WAPIŃSKI ROMAN, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
ROMAN WAPIŃSKI (8 III 1931 Nowa Wieś (leśniczówka "Bartkówka"), powiat kłobucki – 14 V 2008 Gdańsk), historyk, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). W 1950 roku ukończył liceum w Częstochowie, następnie studiował historię na uniwersytecie w Warszawie, od 1955 podjął pracę w Instytucie Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP). Od 1961 doktor, od 1964 doktor habilitowany, od 1971 profesor tytularny, od 1980 profesor zwyczajny. W latach 1965–1967 prorektor WSP, 1968–1970 kierownik Zespołu Katedr Historii WSP. Po utworzeniu UG (1970) pracował w Instytucie Historii UG, 1970–1972 i 1975–1989 jego dyrektor. W okresie 1972–1975 prorektor UG; 1979–1985 prezes Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Od 2001 na emeryturze.
Od 1954 roku członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), między innymi I sekretarz Komitetu Uczelnianego PZPR w WSP i członek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku. 3 IX 1980 złożył prośbę o skreślenie z ewidencji jej członków. Swoją pozycję polityczną wykorzystał w staraniach o powołanie w Gdańsku uniwersytetu.
Członek między innymi Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności i redakcji wielu periodyków naukowych (m.in. „Rocznika Gdańskiego”). Specjalizował się w historii politycznej Polski XX wieku. Pierwsze badania dotyczyły dziejów Polskiej Partii Robotniczej w województwie gdańskim i życia politycznego województwa pomorskiego w latach 1920–1939. Napisał: Działalność Narodowej Partii Robotniczej na Pomorzu w latach 1920–1930 (1962), Narodowa Demokracja na Pomorzu w latach 1920–1939 (1964), Pierwsze lata władzy ludowej na Wybrzeżu Gdańskim (1970), Życie polityczne Pomorza w latach 1920–1939 (1983). Zaliczał się do czołówki badaczy dziejów Polski XX wieku za sprawą m.in. biografii Romana Dmowskiego (1988) i syntez: Narodowa Demokracja 1893–1939 (1980), Świadomość polityczna w Drugiej Rzeczypospolitej (1989), Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej (1991), Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX w. (1997). Autor podręczników historii, promotor prac magisterskich między innymi Aleksandra Halla, Arkadiusza Rybickiego, Donalda Tuska, Wiesława Walendziaka.
Doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2001 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza. W 1985 uhonorowany Medalem Stolema, w 2001 odznaczony Medalem św. Wojciecha. Od 1989 honorowy członek Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Pochowany w kolumbarium na cmentarzu Srebrzysko.
