GIMNAZJUM KRÓLEWSKIE REALNE (Długie Ogrody)

< Poprzednie

Następne >

Gimnazjum Królewskie, 1882

Budynek po byłym Gimnazjum Królewskim przy ul. Łąkowej 1, 1997

Budynek po byłym Gimnazjum Królewskim przy ul. Łąkowej 1 jako siedziba Akademii Muzycznej, 2012

Eugen Trosien, pierwszy dyrektor w latach 1876–1883

GIMNAZJUM KRÓLEWSKIE REALNE (Königliches Realgymnasium, Staatliches Gymnasium nebst Realschule), szkoła państwowa typu licealnego, męska. Rozpoczęło działalność 16 X 1876 w wykupionej od rodziny Minkiewiczów i adaptowanej kamienicy przy Langgarten 14 (ul. Długie Ogrody). Od 1 VIII 1881 z siedzibą w budynku przy Weidengasse 1 (ul. Łąkowa); budynek przy Langgarten 14 przebudowano na mieszkanie służbowe dyrektora szkoły (w marcu 1945 w jego piwnicach zginął ostatni dyrektor Karl Blecher), czasowo także mieszkanie woźnego.

Po 1881 na dziedzińcu szkoły powstała wolnostojąca sala gimnastyczna. W 1887 nauczało 23 nauczycieli (w tym 10 ze stopniem doktora), w 1901 – 20 oraz trzech w klasach wstępnych, trzech katechetów, trzech nauczycieli: rysunków, śpiewu i gimnastyki, w 1914 – 21, w 1935 – 18, ponadto trzech w klasach wstępnych oraz nauczyciele śpiewu, rysunku, gimnastyki i katecheci. Od początku istnienia szkoły nauczycieli zespołu podstawowego wspierało dwóch–trzech absolwentów szkół wyższych, odbywających obowiązkowy roczny staż przed końcowym egzaminem pedagogicznym uprawniającym do pracy w szkolnictwie. W 1904 funkcjonowało 16 klas gimnazjalnych i trzy klasy przygotowawcze.

Program szkoły był zbliżony do Gimnazjum Miejskiego. W najwyższej klasie I w 1901 uczniowie mieli tygodniowo: 7 godzin łaciny, 6 – greki, języka niemieckiego – 3, języka francuskiego – 2, języka angielskiego – 2, historii – 3, matematyki – 4, przyrody – 2, religii – 2, dowolnego hebrajskiego – 2. Razem 33 godziny. Z 550 uczniów w 1901 na lekcje religii ewangelickiej uczęszczało 443, katolickiej 67 i żydowskiej 40.

Nauka w szkole była płatna. Czesne w 1901 wynosiło 130 marek, w klasach wstępnych 100 marek. Gimnazjum w latach 1880–1901 ukończyło 386 absolwentów. Większość rozpoczęła studia wyższe: prawo z ekonomią – 114, medycynę – 65, teologię – 32, filozofię i filologie – 15, kierunki pedagogiczne (historia, geografia, chemia) – dziewięciu, studia inżynierskie i budowlane – 49. Karierę wojskową obrało 40 absolwentów. Po rezygnacji ze studiów 44 pracowało w bankowości i resorcie poczty, handlu – dziewięciu, rolnictwie – siedmiu, dwóch zostało leśnikami.

W 1905/1906 siedziba szkoły została rozbudowana, istniało wówczas 16 klas gimnazjalnych i 3 klasy przygotowawcze. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska od 1921 funkcjonowała jako Staatliches Gymnasium nebst Realschule (Państwowe Gimnazjum i Szkoła Realna). Po 1945 budynek został przejęty przez administrację wojskową, od 1996 w posiadaniu Akademii Muzycznej (budynek A, tzw. Czerwony); po remoncie oddany do użytku 1 X 1998. MrGl

Dyrektorzy Gimnazjum Królewskiego Realnego w Gdańsku

1876–1883	Eugen Trosien
1883–1909	Heinrich Kretschmann
1909–1924	Gustav Zwerg
1924–1926	Alfred Winderlich
1926–1945	Karl Bechler
MrGl

Nauczyciele Gimnazjum Królewskiego w latach 1876–1945

Nazwisko i imię	Czas życia	Wykształcenie	Nauczany przedmiot	Okres pracy
Altermann Erich			gimnastyka	1928
Augustin Oscar	23 VIII 1858 Susz – 2 I 1916 Gdańsk	uniwersytet	łacina, greka	1892–1916
Bähusch Friedrich	zm. po 1896	uniwersytet	łacina, greka	1881–1896
Baltzer Martin		uniwersytet, dr filozofii	język niemiecki, łacina, greka, historia	1886–1892
Barth George Fritz	4 III 1885 – po 1939	studia wyższe		1916–1928, następnie 1928 – po 1939 w Gimnazjum Realnym we Wrzeszczu
Behrendt Heinrich	25 IX 1907 –po 1939	studia wyższe		od 1938
Bockelmann Karla Alberta	20 VIII 1857 Gdańsk – 14 XI 1940 Gdańsk	uniwersytety w Berlinie i Halle	geografia, historia	1884–1925, jednocześnie 1904–1922 w Technische Hochschule Danzig
Böge Oswald	8 X 1886 Tczew – 21 XI 1962 Hamburg	uniwersytet		1913–1921, następnie 1922–1934 w Gimnazjum Miejskim, 1935–1945 w Gimnazjum Realnym we Wrzeszczu
Böstfleisch Kurt	22 VIII 1906 – po 1939	studia wyższe		1932 – po 1939
Brauckhoff Otto	12 V 1875 – po 1939	uniwersytet	łacina, język hebrajski, religia	1907–1922, następnie 1923 – po 1939 w Gimnazjum Realnym we Wrzeszczu
Bünger Gerhard	12 X 1907 – po 1939	studia wyższe		od 1938
Burgschaft Gustav Adolph	ur. 9 VI 1848 Królewiec	uniwersytet w Królewcu	język niemiecki, łacina, greka	1878–1887
Büttner Friedrich (syn nauczyciela Hermanna i Idy Mathias, mąż Marii Marschhausen)	7 V 1859 Elbląg – 6 V 1915 Złotów (zmarł na atak serca w pociągu)	uniwersytet	matematyka, fizyka, język niemiecki	1882–1915
Debbert Paul Reinhold	27 IX 1856 Kwidzyń – 22 III 1909 Gdańsk	uniwersytet	łacina, greka, język niemiecki
Domansky John	1864 Gdańsk – 16 IX 1919 Gdańsk	uniwersytet	łacina, greka, język niemiecki	1903–1919
Dömpke Max	1851 – po 1915	uniwersytet	język niemiecki, łacina, greka	1882–1887, wcześniej 1878–1882 w Gimnazjum Miejskim
Dunkel Ernst Ludwig	1843 Nowogard – 2 V 1895 Gdańsk	uniwersytet		1877–1895
Eins Robert	7 IX 1862 Berlin – po 1903 nie notowany w Gdańsku	uniwersytet w Berlinie, historia	historia, łacina, język niemiecki	1890–1903
Englich Gustav Adolph	19 IV 1842 Rogoźno – 23 II 1900 Sopot	uniwersytet w Królewcu, dr filozofii	języki niemiecki i francuski, greka	1876–1900
Erdmann Arthur	30 I 1862 Stogi Malborskie – po 1935 poza Gdańskiem	uniwersytet w Berlinie	język francuski, łacina, greka	1892 –1928
Francke Ernst	10 IV 1887 Maund, Niemcy – po 1939	uniwersytet, dr filozofii		1915 – po 1939, jednocześnie 1915–1919 w Gimnazjum Miejskim
Gäbelein Walter	22 IV 1901 – po 1939	uniwersytet		1926–1933, następnie 1933–1936 w szkoła św. Jana
Gäde Richard	zm. około 1925 Gdańsk	uniwersytet	język niemiecki, łacina, historia, geografia	1882–1900
Garber Karl Friedrich		uniwersytet		1919–1924
Grüneberg Günther	9 VII 1906 – po 1939	uniwersytet, dr filozofii		1937 – po 1939, jednocześnie 1932 – po 1939 liceum w Oliwie
Grundner Karl	6 XI 1855 Insterburg, Prusy (Czerniachowsk, Rosja) – 21 I 1939 Gdańsk	uniwersytet w Królewcu	łacina, greka	1881–1925
Hoffmann Heinz	1 XI 1907 – po 1939	studia wyższe		1934 – po 1939
Hollmann Max	8 X 1857 Oleśnica –6 XI 1926 Gdańsk	uniwersytet w Królewcu, teologia	matematyka, fizyka	1907–1926
Hoppe Bruno	22 X 1904 – po 1939	studia wyższe		1933–1937
Hübner Hans		uniwersytet, dr filozofii		1935
Ibarth Albert	5 X 1860 Stralsund – 10 XII 1922 Gdańsk	uniwersytet w Greifswaldzie	języki niemiecki i francuski	1896–1922
Joetze Franz Johann	9 XII 1839 Kwidzyń – 7 I 1914 Insterburg, Prusy (Czerniachowsk, Rosja)	studium muzyki kościelnej	muzyka, śpiew	1876–1904
Karehnke Paul Johann Rudolf	23 IX 1861 Wałcz – 25 VI 1932 Gdańsk	uniwersytety w Królewcu i Berlinie	język niemiecki, łacina, greka	1902– 1927
Keil Paul	zm. około 1920	uniwersytet	matematyka, fizyka, chemia	1885–1918
Keup Wilhelm	grudzień 1851 Gryfice – 13 V 1911 Gdańsk	uniwersytety w Getyndze i Berlinie	przyroda	1900–1907
Kohl Werner	13 X 1899 – po 1939	uniwersytet		1928–1932, jednocześnie 1928–1934 w Szkole Średniej dla Dziewcząt im. Wiktorii
Köstner Karl	19 I 1908 – po 1939	studia wyższe		1934 – po 1939
Kowaleck Hermann	około 1840 Gdańsk – po 1907	uniwersytet	łacina, greka	1876–1903
Kretschmann Heinrich	23 VII 1843 koło Królewca – 21 VIII 1917 Królewiec	uniwersytet w Królewcu	łacina, język niemiecki	1883–1909 dyrektor
Krompholz Emil Adolf	24 IV 1869 Gdańsk-Oliwa – po 1939	Akademia Sztuk Pięknych w Berlinie	rysunki	1932 – po 1939, wcześniej 1899–1932 w szkole św. Piotra i Pawła
Krompholz Günther syn Email Adolfa Krompholza	21 XII 1906 – po 1939	studia wyższe		1932 – po 1939
Kuhn Hans	2 X 1889 – po 1939	uniwersytet		1926–1933
Kurtz Günther	16 XII 1909 – po 1939	studia wyższe		1936 – po 1939
Lakowitz Konrad Waldemar	22 VI 1859 Gdańsk – wiosna 1945 Gdańsk	uniwersytet we Wrocławiu, dr filozofii	matematyka, fizyka, przyroda	1892–1929, wcześniej 1886–1892 w szkole św. Jana
Lehr Walter	7 I 1905 – po 1939	studia wyższe		1931, jednocześnie 1930 – po 1939 w Szkole Średniej dla Dziewcząt im. Wiktorii
Lentz Ernst August	17 V 1857 Insterburg, Prusy (Czerniachowsk, Rosja) – 13 I 1930 Gdańsk	uniwersytet w Królewcu	język niemiecki, łacina	1902–1912, następnie 1913–1918 w Gimnazjum Realnym we Wrzeszczu
Lingenberg Kurt	11 VII 1898 Gdańsk – 22 III 1987 Niemcy	studia wyższe		1924–1937, następnie 1937–1945 Conradinum
Mahlow Karl	3 VIII 1905 Gdańsk – po 1939	studia wyższe		1930 – po 1939
Mangold Erich Leonhard	28 VI 1853 Randow, Meklemburgia – 22 VII 1928 Gdańsk	uniwersytety Greifswald, Berlin	języki niemiecki, francuski, greka	1876–1922
Markull Karl Gustav	30 VI 1814 Rychliki koło Elbląga – 12 IV 1897 Gdańsk	uniwersytety w Królewcu i Berlinie, teologia	język hebrajski, religia	1880–1897
Martens Heinrich Richard	30 VIII 1843 Gdańsk – 21 IV 1894 Elbląg	uniwersytety w Getyndze i Berlinie	historia, geografia	1876–1893, wcześniej 1868–1876 w szkole św. Piotra i Pawła
Meifert Karl August	6 XII 1862 Kołdowo koło Człuchowa – 27 IV 1932 Gdańsk	uniwersytet	język niemiecki, łacina, greka	1904–1930
Mielinski Karl	23 I 1901 Gdańsk – po 1939	uniwersytet, dr filozofii		1934–1937
Momber Albert	26 VII 1837 Gdańsk – 6 VI 1909 Gdańsk	uniwersytety w Heidelbergu i Królewcu	fizyka, matematyka	1876–1906
Ney Ludwig Hubert	Saarolouis, Niemcy – 16 I 1942 Gdańsk	uniwersytet		1915–1942
Noack Herbert	7 IX 1904 – po 1939	studia wyższe		1932–1934
Nowoczyn Edmund	6 XI 1905 – po 1939	studia wyższe		1932 – po 1939
Oehlke Waldemar	29 IV 1879 Krykwałd (obecnie część Gdyni) – 14 VII 1949 Getynga	uniwersytet w Berlinie	języki niemiecki i francuski	1909–1914, po 1920 prof. Technische Hochschule Danzig
Ossowski Franz	kwiecień 1849 Chojnice – 7 I 1912 Gdańsk	uniwersytet	język francuski, religia	1876–1910
Bruno Paetsch	26 XII 1891 Gdańsk – 9 I 1976 Berlin	Akademia Sztuk Pięknych w Berlinie	rysunki	1916–1945
Petter Walter	13 IV 1893 – po 1939	uniwersytet, dr filozofii		1919 – po 1939
Plaumann Emil Gustav	1846 Węgorzewo – 29 X 1897 Gdańsk	uniwersytet, dr filozofii		1887–1897
Rippel Otto	11 I 1889 – po 1939	uniwersytet		1930–1935, następnie 1936 – po 1939 w Conradinum
Schmidt Fritz Eduard Otto	28 XI 1887 Gdańsk – po 1935	uniwersytet, dr filozofii		1915–1923, następnie 1923–1934 w szkole św. Jana
Schnasse			matematyka, przyroda	1886
Schramm Franz syn Franza Schramm (1873 – po 1939) nauczyciela w Conradinum	24 XII 1902 – po 1942	uniwersytet		1926–1935
Schröter Franz	8 II 1864 Lasowice Wielkie koło Malborka – 18 V 1929 Gdańsk	uniwersytet, dr filozofii	język niemiecki, łacina, greka	1898–1924, następnie 1924–1929 w Conradinum
Spittler Botho	17 VII 1904 Gdańsk – 12 II 1975 Kolonia	studia wyższe		1933–1945
Steinwender Theodor	1 IX 1845 Bałga, Prusy – 27 VIII 1918 Gdańsk	uniwersytet w Królewcu	języki niemiecki i francuski, historia, geografia	1885–1911
Stöver Rudolf		uniwersytet	języki niemiecki i hebrajski, łacina, religia, gimnastyka	1901–1928
Thimm Georg	26 V 1880 Bartoszyce – po 1942	uniwersytety w Greifswaldzie i Berlinie	język niemiecki, historia	1929–1942
Traummer		studia wyższe		1931–1935
Trosien Eugen Albert Alexander	19 IV 1838 Gdańsk – po 1883 Saksonia	uniwersytet w Halle, teologia	łacina, greka	1876–1883 dyrektor, następnie w szkole w Saksonii
Voigt Julius		uniwersytet, dr filozofii	łacina, historia, geografia	1886
Wallat Karl Gustav	4 VI 1854 majątek w Prusach Wschodnich – 17 VII 1925	uniwersytet	język niemiecki, łacina, historia	1902–1923
Wallerand Theodor syn Franza Wallerand, 1907–1913 nauczyciela w szkole św. Piotra i Pawła	5 V 1900 Gdańsk – po 1939	uniwersytet		1925–1927
Wangerin Walter		uniwersytet	matematyka, fizyka	1914–1921
Weidel Maximilian	4 III 1877 – po 1939	uniwersytet	religia, gimnastyka	1907–1927, jednocześnie w Conradinum
Wendt Günther	24 XI 1902 – po 1939	studia wyższe		1933 – po 1939, wcześniej 1929–1932 w Gimnazjum Realnym we Wrzeszczu
Wierzba Paul	23 IX 1883 – po 1942	uniwersytet		1910–1927, następnie 1927 – po 1939 w Conradinum
Winderlich Alfred	10 IV 1880 Frankfurt nad Odrą – po 1930	uniwersytety we Wrocławiu, Lipsku i Greifswaldzie		1924–1926 dyrektor, wcześniej 1919–1924 nauczyciel w szkole św. Jana, później 1926–1927 dyrektor szkoły św. Jana
Zwerg Gustav	22 XII 1857 Strasburg (Uckermark), Meklemburgia-Pomorze Przednie – 17 V 1927 Gdańsk-Wrzeszcz	uniwersytety w Berlinie i Greifswaldzie, filologia klasyczna i historia	historia, łacina	1909–1926 dyrektor
MrGl

Liczba uczniów Gimnazjum Królewskiego Realnego
w Gdańsku

Rok	Gymnasium	Vorschule
1885	444	139
1898	514	113
1900	522	107
1904	514	102
1907	476	94
1908	475	84
ML