TUBIELEWICZ WITOLD, dyrektor Instytutu Budownictwa Wodnego PAN

Aktualna wersja na dzień 21:33, 7 lip 2023

Witold Tubielewicz

Siedziba Głównego Urzędu Morskiego w latach 1945–1950, Gdańsk al. Grunwaldzka, róg z al. Wojska Polskiego

Tablica upamiętniająca miejsce działalności Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku na budynku przy al. Grunwaldzkiej, róg z al. Wojska Polskiego

WITOLD TUBIELEWICZ (22 VII 1902 Kielce – 20 IX 1993 Gdańsk), naukowiec, specjalista budownictwa wodnego. Jeden z trojga dzieci Jadwigi z domu Staeven (1880 – 4 VII 1948 Sopot) i urzędnika (zm. 1912 Lublin). Brat Ireny (21 IX 1900 – 3 V 1958 Sopot), magister filozofii, i drugiej siostry zmarłej na tyfus w 1920. Od 1908 z rodziną w Lublinie, gdzie rozpoczął naukę w szkole średniej, od 1914 kontynuował ją w gimnazjum rosyjskim w Kijowie, od 1917 w polskim, wstąpił również do polskiego harcerstwa. Od stycznia 1920 uczył się w Kutnie, gdzie uzyskał maturę. Brał udział w wojnie polsko-radzieckiej. Od 1921 do 1929 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. W czasie studiów członek Akademickiej Korporacji „Sparta”, Bratniej Pomocy i Koła Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. Już w trakcie studiów pracownik techniczny i następnie inżynier w Polskim Towarzystwie Budowlanym SA, następnie zastępca kierownika budowy magistrali węglowej na odcinku Żukowo–Osowa. Po ukończeniu studiów odbył obowiązkową służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie.

Od 16 X 1930 pracował w Zarządzie Budowy Portu Urzędu Morskiego w Gdyni, kierowanym przez inż. Tadeusza Wendę, po reorganizacji Urzędu Morskiego w 1932 kierownik Oddziału Budowli Naziemnych nowo utworzonego Wydziału Techniczno−Budowlanego, nadzorował budowę portów w Gdyni i Władysławowie. Od 1937 zastępca naczelnika Wydziału, jednocześnie nadal kierował Oddziałem Budowli Naziemnych. W latach 1938–1939 nadzorował budowę siedziby Morskiego Instytutu Rybackiego, stoczni rybackiej i siedziby Izby Bawełny. W trakcie pracy w Gdyni był jednocześnie doradcą technicznym w Morskim Urzędzie Rybackim i Morskim Instytucie Rybackim oraz rzeczoznawcą w Banku Gospodarstwa Krajowego.

Wysiedlony z Gdyni w listopadzie 1939, okres II wojny światowej spędził Krzczonowie na Lubelszczyźnie i w Piastowie pod Warszawą. Skierowany 20 III 1945 przez Departament Morski Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego na Wybrzeże, 1 VI 1945 został naczelnym inżynierem i zastępcą dyrektora Biura Odbudowy Portów. Zamieszkał w Sopocie przy ul. Reymonta. W październiku 1945 brał w Moskwie udział w rozmowach komisji do spraw podziału ze stroną radziecką wraków wydobytych na polskich wodach terytorialnych i w sprawach oczyszczania wejść do portów.

Od 1 XI 1945 profesor kontraktowy Politechniki Gdańskiej (PG), twórca nowego kierunku: budownictwa morskiego i portów na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej. W latach 1949–1952 był także organizatorem Katedry Budownictwa Morskiego i Portów w Szkole Inżynierskiej w Szczecinie. Po połączeniu w 1947 Biura Odbudowy Portów z Głównym Urzędem Morskim, był od 1 I 1948 dyrektorem technicznym urzędu. Pracując równolegle na PG, 1 XII 1948 otrzymał nominację na stanowisko profesora tytularnego PG. W 1953 utworzył Zakład Budownictwa Morskiego w Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk, 1957–1960 dyrektor IBW PAN i kierownik (do 1963) wchodzącego w jego skład Zakładu Hydrauliki Morskiej. W 1961 członek komisji opracowującej perspektywy zagospodarowania przestrzennego portów, przewodniczył komisji terenowej do spraw Pomorza Wschodniego, opracowującej między innymi perspektywy zagospodarowania portów w Gdyni i Gdańsku. W latach 1963–1972 (do emerytury) kierownik Katedry Budownictwa Morskiego na PG. Od 1969 zaangażowany w plany powstania i budowy Portu Północnego.

Był ławnikiem Odwoławczej Izby Morskiej, ekspertem Polskiej Izby Handlu Zagranicznego. W latach 1956–1959 był pierwszym wiceprezesem Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Autor między innymi książek Morze i woda morska (1953), Porty Wybrzeża Gdańskiego, ich dzieje i perspektywy rozwojowe (1973, wspólnie z synem Andrzejem Tubielewiczem (ur. 12 XII 1939 Krzczonów), profesorem PG) oraz współautor publikacji Budownictwo betonowe (t. 16: Budowle hydrotechniczne morskie, 1969).

Odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi (1946), Krzyżem Kawalerskim (1955) i Krzyżem Oficerskim (1966) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem X Wieków Gdańska (1962), Krzyżem za Udział w Wojnie 1918–1921 (1991), Medalem Niepodległości (1921), Medalem Ligi Morskiej i Kolonialnej, Medalem XV−lecia Odzyskania Dostępu do Morza (1938), Medalem X Wieków Gdańska (1962), Medalem Gryfa Pomorskiego (1979), odznakami: „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1965), „Zasłużony Pracownik Morza” (1960), „Zasłużony dla Gdyni”, „Zasłużony dla Portów Morskich” (1978), „Zasłużony Pracownik Urzędu Morskiego” (1982).

Od 1928 mąż Haliny z domu Zajączkowskiej (zm. 30 VI 1983 Gdańsk). Ojciec Hanny zamężnej Witkowskiej, doktora nauk technicznych, pracownicy Politechniki Krakowskiej oraz Andrzeja. Pochowani w grobie rodzinnym na Cmentarzu Katolickim w Sopocie. BŚ