KRATZER JOHANN, burgrabia gdański
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | [[File:Burgrabiowie.jpg|thumb|Johann Kratzer | + | [[File:Burgrabiowie.jpg|thumb|Johann Kratzer według miedziorytu Eliasa Hainzelmanna i [[STECH ANDREAS, malarz| Andreasa Stecha]] z 1684]] |
| − | '''JOHANN KRATZER''' (23 IX 1621 Gdańsk – 2 V 1682), [[BURGRABIOWIE| burgrabia]] królewski w Gdańsku. Syn przybyłego z Norymbergii | + | '''JOHANN KRATZER''' (23 IX 1621 Gdańsk – 2 V 1682), [[BURGRABIOWIE| burgrabia]] królewski w Gdańsku. Syn przybyłego z Norymbergii Johanna (1561 – 22 VII 1628), który w 1598 wystarał się o kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]], i poślubionej 24 IX 1619 jego drugiej żony Barbary (14 VI 1589 – 23 IX 1649), córki burmistrza [[GIESE CONSTANTIN, burmistrz Gdańska | Constantina Giese]] (jako wdowa wyszła ponownie za mąż 2 IX 1631 za burmistrza [[SCHRÖER JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | Johanna Ernesta Schröera]]). Brat przyrodni (po pierwszej żonie ojca Barbarze, córce Heinricha Hexelberga) 1/ Barbary (chrzest 5 XII 1593 Gdańsk – 29 I 1662 Gdańsk), od 6 XI 1612 żony Petera Andresa, 2/ Corduli (19 IV 1601 Gdańsk – 16 VIII 1647 Gdańsk), od 27 II 1621 żony Lorentza Wichmanna, 3/ Eduarda (21 I 1604 Gdańsk – 8 VI 1626 Augsburg), zapisanego w maju 1617 do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], zmarłego podczas studiów. Brat rodzony 4/ Constantina (27 VIII 1620 – 21 I 1642) oraz 5/ Sigismunda (26 II 1623 – 2 III 1704), w kwietniu 1647 zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, od 1648 na studiach w Lejdzie, kupca w Gdańsku.<br/><br/> |
| − | W 1641 wraz z bratem Constantinem rozpoczął studia w Strasburgu. Mieszkał u filologa Johanna Freinsheima, studiował prawo pod opieką rektora Georga Bicciusa. Po niespodziewanej śmierci Constantina | + | W 1641 wraz z bratem Constantinem rozpoczął studia w Strasburgu. Mieszkał u filologa Johanna Freinsheima, studiował prawo pod opieką rektora Georga Bicciusa. Po niespodziewanej śmierci Constantina w 1642 przeniósł na rok do Bazylei, a następnie odbył podróż edukacyjną po Niderlandach, Francji, Anglii i Włoszech. W drodze powrotnej do Gdańska w 1647 zatrzymał się w Warszawie. 22 VIII 1651 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1655 był w Gdańsku przedstawicielem [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] w [[KWARTAŁY | Kwartale Wysokim]], od 1656 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]] Głównego Miasta, od 1661 [[RADA MIEJSKA | rajcą]] (gratulował mu wyboru specjalnym wierszem rektor [[SZKOŁA ŚW. BARTŁOMIEJA | szkoły św. Bartłomieja]] Johann Klein), w 1664 [[SĘDZIA | sędzią]]. W 1677 i 1680 z nominacji królewskiej pełnił urząd burgrabiego gdańskiego. W 1654 nabył dzierżawę dworu i kuźnic w [[KAMIENNY MŁYN | Kamiennym Młynie]], kuźnicę dolną (Silberhammer, zob. [[SREBRZYSKO | Srebrzysko]]), po zniszczeniach przez wojska szwedzkie, w 1656 odsprzedał złotnikowi [[RENNEN PETER van den, złotnik | Peterowi van den Rennenowi]].<br/><br/> |
| − | 4 VII 1651 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) ożenił się z Anną (20 III 1630 Gdańsk – 10 I 1690 Gdańsk), córką tajnego radcy z Kurlandii Petera Bergmanna. Wydarzenie to uczcił | + | 4 VII 1651 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) ożenił się z Anną (20 III 1630 Gdańsk – 10 I 1690 Gdańsk), córką tajnego radcy z Kurlandii Petera Bergmanna. Wydarzenie to uczcił Johann Conrad Hedenius gratulacyjnym wierszem (''Glückwünschung auf des Johann Kratzer und Anna Bergmann Ehrentag''). Ojciec ośmiorga dzieci, z których czworo zmarło w dzieciństwie: Johanna Eduarda (15 VI 1657 – 7 III 1661), Anny Elisabethy (11 IX 1658 – pochowana 15 V 1668), Johanna Eduarda juniora (22 V 1661 – 5 VI 1661). Nic nie wiadomo bliższego o córce Constantii Concordii (ur. 5 X 1663). Córka Florentina (30 VI 1666 – pochowana w kościele NMP 27 III 1727) od 31 X 1688 była żoną rajcy Carla Friedricha Veddersa (1665–1718), kolejna córka, Anna Elisabetha (16 V 1668 – pochowana w kościele NMP 5 II 1732) od 29 III 1693 była żoną burmistrza [[SCHUMANN SALOMON GABRIEL, burmistrz Gdańska | Salomona Gabriela Schumanna]]. Syn Gottfried (6 I 1670 – 1699), zapisany w grudniu 1686 do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, w 1689 studiował i zmarł w Wiedniu, 31 I 1700 pochowany został w gdańskim kościele NMP. <br/><br/> |
| − | Pochowany 12 V 1682 w kościele NMP. {{author: | + | Pochowany 12 V 1682 w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił diakon tego kościoła [[FIGH BENEDICT, diakon kościoła NMP | Benedict Figh]]. {{author:BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| − | + | '''Bibliografi''': <br/> | |
| − | + | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. II, s. 61; V, s. 63; VI, s. 425.<br/> | |
| − | + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 103, 157, 251. <br/> | |
| − | + | Nadolski Bronisław, ''Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku'', „Rocznik Gdański”, t. 24, 1965, s. 190.<br/> | |
| − | + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 290.<br/> | |
| − | + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 181. | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
Aktualna wersja na dzień 20:35, 21 wrz 2024
JOHANN KRATZER (23 IX 1621 Gdańsk – 2 V 1682), burgrabia królewski w Gdańsku. Syn przybyłego z Norymbergii Johanna (1561 – 22 VII 1628), który w 1598 wystarał się o kupieckie obywatelstwo Gdańska, i poślubionej 24 IX 1619 jego drugiej żony Barbary (14 VI 1589 – 23 IX 1649), córki burmistrza Constantina Giese (jako wdowa wyszła ponownie za mąż 2 IX 1631 za burmistrza Johanna Ernesta Schröera). Brat przyrodni (po pierwszej żonie ojca Barbarze, córce Heinricha Hexelberga) 1/ Barbary (chrzest 5 XII 1593 Gdańsk – 29 I 1662 Gdańsk), od 6 XI 1612 żony Petera Andresa, 2/ Corduli (19 IV 1601 Gdańsk – 16 VIII 1647 Gdańsk), od 27 II 1621 żony Lorentza Wichmanna, 3/ Eduarda (21 I 1604 Gdańsk – 8 VI 1626 Augsburg), zapisanego w maju 1617 do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, zmarłego podczas studiów. Brat rodzony 4/ Constantina (27 VIII 1620 – 21 I 1642) oraz 5/ Sigismunda (26 II 1623 – 2 III 1704), w kwietniu 1647 zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, od 1648 na studiach w Lejdzie, kupca w Gdańsku.
W 1641 wraz z bratem Constantinem rozpoczął studia w Strasburgu. Mieszkał u filologa Johanna Freinsheima, studiował prawo pod opieką rektora Georga Bicciusa. Po niespodziewanej śmierci Constantina w 1642 przeniósł na rok do Bazylei, a następnie odbył podróż edukacyjną po Niderlandach, Francji, Anglii i Włoszech. W drodze powrotnej do Gdańska w 1647 zatrzymał się w Warszawie. 22 VIII 1651 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1655 był w Gdańsku przedstawicielem Trzeciego Ordynku w Kwartale Wysokim, od 1656 ławnikiem Głównego Miasta, od 1661 rajcą (gratulował mu wyboru specjalnym wierszem rektor szkoły św. Bartłomieja Johann Klein), w 1664 sędzią. W 1677 i 1680 z nominacji królewskiej pełnił urząd burgrabiego gdańskiego. W 1654 nabył dzierżawę dworu i kuźnic w Kamiennym Młynie, kuźnicę dolną (Silberhammer, zob. Srebrzysko), po zniszczeniach przez wojska szwedzkie, w 1656 odsprzedał złotnikowi Peterowi van den Rennenowi.
4 VII 1651 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) ożenił się z Anną (20 III 1630 Gdańsk – 10 I 1690 Gdańsk), córką tajnego radcy z Kurlandii Petera Bergmanna. Wydarzenie to uczcił Johann Conrad Hedenius gratulacyjnym wierszem (Glückwünschung auf des Johann Kratzer und Anna Bergmann Ehrentag). Ojciec ośmiorga dzieci, z których czworo zmarło w dzieciństwie: Johanna Eduarda (15 VI 1657 – 7 III 1661), Anny Elisabethy (11 IX 1658 – pochowana 15 V 1668), Johanna Eduarda juniora (22 V 1661 – 5 VI 1661). Nic nie wiadomo bliższego o córce Constantii Concordii (ur. 5 X 1663). Córka Florentina (30 VI 1666 – pochowana w kościele NMP 27 III 1727) od 31 X 1688 była żoną rajcy Carla Friedricha Veddersa (1665–1718), kolejna córka, Anna Elisabetha (16 V 1668 – pochowana w kościele NMP 5 II 1732) od 29 III 1693 była żoną burmistrza Salomona Gabriela Schumanna. Syn Gottfried (6 I 1670 – 1699), zapisany w grudniu 1686 do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, w 1689 studiował i zmarł w Wiedniu, 31 I 1700 pochowany został w gdańskim kościele NMP.
Pochowany 12 V 1682 w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił diakon tego kościoła Benedict Figh.
Bibliografi:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. II, s. 61; V, s. 63; VI, s. 425.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 103, 157, 251.
Nadolski Bronisław, Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku, „Rocznik Gdański”, t. 24, 1965, s. 190.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 290.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 181.
