KAŹMIERCZAK JÓZEF, konstruktor, pracownik Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JÓZEF KAŹMIERCZAK (17 XI 1903 Essen – 9 II 1953 Gdańsk), konstruktor, pracownik ► Politechniki Gdańskiej (PG). Z rodziny wielkopolskiej, syn rolnika Michała i Stanisławy z domu Filipiak, brat adwokata Franciszka, pracownika fizycznego Antoniego (zm. 1941), Zofii po mężu Stabrowskiej i Pelagii po mężu Tarczyńskiej. Szkołę powszechną ukończył w 1914 w Essen, jego rodzina przebywała tam na emigracji. Od 1918 pomocnik rębacza w kopalni węgla, przerywając naukę w gimnazjum z powodu trudnych warunków materialnych. W 1920 powrócił do kraju, pracując jako pomocnik ślusarski, potem pracownik biurowy. W 1923 zdał egzamin do VI klasy gimnazjum w Gnieźnie, maturę zdał w 1925 i wstąpił na Wydział Techniki Maszyn, Techniki Okrętowej i Elektrotechniki ► Technische Hochschule Danzig. W ramach praktyk studenckich w latach 1928–1929 w ► Stoczni Schichaua w Gdańsku, następnie przez pięć miesięcy w Ateliers et Chantiersde la Loire w Nantes i w stoczni w Hawrze, kolejno przez trzy miesiące pływał na statkach duńskich (Kopenhaga–Nowy Jork) oraz przez dwa miesiące na polskich (do Londynu i Hull). W 1930 uzyskał dyplom inżyniera budowy okrętów, specjalność maszyny okrętowe.
W latach 1930–1936 pracował w Stoczni Modlińskiej, opracowywał z zespołem konstrukcje statków rzecznych, trałowców dla Marynarki Wojennej (MW), 1936–1938 kierownik techniczny i szef biura konstrukcyjnego w Warsztatach Portowych MW w Pińsku, gdzie na podstawie jego projektów i rysunków wykonawczych wybudowano sześć jednostek dla tamtejszej Flotylli Rzecznej. W styczniu 1938 przeniósł się do Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu, gdzie był kierownikiem biura konstrukcyjnego. W początku września 1939 aresztowany przez Gestapo i wysiedlony z Gdyni razem z rodziną. Podczas II wojny światowej w Krakowie, od listopada 1939 do kwietnia 1940 był stróżem nocnym w elektrowni (razem z
► Kazimierzem Kopeckim), później przez rok biuralistą. Na prośbę kierownictwa Stoczni Rzecznej w Puławach kierował nią przez dwa tygodnie w kwietniu 1941, następnie do stycznia 1945 w Zarządzie Stoczni Rzecznych Generalnego Gubernatorstwa w Krakowie.
W marcu 1945 dołączył do tworzącego się w Krakowie Oddziału ► Morskiej Grupy Operacyjnej, która dotarła do Gdańska na początku kwietnia. Po rozwiązaniu Grupy od maja do czerwca 1945 referent ds. rzemiosła w Zarządzie Miejskim w Gdańsku, po czym
zajął się organizacją Wydziału Budowy Okrętów PG (► Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa), formalnie etat zastępcy profesora Katedry Teorii Okrętu i Napędu Okrętowego objął 23 I 1946. Wykładał jednocześnie (1945–1949) teorię okrętu w Państwowym Liceum Budownictwa Okrętowego ► Conradinum, był rzeczoznawcą ► Polskiego Rejestru Statków, do końca kwietnia 1948 dyrektor Państwowego Przedsiębiorstwa Konstrukcji Stalowych we Wrzeszczu, od początku 1948 do 1 V 1950 dyrektor Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych (CBKO) w Zjednoczeniu Stoczni Polskich (► stocznie). Od 15 kwietnia do 14 lipca 1948 był kierownikiem grupy, która w Holandii nadzorowała budowę holowników dla Polskiej Żeglugi na Odrze. Za jego czasów dzięki CBKO polski przemysł uniezależnił się od zagranicznych dokumentacji konstrukcyjnych. Również w ramach kierowanej przez niego Katedry Budowy Okrętów PG przygotowywano dokumentację techniczną i statecznościową remontu statków otrzymywanych przez Polskę w ramach reparacji wojennych. W latach 1945–1948 napisał trzy skrypty dotyczące teorii okrętu. 10 V 1947 zgłosił pracę doktorską na temat zwrotności statków rzecznych przy zastosowaniu urządzeń sterowych własnego projektu, jednak do jej obrony nie doszło z przyczyn zdrowotnych. Pośmiertnie wydano w 1954 jego podręcznik Pływalność i stateczność okrętu. Od 16 V 1950 pracował wyłącznie na PG.
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1936). Żonaty był z Czesławą z domu Kotulską (21 VII 1910 – 1 IX 2001 Gdańsk), ojciec Hanny (ur. 21 V 1935) i Władysława (ur. 8 VII 1944). Zmarł nagle podczas sesji egzaminacyjnej. Pochowany z żoną na ► cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 268.
►https://pg.edu.pl/uczelnia/ludzie-pg/zlota-ksiega/pionierzy-pg/kazmierczak-jozef.
