NAJSAREK WOJCIECH, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
WOJCIECH NAJSAREK (22 IV 1900 Jaćmierz, powiat sanocki – 1 IX 1939 Westerplatte), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu starszego sierżanta rezerwy, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Józefa i Ludwiki z domu Florczak.
Ukończył sześcioklasową szkołę powszechną w rodzinnym mieście. W czasie wojny polsko-ukraińskiej 3 XI 1918 wstąpił na ochotnika do wojska, w grudniu brał udział w walkach pod Chyrowem, w 1919 w tzw. ofensywie majowej pod Samborem, Stryjem i Haliczem. W czasie wojny polsko-rosyjskiej w maju 1920 wraz z batalionem walczył pod Mołodecznem i Bracławem, w lipcu został przydzielony do dowództwa dworca w Mołodecznie, a następnie w Brześciu nad Bugiem, gdzie pozostał do zakończenia działań wojennych na froncie. W 1923, po ukończeniu uzupełniającej nauki w tamtejszym gimnazjum, został skierowany na roczny kurs adiunktów kolejowych do Poznania. We wrześniu 1924 przydzielony do Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu nr IX (okręg brzeski), gdzie do początku lat 30. pełnił funkcję rejestratora kancelarii sztabu. W 1933 ukończył gimnazjum w Brześciu nad Bugiem. Był pracownikiem Polskich Kolei Państwowych (PKP), w 1933 został dyżurnym ruchu na stacji w Redzie. Od 19 IV 1937 zawiadowca stacji PKP w WST, jednocześnie awansowany na starszego sierżanta rezerwy. Zamieszkał z rodziną w Nowym Porcie.
Udzielał się w życiu Polonii w II Wolnym Mieście Gdańsku, należał do Gminy Polskiej, Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, Rodziny Kolejowej, Kolejowego Klubu Sportowego, Ligi Morskiej i Kolonialnej, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Przysposobienia Wojskowego, Kolejowego Przysposobienia Wojskowego.
W sierpniu 1939 zmobilizowany w ramach załogi składnicy Westerplatte. W nocy z 31 sierpnia na 1 września, pomimo namowy kolegów by przenocował w koszarach, powrócił do mieszkania służbowego na stacji, przy bramie kolejowej składnicy. 1 IX 1939, po zakończonym ostrzale artyleryjskim z pancernika „Schleswig-Holstein”, wybiegł z budynku stacyjnego w kierunku koszar i został postrzelony przez żołnierza nacierającej niemieckiej kompanii szturmowej. Według pośredniej relacji byłego mata tej kompanii nie zginął (jak dotychczas uważano), został tylko ranny. Zabrany przez żołnierzy niemieckich do starego fortu, Mewiego Szańca, odwieziony następnie do szpitala w Gdańsku zmarł tam w wyniku odniesionych ran. Wysoce prawdopodobne, że został pochowany jako NN na cmentarzu na Zaspie.
Od 1926 żonaty był z Marią Ostrowską, ojciec Bożeny (1934 – 22 II 2015 Bydgoszcz), zamężnej Boruckiej, absolwentki studiów medycznych.
Odznaczony brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem za Wojnę 1918-1921, Medalem X-lecia Odzyskanej Niepodległości, Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy (1945 pośmiertnie). Z pozostałymi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Dzięki staraniom przewodników PTTK w latach 70. XX wieku w miejscu jego zranienia ustawiono pamiątkowy obelisk. W 1989, na zrewitalizowanym cmentarzu na Westerplatte, na żeliwnej tabliczce w kształcie nieśmiertelnika, na jednym z 15 kamiennych krzyży umieszczono jego nazwisko.
Bibliografia:
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 1999.
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023 (przez indeks).
Samól Wojciech, Lista poległych we wrześniu 1939 żołnierzy Wojska Polskiego. Załoga Westerplatte, Gdańsk 2020.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski. Warszawa 1978.
