RENNER JOHANN, burmistrz Gdańska
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''JOHANN RENNER''' (16 II 1696 Gdańsk – 20 X 1761 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem Heinricha Rennera (1 IX 1669 Gdańsk – 14 X 1734 Gdańsk), [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (od 1716), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (od 1732), [[BURGRABIOWIE | burgrabiego]] królewskiego w Gdańsku (w 1732, 1733, 1734) i Concordii, córki Adriana Stoddert. Był wyznania kalwińskiego. Miał siostrę Concordię, żonę burmistrza [[SCHMIDT MICHAEL, burmistrz Gdańska | Michaela Schmidta]]. <br/><br/> | + | [[File: Johann_Renner_dysputa.jpg |thumb| Strona tytułowa dysputy odbytej na uniwersytecie w Królewcu z udziałem Johanna Rennera, 1716]] |
| − | + | '''JOHANN RENNER''' (16 II 1696 Gdańsk – 20 X 1761 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem Heinricha Rennera (1 IX 1669 Gdańsk – 14 X 1734 Gdańsk), [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (od 1716), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (od 1732), [[BURGRABIOWIE | burgrabiego]] królewskiego w Gdańsku (w 1732, 1733, 1734) i Concordii, córki Adriana Stoddert, m.in. sekretarza miasta, gdańskiego rezydenta w Warszawie (i jego od 1659 żony Concordii z domu Conrad). Był wyznania kalwińskiego. Miał m.in. siostrę Concordię, żonę burmistrza [[SCHMIDT MICHAEL, burmistrz Gdańska | Michaela Schmidta]]. <br/><br/> | |
| + | W lipcu 1712 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]], następnie studiował na uniwersytecie w Królewcu (1714–1416), Halle (1717), Lejdzie (1718), Wittenberdze (1720) oraz w Jenie (1721). 28 IX 1728 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli). W 1729 wszedł w skład [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako przedstawiciel [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]], od 1731 jego kwatermistrz.<br/><br/> | ||
Od 1744–1749 ławnik, w latach 1750–1755 rajca, w 1750 [[SĘDZIA | sędzia]], w 1756-1761 burmistrz (wybóru na urząd burmistrza gratulował mu okolicznościowym wierszem Johann Samuel Lehmann). Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1757 i 1761, drugiego w 1756 i 1760, trzeciego w 1759, czwartego w 1758. Zdecydowany przeciwnik wprowadzenia w Gdańsku narzuconej przez króla polskiego Augusta III Mocnego w 1750 tzw. ordynacji królewskiej (zmierzającej do ściślejszego podporządkowania miasta władcy), 23 XIII 1750 głosował na forum [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] za jej odrzuceniem, czym naraził się władcy. <br/><br/> | Od 1744–1749 ławnik, w latach 1750–1755 rajca, w 1750 [[SĘDZIA | sędzia]], w 1756-1761 burmistrz (wybóru na urząd burmistrza gratulował mu okolicznościowym wierszem Johann Samuel Lehmann). Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1757 i 1761, drugiego w 1756 i 1760, trzeciego w 1759, czwartego w 1758. Zdecydowany przeciwnik wprowadzenia w Gdańsku narzuconej przez króla polskiego Augusta III Mocnego w 1750 tzw. ordynacji królewskiej (zmierzającej do ściślejszego podporządkowania miasta władcy), 23 XIII 1750 głosował na forum [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] za jej odrzuceniem, czym naraził się władcy. <br/><br/> | ||
| − | Aktywnie zajmował się działalnością kupiecką lokując kapitały w handel morski. Około połowy XVIII wieku nabył okazałą kamienicę przy Langer Markt 28 (Długi Targ), należącą wcześniej do rodziny Schröderów. Po raz pierwszy ożenił się 5 X 1728 z Agathe Constantią (zm. 27 VIII 1732), córką Baltazara Hegemeister, po raz drugi 7 V 1735 z Luise, córką Karla Groddecka (i siostrą m.in. profesora Gimnazjum Akademickiego [[GRODDECK BENIAMIN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Beniamina Groddecka]]). Potomstwo z pierwszego małżeństwa, syn Heinrich i córka Florentina Concordia, zmarli w niemowlęctwie. Z drugiego związku miał | + | Aktywnie zajmował się działalnością kupiecką lokując kapitały w handel morski. Około połowy XVIII wieku nabył okazałą kamienicę przy Langer Markt 28 (Długi Targ), należącą wcześniej do rodziny Schröderów. Jako najstarszy przedstawiciel rodziny był po ojcu zarządcą [[FUNDACJA BARBARY RENNER| fundacji Barbary Renner]], ustanowionej przez ojcowską ciotkę. <br/><br/> |
| + | Po raz pierwszy ożenił się 5 X 1728 z Agathe Constantią (zm. 27 VIII 1732), córką Baltazara Hegemeister, po raz drugi 7 V 1735 z Luise, córką Karla Groddecka (i siostrą m.in. profesora Gimnazjum Akademickiego [[GRODDECK BENIAMIN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Beniamina Groddecka]]). Potomstwo z pierwszego małżeństwa, 1/ syn '''Heinrich''' i córka 2/ '''Florentina Concordia''', zmarli w niemowlęctwie. Z drugiego związku miał córkę 3/ '''Susannę Luizę''' (chrzest 9 II 1741 – pochowana 11 V 1790), od 24 I 1765 żonę Nathanaela Jacoba Gerlacha i matkę [[GERLACH HEINRICH AUGUST, jubiler | Heinricha Augusta Gerlacha]], oraz synów 4/ '''Heinricha''' (zmarłego w dzieciństwie) oraz 5/ '''Johanna''' (18 VII 1737 Gdańsk – 28 IV 1782), 7 IV 1756 zapisanego do ostatniej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego, podczas jubileuszu 200-lecia tej szkoły 4 VII 1758, pod kierunkiem [[WERNSDORFF GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego | Gottlieba Wernsdorffa]], będącego w gronie uczniów publicznie deklamujących własne wiersze (wygłosił swój po łacinie), od 12 X 1769 posiadającego potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind), ławnika (od 1782), żonatego z Adelgunde Henriette (1749–1791) córką burmistrza [[ZERNECKE HEINRICH, burmistrz Gdańska | Heinricha Zernecke]] i 6/ [[RENNER KARL, burmistrz Gdańska | '''Karla Rennera''']], burmistrza Gdańska w okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]]. [[KANTATA| Kantatę]] pogrzebową na jego cześć skomponował [[FREISLICH JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN, kompozytor | Johann Balthasar Christian Freislich]]. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 519; t. VIII, s. 297. <br/> | ||
| + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 293, 345.<br/> | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 391. <br/> | ||
| + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 246–247. | ||
Aktualna wersja na dzień 22:04, 18 lis 2024
JOHANN RENNER (16 II 1696 Gdańsk – 20 X 1761 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Był synem Heinricha Rennera (1 IX 1669 Gdańsk – 14 X 1734 Gdańsk), ławnika (od 1716), rajcy (od 1732), burgrabiego królewskiego w Gdańsku (w 1732, 1733, 1734) i Concordii, córki Adriana Stoddert, m.in. sekretarza miasta, gdańskiego rezydenta w Warszawie (i jego od 1659 żony Concordii z domu Conrad). Był wyznania kalwińskiego. Miał m.in. siostrę Concordię, żonę burmistrza Michaela Schmidta.
W lipcu 1712 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickim, następnie studiował na uniwersytecie w Królewcu (1714–1416), Halle (1717), Lejdzie (1718), Wittenberdze (1720) oraz w Jenie (1721). 28 IX 1728 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind, dziecko gdańskich obywateli). W 1729 wszedł w skład Trzeciego Ordynku jako przedstawiciel Kwartału Wysokiego, od 1731 jego kwatermistrz.
Od 1744–1749 ławnik, w latach 1750–1755 rajca, w 1750 sędzia, w 1756-1761 burmistrz (wybóru na urząd burmistrza gratulował mu okolicznościowym wierszem Johann Samuel Lehmann). Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1757 i 1761, drugiego w 1756 i 1760, trzeciego w 1759, czwartego w 1758. Zdecydowany przeciwnik wprowadzenia w Gdańsku narzuconej przez króla polskiego Augusta III Mocnego w 1750 tzw. ordynacji królewskiej (zmierzającej do ściślejszego podporządkowania miasta władcy), 23 XIII 1750 głosował na forum Rady Miejskiej za jej odrzuceniem, czym naraził się władcy.
Aktywnie zajmował się działalnością kupiecką lokując kapitały w handel morski. Około połowy XVIII wieku nabył okazałą kamienicę przy Langer Markt 28 (Długi Targ), należącą wcześniej do rodziny Schröderów. Jako najstarszy przedstawiciel rodziny był po ojcu zarządcą fundacji Barbary Renner, ustanowionej przez ojcowską ciotkę.
Po raz pierwszy ożenił się 5 X 1728 z Agathe Constantią (zm. 27 VIII 1732), córką Baltazara Hegemeister, po raz drugi 7 V 1735 z Luise, córką Karla Groddecka (i siostrą m.in. profesora Gimnazjum Akademickiego Beniamina Groddecka). Potomstwo z pierwszego małżeństwa, 1/ syn Heinrich i córka 2/ Florentina Concordia, zmarli w niemowlęctwie. Z drugiego związku miał córkę 3/ Susannę Luizę (chrzest 9 II 1741 – pochowana 11 V 1790), od 24 I 1765 żonę Nathanaela Jacoba Gerlacha i matkę Heinricha Augusta Gerlacha, oraz synów 4/ Heinricha (zmarłego w dzieciństwie) oraz 5/ Johanna (18 VII 1737 Gdańsk – 28 IV 1782), 7 IV 1756 zapisanego do ostatniej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego, podczas jubileuszu 200-lecia tej szkoły 4 VII 1758, pod kierunkiem Gottlieba Wernsdorffa, będącego w gronie uczniów publicznie deklamujących własne wiersze (wygłosił swój po łacinie), od 12 X 1769 posiadającego potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind), ławnika (od 1782), żonatego z Adelgunde Henriette (1749–1791) córką burmistrza Heinricha Zernecke i 6/ Karla Rennera, burmistrza Gdańska w okresie I Wolnego Miasta Gdańska. Kantatę pogrzebową na jego cześć skomponował Johann Balthasar Christian Freislich.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 519; t. VIII, s. 297.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 293, 345.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 391.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 246–247.
