solidarności”. Wspólnie z Maciejem Grzywaczewskim 18 VIII 1980 spisał na płytach ze sklejki 21 postulatów wysuniętych przez strajkujących ( postulaty „Solidarności”), które wywieszono tego dnia na bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Od 13 XII 1981 do 15 X 1982 internowany. W latach 1983–1988 szef sekretariatu Lecha Wałęsy i jeden z jego najbliższych współpracowników.

W 1984–1985 pracował w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, 1985–1986 w redakcji „Przeglądu Katolickiego”, 1986–1990 w Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych „Świetlik”. Podczas wyborów prezydenckich w 1990 był redaktorem naczelnym wyborczego serwisu informacyjnego L. Wałęsy, w 1991 mianowany szefem Zespołu Obsługi Politycznej w randze podsekretarza stanu, także przewodniczący prezydenckiej Rady Stosunków Polsko-Żydowskich. W październiku 1991 roku złożył dymisję z urzędu po konflikcie z Mieczysławem Wachowskim. W tym roku zaangażował się w powołanie Koalicji Republikańskiej, w okresie 1992–1996 wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej. Następnie do 2000 w Stronnictwie Konserwatywno-Ludowym. W 1992–1993 prowadził działalność gospodarczą, 1994–1998 dyrektor w Agencji Filmowej Profilm, był producentem między innymi programu telewizyjnego „Lalamido”.

W 1999–2001 w rządzie Akcji Wyborczej Solidarność podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego odpowiedzialnym między innymi za współpracę z zagranicą i integrację europejską. Od roku 2001 w Platformie Obywatelskiej (PO)), był między innymi przewodniczącym tej partii w Gdańsku, z jej listy w 2001 bezskutecznie kandydował do Sejmu RP. W latach 1998–2005 radny Gdańska, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Kultury oraz był członkiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

W 2000–2002 kurator Narodowego Zakładu im. Ossolińskich (razem z Janem Nowakiem Jeziorańskim i Władysławem Bartoszewskim), 2002–2005 dyrektor Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku oraz Departamentu Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Od 2005 poseł na Sejm V kadencji z listy PO, w 2007 powtórnie. Przewodniczył Parlamentarnej Grupie do spraw Autyzmu oraz Polsko-Izraelskiej Grupie Parlamentarnej. Autor publikacji z zakresu historii, polityki i kultury, między innymi był współautorem (pod ps. Czesław Leopold) monografii Więźniowie polityczni 1944–1956 (1980), współpracował przy tworzeniu drugiej części autobiografii Lecha Wałęsy Drogi do demokracji (1991), a także scenariuszy filmów dokumentalnych, przykładowo Kościół wobec komunistycznej władzy (1997). Członek komisji konkursowych (m.in. komisji w sprawie przyznania Nagrody Prezydenta Gdańska w Dziedzinie Kultury w 2001).

Wyróżniony został odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1999), Narodowym Orderem Zasługi (przez Prezydenta Francji Jacques’a Chiraca; 2001), Medalem 25-lecia „Solidarności” (2005), pośmiertnie – Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2010), Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).

Pochowany 26 IV 2010 na cmentarzu Srebrzysko. 8 IV 2011, o godzinie 16:30, na budynku, w którym mieszkał, przy ul. Sienkiewicza 10 we Wrzeszczu, staraniem władz Gdańska odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową autorstwa Sławoja Ostrowskiego. Jego imię od 16 XII 2014 nosi tramwaj Pessa Jazz Duo 128NG nr 1051, a od 10 IV 2015 Szkoła Podstawowa przy ul. Azaliowej w Kokoszkach. W 2014 powstał film dokumentalny Aram autorstwa Krzysztofa Talczewskiego, jego imię nosi Salon Młodopolski, który gromadzi głównie środowisko Ruchu Młodej Polski. Do inicjatyw Salonu należy organizowanie spotkań z politykami i publicystami. Od 1976 żonaty był z Małgorzatą z domu Wincza. Ojciec Magdaleny (ur. 1977) i Antoniego (ur. 1984). JMY