ONOSZKO JERZY, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JERZY ONOSZKO (14 VI 1918 Mohylew, Białoruś – 23 X 2005 Gdańsk), naukowiec, profesor ► Politechniki Gdańskiej (PG), specjalista z dziedziny konstrukcji hydrotechnicznych, brzegu morskiego, hydrotechniki, dynamiki morza, ochrony środowiska. Syn Czesława (3 VIII 1880 – 22 I 1958 Gdańsk) i Aliny z domu Rakusy-Suszczewskiej (6 X 1886 – 21 VI 1937). Od 1917 mieszkał w Wilnie, gdzie w 1936 uzyskał maturę w Gimnazjum i Liceum im. Zygmunta Augusta. Od 1936 studiował na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej, w lecie 1939 odbył studencką praktykę w Urzędzie Morskim w Gdyni pod nadzorem Stanisława Hückla. We wrześniu 1939 brał udział w obronie Gdyni; więzień stalagu, zwolniony ze względu na stan zdrowia w 1940. W latach 1940–1944 pracował jako technik budowlany m.in. w Rabce, Zwierzyńcu i Tomaszowie Mazowieckim. Był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim (w stopniu kaprala, pseudonim Kosynier), następnie więziony w stalagu X C Nienburg w Niemczech (1 X 1944 – 1 V 1945).
Od września 1945 w Polsce, zamieszkał w Gdańsku, podejmując pracę przy odbudowie portu w Gdyni, jednocześnie kontynuował studia na PG, w 1947 ukończył Wydział Inżynierii Lądowej i Wodnej jako magister inżynier budownictwa wodnego. W okresie 1948–1949 był kierownikiem Działu Studiów w ► Przedsiębiorstwie Robót Czerpalnych i Podwodnych (PRCiP) w Gdańsku, następnie do 1956 kierownikiem Działu Ruchu w oddziale PRCiP w Szczecinie.
Był również pracownikiem naukowym i nauczycielem akademickim. W latach 1946–1949 i 1973–1989 zatrudniony na PG, 1949–1955 w Szkole Inżynierskiej w Szczecinie (1952–1955 kierownik Katedry Budownictwa Morskiego) i równocześnie (1952–1954) w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Szczecinie, 1955–1956 na Politechnice Szczecińskiej. W latach 1956–1973 pracował w Gdańsku w ► Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk (IBW PAN) jako kierownik Pracowni Dynamiki i Ochrony Brzegu Morskiego w Zakładzie Budownictwa Morskiego, później Zakładzie Hydrauliki Morskiej (1964–1973). W 1964 uzyskał doktorat w IBW, od 1973 profesor nadzwyczajny. W latach 1973–1986 był kierownikiem Zakładu, a następnie Katedry Hydrauliki w Instytucie Hydrotechniki Wydziału Hydrotechniki PG. Od 1989 na emeryturze.
Autor lub współautor kilkudziesięciu publikacji na temat hydrotechniki, badań morza, brzegu morskiego, lokalizacji ► Portu Północnego, w tym książki Hydrauliczne badania modelowe procesów hydro- i litodynamicznych w morskiej strefie brzegowej (z Marią Tarnowską i Ryszardem Seidlerem, 1980). Promotor trzech doktorów. Współorganizator Morskiego Laboratorium Brzegowego w Lubiatowie koło Łeby (1970), Hydraulicznego Laboratorium Badawczego w IBW PAN (1969).
Członek Komitetu Mechaniki PAN, Komitetu Inżynierii i Gospodarki PAN, Komitetu Badań Morza PAN, redaktor naczelny „Acta Technica Gedanensia” – serii wydawniczej Wydziału IV ► Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (GTN), członek komitetu redakcyjnego Wydawnictw IBW: „Materiały do Monografii Polskiego Brzegu Morskiego” (1961–1964). Członek komitetów redakcyjnych wielu czasopism naukowych, serii wydawniczych IBW, między innymi „Rozprawy Hydrotechniczne”, „Oceanologia”, ► „Inżynieria Morska”. Członek gdańskiego oddziału Komisji Techniki Morskiej PAN (1985–2005), przewodniczący Sekcji Hydrodynamiki i Inżynierii Morskiej. Członek GTN-u, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Naczelnej Organizacji Technicznej (oddział gdański) oraz Towarzystwa Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego.
Uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1995), odznakami ► „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1964) i ► „Za zasługi dla Gdańska” (1964).
Żonaty dwukrotnie: z Zofią z domu Piszczek (1925–1997), następnie z Krystyną z domu Timme (5 IX 1924 – 22 II 2010). Pochowany na ► Cmentarzu Komunalnym w Oliwie.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Złota Księga Nauk Technicznych, Gliwice 2003, s. 296.
