BENEKE PAUL, kaper
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
'''PAUL BENEKE''' (zm. przed 22 III 1477 Gdańsk), kaper. Być może brat (dalszy krewny?) znanego z lat 1453–1460 szypra gdańskiego Michaela Benekego; według legendy był podrzutkiem wychowywanym przez słynnego gdańskiego żeglarza Kurta Bokelmanna. Jesienią 1469 uczestniczył w wojnie [[HANZA | Hanzy]] z Anglią, atakując wspólnie z innym gdańskim kaprem, Martinem Bardewigkiem, statki angielskie i francuskie.<br/><br/> | '''PAUL BENEKE''' (zm. przed 22 III 1477 Gdańsk), kaper. Być może brat (dalszy krewny?) znanego z lat 1453–1460 szypra gdańskiego Michaela Benekego; według legendy był podrzutkiem wychowywanym przez słynnego gdańskiego żeglarza Kurta Bokelmanna. Jesienią 1469 uczestniczył w wojnie [[HANZA | Hanzy]] z Anglią, atakując wspólnie z innym gdańskim kaprem, Martinem Bardewigkiem, statki angielskie i francuskie.<br/><br/> | ||
Przed 28 VIII 1469 na holku „Sent Joori”, razem ze swym wspólnikiem (szyprem) Hansem Niwe z Hamburga, miał zatarg z Portugalczykiem Alvarem Denisem, kupcem z Satuval (na południe od Lizbony), o ładunek soli i korek, który sprowadzał na jego rachunek. W początku 1470 wspólnie z Martinem Bardewigkiem zdobył w kanale La Manche trzystułasztowy angielski statek „Joena von Neucastel”. Jesienią 1470 atakował statki płynące do Szkocji w służbie księcia Burgundii. W 1471 zatrzymał dwa statki z Normandii: „Madeleine” z Dieppe oraz „Schwan” z Caen. Na pokładzie tego drugiego wziął do niewoli Thomasa Cooka, byłego szeryfa (1453–1454) i burmistrza (1462–1463) Londynu.<br/><br/> | Przed 28 VIII 1469 na holku „Sent Joori”, razem ze swym wspólnikiem (szyprem) Hansem Niwe z Hamburga, miał zatarg z Portugalczykiem Alvarem Denisem, kupcem z Satuval (na południe od Lizbony), o ładunek soli i korek, który sprowadzał na jego rachunek. W początku 1470 wspólnie z Martinem Bardewigkiem zdobył w kanale La Manche trzystułasztowy angielski statek „Joena von Neucastel”. Jesienią 1470 atakował statki płynące do Szkocji w służbie księcia Burgundii. W 1471 zatrzymał dwa statki z Normandii: „Madeleine” z Dieppe oraz „Schwan” z Caen. Na pokładzie tego drugiego wziął do niewoli Thomasa Cooka, byłego szeryfa (1453–1454) i burmistrza (1462–1463) Londynu.<br/><br/> | ||
| − | Między 24 VIII a 5 IX 1472 został dowódcą wielkiej karaweli [[PETER VON DANZIG, karawela | „Peter von Danzig”]]. 27 IV 1473 zaatakował w okolicy wybrzeża flamandzkiego i zdobył florencką galerę „Św. Andrzej” (zwaną też „Św. Mateusz”), płynącą pod burgundzką (neutralną dla Hanzy) banderą, z bogatym ładunkiem należącym | + | Między 24 VIII a 5 IX 1472 został dowódcą wielkiej karaweli [[PETER VON DANZIG, karawela | „Peter von Danzig”]]. 27 IV 1473 zaatakował w okolicy wybrzeża flamandzkiego i zdobył florencką galerę „Św. Andrzej” (zwaną też „Św. Mateusz”), płynącą pod burgundzką (neutralną dla Hanzy) banderą, z bogatym ładunkiem należącym m.in. do papieża Sykstusa IV, bankierskiej rodziny Medyceuszy i ich współpracownika Tommasa Portinariego. Wśród łupów znalazły się: ałun, tkaniny, pachnidła, kosztowności i dwa obrazy, z których jeden to słynny tryptyk [[SĄD OSTATECZNY, tryptyk | ''Sąd Ostateczny'']] Hansa Memlinga.<br/><br/> |
W drodze powrotnej (ze zdobytą galerą, rozebraną następnie w Lubece) zatrzymał statek holenderski, przejmując ładunek sukna. Akcja przeciwko galerze wywołała międzynarodowe reperkusje polityczne, spory (głównie bratanków Tommasa Portinariego) z hanzeatami o odszkodowanie trwały do przełomu XV i XVI wieku (w konsekwencji spłatę przejęła Brugia). Latem 1475 prowadził karawelę na Atlantyk, gdzie uległa uszkodzeniu, a później rozbiórce. Po 1475 był właścicielem domu przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha), w kierunku Kohlengasse (ul. Węglarska). Pozostawił córkę Elizabeth i może syna Andreasa. <br/><br/> | W drodze powrotnej (ze zdobytą galerą, rozebraną następnie w Lubece) zatrzymał statek holenderski, przejmując ładunek sukna. Akcja przeciwko galerze wywołała międzynarodowe reperkusje polityczne, spory (głównie bratanków Tommasa Portinariego) z hanzeatami o odszkodowanie trwały do przełomu XV i XVI wieku (w konsekwencji spłatę przejęła Brugia). Latem 1475 prowadził karawelę na Atlantyk, gdzie uległa uszkodzeniu, a później rozbiórce. Po 1475 był właścicielem domu przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha), w kierunku Kohlengasse (ul. Węglarska). Pozostawił córkę Elizabeth i może syna Andreasa. <br/><br/> | ||
| − | Pamięć o Paulu Benekem przywrócił w 1855 [[HIRSCH SIMON JOSEPH THEODOR, pedagog, historyk, archiwista | Theodor Hirsch]] w związku z wydaniem kroniki Caspra Weinreicha. Ustalenia historyka rozpropagował głównie w 1860 [[GENÉE RUDOLF HEINRICH, pisarz | Rudolph Genée]] w „Danziger Volks-Kalender”, dzięki czemu trafił on do niemieckiego panteonu bohaterów mórz. W 1891 obraz przedstawiający przekazanie przez niego ''Sądu Ostatecznego'' władzom Gdańska przed [[ŻURAW | Żurawiem]] ozdobił nową siedzibę administracji prowincji przy Neugarten (ul. Nowe Ogrody). Podobny motyw zawierała sztuka okolicznościowa Johannesa Schuberta ''Benekes Heimkehr'', wystawiona 18 V 1910 w [[DWÓR ARTUSA | Dworze Artusa]] w czasie kolacji wydanej z okazji konferencji naukowej towarzystw Hansischer Geschichtsverein i Verein für niederdeutsche Sprachforschung. Napisano o nim kilka powieści i opowiadań historycznych. <br/><br/> | + | Pamięć o Paulu Benekem przywrócił w 1855 [[HIRSCH SIMON JOSEPH THEODOR, pedagog, historyk, archiwista | Theodor Hirsch]] w związku z wydaniem kroniki Caspra Weinreicha. Ustalenia historyka rozpropagował głównie w 1860 [[GENÉE RUDOLF HEINRICH, pisarz | Rudolph Genée]] w „Danziger Volks-Kalender”, dzięki czemu trafił on do niemieckiego panteonu bohaterów mórz. W 1891 obraz przedstawiający przekazanie przez niego ''Sądu Ostatecznego'' władzom Gdańska przed [[ŻURAW | Żurawiem]] ozdobił nową siedzibę administracji prowincji przy Neugarten (ul. Nowe Ogrody). Podobny motyw zawierała sztuka okolicznościowa Johannesa Schuberta ''Benekes Heimkehr'' (''Powrót Benekego''), wystawiona 18 V 1910 w [[DWÓR ARTUSA | Dworze Artusa]] w czasie kolacji wydanej z okazji konferencji naukowej towarzystw Hansischer Geschichtsverein i Verein für niederdeutsche Sprachforschung. Napisano o nim kilka powieści i opowiadań historycznych, m.in. autorstwa Gustava Schalka (1848 Berlin – 1929 Berlin) ''Paul Beneke. Ein harter deutscher Seevogel'' (1902). <br/><br/> |
W 1929 powstała Paul-Beneke-Straße (obecnie ul. Marynarki Polskiej, [[MŁYNISKA | Młyniska]]), w 1932 u zbiegu Heilige-Geist-Gasse i Kohlengasse odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. Jego imię otrzymał parowy wycieczkowiec zbudowany w 1906 w [[STOCZNIA KLAWITTERA | Stoczni Klawittera]] (pływający na trasie Gdańsk–Hel: długość 43,5 m, zabierał do 600 pasażerów, po 1945 portem macierzystym była Lubeka, w 1951 oddany na złom), w 1931 samolot [[AKADEMICKI DYWIZJON LOTNICZY | Akademickiego Dywizjonu Lotniczego]] i nowo wybudowane w latach 1939–1940 [[SCHRONISKO MŁODZIEŻOWE IM. PAULA BENEKEGO | schronisko młodzieżowe]] na [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górce]]. Górującą nad nim wieżę zaopatrzono w zegar z [[CARILLONY| karylionem]] i ruchomymi modelami okrętów, upamiętniającymi zdobycie ''Sądu Ostatecznego''. W 1939 imię Benekego nadano zajętemu przez Niemców polskiemu jachtowi [[KORSARZ, jacht | „Korsarz”]]. {{author: BM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | W 1929 powstała Paul-Beneke-Straße (obecnie ul. Marynarki Polskiej, [[MŁYNISKA | Młyniska]]), w 1932 u zbiegu Heilige-Geist-Gasse i Kohlengasse odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. Jego imię otrzymał parowy wycieczkowiec zbudowany w 1906 w [[STOCZNIA KLAWITTERA | Stoczni Klawittera]] (pływający na trasie Gdańsk–Hel: długość 43,5 m, zabierał do 600 pasażerów, po 1945 portem macierzystym była Lubeka, w 1951 oddany na złom), w 1931 samolot [[AKADEMICKI DYWIZJON LOTNICZY | Akademickiego Dywizjonu Lotniczego]] i nowo wybudowane w latach 1939–1940 [[SCHRONISKO MŁODZIEŻOWE IM. PAULA BENEKEGO | schronisko młodzieżowe]] na [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górce]]. Górującą nad nim wieżę zaopatrzono w zegar z [[CARILLONY| karylionem]] i ruchomymi modelami okrętów, upamiętniającymi zdobycie ''Sądu Ostatecznego''. W 1939 imię Benekego nadano zajętemu przez Niemców polskiemu jachtowi [[KORSARZ, jacht | „Korsarz”]]. {{author: BM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 18:01, 8 cze 2024
PAUL BENEKE (zm. przed 22 III 1477 Gdańsk), kaper. Być może brat (dalszy krewny?) znanego z lat 1453–1460 szypra gdańskiego Michaela Benekego; według legendy był podrzutkiem wychowywanym przez słynnego gdańskiego żeglarza Kurta Bokelmanna. Jesienią 1469 uczestniczył w wojnie Hanzy z Anglią, atakując wspólnie z innym gdańskim kaprem, Martinem Bardewigkiem, statki angielskie i francuskie.
Przed 28 VIII 1469 na holku „Sent Joori”, razem ze swym wspólnikiem (szyprem) Hansem Niwe z Hamburga, miał zatarg z Portugalczykiem Alvarem Denisem, kupcem z Satuval (na południe od Lizbony), o ładunek soli i korek, który sprowadzał na jego rachunek. W początku 1470 wspólnie z Martinem Bardewigkiem zdobył w kanale La Manche trzystułasztowy angielski statek „Joena von Neucastel”. Jesienią 1470 atakował statki płynące do Szkocji w służbie księcia Burgundii. W 1471 zatrzymał dwa statki z Normandii: „Madeleine” z Dieppe oraz „Schwan” z Caen. Na pokładzie tego drugiego wziął do niewoli Thomasa Cooka, byłego szeryfa (1453–1454) i burmistrza (1462–1463) Londynu.
Między 24 VIII a 5 IX 1472 został dowódcą wielkiej karaweli „Peter von Danzig”. 27 IV 1473 zaatakował w okolicy wybrzeża flamandzkiego i zdobył florencką galerę „Św. Andrzej” (zwaną też „Św. Mateusz”), płynącą pod burgundzką (neutralną dla Hanzy) banderą, z bogatym ładunkiem należącym m.in. do papieża Sykstusa IV, bankierskiej rodziny Medyceuszy i ich współpracownika Tommasa Portinariego. Wśród łupów znalazły się: ałun, tkaniny, pachnidła, kosztowności i dwa obrazy, z których jeden to słynny tryptyk Sąd Ostateczny Hansa Memlinga.
W drodze powrotnej (ze zdobytą galerą, rozebraną następnie w Lubece) zatrzymał statek holenderski, przejmując ładunek sukna. Akcja przeciwko galerze wywołała międzynarodowe reperkusje polityczne, spory (głównie bratanków Tommasa Portinariego) z hanzeatami o odszkodowanie trwały do przełomu XV i XVI wieku (w konsekwencji spłatę przejęła Brugia). Latem 1475 prowadził karawelę na Atlantyk, gdzie uległa uszkodzeniu, a później rozbiórce. Po 1475 był właścicielem domu przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha), w kierunku Kohlengasse (ul. Węglarska). Pozostawił córkę Elizabeth i może syna Andreasa.
Pamięć o Paulu Benekem przywrócił w 1855 Theodor Hirsch w związku z wydaniem kroniki Caspra Weinreicha. Ustalenia historyka rozpropagował głównie w 1860 Rudolph Genée w „Danziger Volks-Kalender”, dzięki czemu trafił on do niemieckiego panteonu bohaterów mórz. W 1891 obraz przedstawiający przekazanie przez niego Sądu Ostatecznego władzom Gdańska przed Żurawiem ozdobił nową siedzibę administracji prowincji przy Neugarten (ul. Nowe Ogrody). Podobny motyw zawierała sztuka okolicznościowa Johannesa Schuberta Benekes Heimkehr (Powrót Benekego), wystawiona 18 V 1910 w Dworze Artusa w czasie kolacji wydanej z okazji konferencji naukowej towarzystw Hansischer Geschichtsverein i Verein für niederdeutsche Sprachforschung. Napisano o nim kilka powieści i opowiadań historycznych, m.in. autorstwa Gustava Schalka (1848 Berlin – 1929 Berlin) Paul Beneke. Ein harter deutscher Seevogel (1902).
W 1929 powstała Paul-Beneke-Straße (obecnie ul. Marynarki Polskiej, Młyniska), w 1932 u zbiegu Heilige-Geist-Gasse i Kohlengasse odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. Jego imię otrzymał parowy wycieczkowiec zbudowany w 1906 w Stoczni Klawittera (pływający na trasie Gdańsk–Hel: długość 43,5 m, zabierał do 600 pasażerów, po 1945 portem macierzystym była Lubeka, w 1951 oddany na złom), w 1931 samolot Akademickiego Dywizjonu Lotniczego i nowo wybudowane w latach 1939–1940 schronisko młodzieżowe na Biskupiej Górce. Górującą nad nim wieżę zaopatrzono w zegar z karylionem i ruchomymi modelami okrętów, upamiętniającymi zdobycie Sądu Ostatecznego. W 1939 imię Benekego nadano zajętemu przez Niemców polskiemu jachtowi „Korsarz”.
