SCHRÖDER CHRISTIAN GABRIEL, burmistrz Gdańska

Wersja z 12:55, 1 lis 2022

Simon Christian Schröder, ojciec burmistrza Christiana Gabriela, według Daniela Kleina rytował Johann Georg Wolfgang

Christian Gabriel von Schröder, 1764, wedle portretu Jacoba Wessela rytował Jacob Houbraken

CHRISTIAN GABRIEL von SCHRÖDER (8 XI 1692 Gdańsk – 29 XII 1762 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Wnuk brata burmistrza Christiana Schrödera, Simona, w 1650 prowizora kościoła św. Katarzyny, w 1655 ławnika Starego Miasta, żonatego w 1649 z Anną Taut – z którą miał dwie córki – i od 1651 z Agathe, córką rajcy Michaela Wiedera. Z tego drugiego związku pochodził jego ojciec Simon Christian (23 VIII 1662 Gdańsk – 29 V 1723 Chociwel na Pomorzu Zachodnim, pochowany 10 VI 1723 w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny), w 1691 członek Trzeciego Ordynku, w latach 1699–1707 kapitan wojsk gdańskich w Wisłoujściu, od 1710 ławnik Głównego Miasta. Jego matką była Anna Constantia (zm. w połogu 13 XI 1692), córka ławnika (od 1686) Ludwiga Schlieffa. Ojciec żenił się jeszcze dwukrotnie, 10 II 1695 z Florentiną (zm. 1705), córką Johanna Ernsta Ölhaffa, oraz od 1709 z Katheriną, córką burmistrza Joachima Hoppe. Brat przyrodni między innymi lekarza Benjamina Gottlieba Gabriela von Schröder (1716 Gdańsk – 20 X 1774 Gdańsk).

Od 1707 uczył się w Gimnazjum Akademickim, następnie studiował na uniwersytetach w Wittenberdze i Lipsku (1712) oraz w Lejdzie (1713). Od 1719 – przez 14 lat – był sekretarzem Rady Miejskiej Gdańska. W latach 1733–1735 był syndykiem miejskim. Od 1736 był ławnikiem, między 1746 i 1753 został rajcą, w 1747 był sędzią. Godność burmistrza piastował od 1754. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1755 i 1758, drugiego w 1754, trzeciego w 1757, 1760, 1761 i 1762, czwartego w 1756 i 1759. W 1750 (jako rajca) był burgrabią królewskim w Gdańsku.

Należał (wraz z Johannem Wahlem) do najbardziej nieprzejednanych i konsekwentnych obrońców praw i przywilejów Gdańska. W listopadzie 1750 aktywnie sprzeciwiał się (jako burgrabia, a zatem formalnie reprezentant króla w mieście) wprowadzeniu narzuconej miastu przez króla polskiego Augusta III w Gdańsku tzw. ordynacji królewskiej, czym naraził się na oburzenie monarchy. Prowadził w tej sprawie pertraktacje z kierownikiem polityki królewskiej i faworytem władcy Heinrichem von Brühlem. 23 VI 1751 został wezwany (wraz z burmistrzem Johannem Wahlem) przez Augusta III na dwór do Drezna i tam przez rok trzymany w areszcie, co miało zmusić władze Gdańska do przyjęcia ordynacji królewskiej, a także skłonić je do ustępstw na rzecz popieranego przez monarchę Trzeciego Ordynku.

Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli tzw. uczonych w gronie władz miejskich Gdańska. Uczestniczył w pracach powstałego w 1720 gdańskiego Towarzystwa Naukowego ( Societas Litteraria). Wspierał finansowo i organizacyjnie gdańskie Gimnazjum Akademickie, zarówno jako jego protoscholara w latach 1757–1762, jak i prywatnie. Zapewne jeszcze jako sekretarz Rady (po 1719) zredagował po łacinie obszerną rozprawkę dotyczącą gdańskiego prawa małżeńskiego.

Ożenił się 12 VI 1725 z Johanną Constantią (23 I 1699 – styczeń 1767), córką Karla Adolpha Ferbera (5 III 1663 – 24 VII 1737), ławnika (od 1708), rajcy (od 1728) i burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1734). Ojciec czterech córek, w tym Katheriny Renaty (21 IX 1734 – 7 III 1756), która była żoną burmistrza Johanna Bentzmanna.

Pochowany został 27 I 1763 w kościele Najświętszej Marii Panny. Spoczął w nawie środkowej, w rodzinnym grobie, w którym 18 XII 1741 pochowano także nieznaną z imienia jego córkę, 23 II 1756 córkę Katherinę Renatę i 27 I 1767 jego żonę. DK