DILGER DANIEL, drugi pastor kościoła NMP
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
'''DANIEL DILGER''' (29 VI 1572 Gdańsk – 26 II 1645 Gdańsk), drugi pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Pochodził z rodziny kupieckiej wywodzącej się ze Szwabii, do Gdańska przybył jego ojciec Paul, uczestnik walk pod Wisłoujściem w 1577, w czasie [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]]. Brat m.in. Gertrudy (1564 Gdańsk – pogrzeb 22 IX 1602 Gdańsk, epidemia dżumy), od 13 II 1584 żony [[BÖTTISCHER EBERHARD, kupiec, kronikarz | Eberharda Böttischera]]. <br/><br/> | '''DANIEL DILGER''' (29 VI 1572 Gdańsk – 26 II 1645 Gdańsk), drugi pastor [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Pochodził z rodziny kupieckiej wywodzącej się ze Szwabii, do Gdańska przybył jego ojciec Paul, uczestnik walk pod Wisłoujściem w 1577, w czasie [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]]. Brat m.in. Gertrudy (1564 Gdańsk – pogrzeb 22 IX 1602 Gdańsk, epidemia dżumy), od 13 II 1584 żony [[BÖTTISCHER EBERHARD, kupiec, kronikarz | Eberharda Böttischera]]. <br/><br/> | ||
| − | W styczniu 1589 zapisany został do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. | + | W styczniu 1589 zapisany został do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], studiował i uzyskał magisterium w Jenie. Był kaznodzieją polowym w wojsku, po powrocie do Gdańska od 1597 diakon w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]], od 1605 jego pastor. Od 1626 do 1643 drugi pastora w kościele NMP. Zwolennik pietyzmu, wraz z [[RATHMANN HERMANN, pastor kościoła św. Katarzyny | Hermannem Rathmannem]], [[HUTZING ENOCH II, profesor Gimnazjum Akademickiego | Enochem Hutzingiem II]] i [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abrahamem Calowem]] brał udział w głośnych sporach teologicznych, toczonych w gronie [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]] głównie ze zwolennikiem ortodoksyjnego luteranizmu, pastorem kościoła NMP [[CORVIN JOHANN, pastor kościoła NMP | Johannem Corvinem]]. Zaciekłości tych sporów skłoniła gdańską [[RADA MIEJSKA | Radę Miejska]], w obliczu zbliżającej się w grudniu 1643 wizyty króla polskiego Władysława IV, do pozbawienia Johanna Corvina urzędu, a jego wysłała na emeryturę.<br/><br/> |
| − | + | Autor kazań pogrzebowych, wygłoszonych m.in. po śmierci burmistrza [[HOLTEN ARNOLD von, burmistrz Gdańska | Arnolda von Holtena]] (1629), burmistrza [[KEMPEN EGGERT von, burmistrz Gdańska| Eggerta von Kempena]] (1636), profesora oraz astronoma [[KRÜGER PETER, astronom, profesor Gimnazjum Akademickiego | Petera Krügera]] (1639), Johanna II Connerta (wnuka rajcy [[CONNERT HANS, rajca, mecenas sztuki | Hansa Connerta]], 1634).<br/><br/> | |
| − | Pochowany w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[MOCHINGER JOHANN, pastor kościoła św. Katarzyny, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Mochinger]]. {{author: | + | 3 VII 1597 poślubił Annę, córkę pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]], z okazji ślubu wiersz gratulacyjny napisał m.in. lektor języka polskiego w Gimnazjum Akademickim i kaznodzieja polski w kaplicy św. Anny przy [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]], Adam Krüger. Po raz drugi żonaty był od ślubu w kościele NMP w 1625 z wdową Dorotheą (chrzest 23 IV 1597 – pochowana tamże 9 XI 1665), córką kupca Reinhalda Pelkaua (zm. 1604), wdową po poślubiony w kościele NMP 20 IX 1616 Caspra Schuberta. <br/><br/> |
| + | Ojciec m.in. 1/ Benjamina (1610–1668), w 1621 zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, następnie na [[STARE MIASTO | Starym Mieście Gdańsku]] od 1655 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]], od 1669 rajcy, sędziego w 1671, 1676, 1681, 1682 i 1686, rzecznika Rady Starego Miasta w 1673, 1678, 1683 i 1688, oraz 2/ pastora [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanaela]]. <br/><br/> | ||
| + | Pochowany w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor kościoła św. Katarzyny [[MOCHINGER JOHANN, pastor kościoła św. Katarzyny, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Mochinger]], żegnany był też epicediami (utworami żałobnymi), m.in. autorstwa diakona kościoła św. Bartłomieja [[ZWICKER FRIEDRICH II, diakon kościoła św. Bartłomieja | Friedrichaem Zwickera]]. {{author:BŚ}} {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 52, 112.<br/> | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 52, 112.<br/> | ||
| + | Praetorius Ephraim ''Danziger Lehrer Gedächtniß...'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 3, 6, 7. <br/> | ||
Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834.<br/> | Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834.<br/> | ||
| − | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 134.<br/> | + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 134; 3, 428.<br/> |
Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 63. | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 63. | ||
Aktualna wersja na dzień 21:15, 11 paź 2024
DANIEL DILGER (29 VI 1572 Gdańsk – 26 II 1645 Gdańsk), drugi pastor kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP). Pochodził z rodziny kupieckiej wywodzącej się ze Szwabii, do Gdańska przybył jego ojciec Paul, uczestnik walk pod Wisłoujściem w 1577, w czasie wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym. Brat m.in. Gertrudy (1564 Gdańsk – pogrzeb 22 IX 1602 Gdańsk, epidemia dżumy), od 13 II 1584 żony Eberharda Böttischera.
W styczniu 1589 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, studiował i uzyskał magisterium w Jenie. Był kaznodzieją polowym w wojsku, po powrocie do Gdańska od 1597 diakon w kościele św. Katarzyny, od 1605 jego pastor. Od 1626 do 1643 drugi pastora w kościele NMP. Zwolennik pietyzmu, wraz z Hermannem Rathmannem, Enochem Hutzingiem II i Abrahamem Calowem brał udział w głośnych sporach teologicznych, toczonych w gronie Ministerium Duchownego głównie ze zwolennikiem ortodoksyjnego luteranizmu, pastorem kościoła NMP Johannem Corvinem. Zaciekłości tych sporów skłoniła gdańską Radę Miejska, w obliczu zbliżającej się w grudniu 1643 wizyty króla polskiego Władysława IV, do pozbawienia Johanna Corvina urzędu, a jego wysłała na emeryturę.
Autor kazań pogrzebowych, wygłoszonych m.in. po śmierci burmistrza Arnolda von Holtena (1629), burmistrza Eggerta von Kempena (1636), profesora oraz astronoma Petera Krügera (1639), Johanna II Connerta (wnuka rajcy Hansa Connerta, 1634).
3 VII 1597 poślubił Annę, córkę pastora Michaela Coletusa, z okazji ślubu wiersz gratulacyjny napisał m.in. lektor języka polskiego w Gimnazjum Akademickim i kaznodzieja polski w kaplicy św. Anny przy kościele św. Trójcy, Adam Krüger. Po raz drugi żonaty był od ślubu w kościele NMP w 1625 z wdową Dorotheą (chrzest 23 IV 1597 – pochowana tamże 9 XI 1665), córką kupca Reinhalda Pelkaua (zm. 1604), wdową po poślubiony w kościele NMP 20 IX 1616 Caspra Schuberta.
Ojciec m.in. 1/ Benjamina (1610–1668), w 1621 zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, następnie na Starym Mieście Gdańsku od 1655 ławnika, od 1669 rajcy, sędziego w 1671, 1676, 1681, 1682 i 1686, rzecznika Rady Starego Miasta w 1673, 1678, 1683 i 1688, oraz 2/ pastora Nathanaela.
Pochowany w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor kościoła św. Katarzyny Johann Mochinger, żegnany był też epicediami (utworami żałobnymi), m.in. autorstwa diakona kościoła św. Bartłomieja Friedrichaem Zwickera.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 52, 112.
Praetorius Ephraim Danziger Lehrer Gedächtniß..., Danzig und Leipzig, 1760, s. 3, 6, 7.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 134; 3, 428.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 63.
