TIERGART AUGUSTIN, proboszcz kościoła NMP
| < Poprzednie | Następne > |
AUGUSTIN TIERGART (zm. przed 16 IV 1466), członek warmińskiej kapituły katedralnej, proboszcz kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku. Być może syn Petera, w latach 1398–1418 rajcy Głównego Miasta Gdańska, brat Johanna (zm. 1456), prokuratora zakonu krzyżackiego w Rzymie, a następnie biskupa kurlandzkiego, oraz Dorothe i Anne (jedna z nich była matką Johanna Lindaua). Był klerykiem diecezji włocławskiej. Studiował sztuki wyzwolone w nieznanym ośrodku, w latach 1424–1427 uczył się w Rzymie, gdzie zdobył licencjat dekretów. Od 12 II 1427 do 17 V 1432 był pisarzem papieskiej penitencjarii (najwyższego sądu kościelnego). W Rzymie pozostawał do sierpnia 1432, wstąpił tam do bractwa Santa Maria dell’ Anima. W towarzystwie biskupa warmińskiego Franza Kuhschmalza, którego był bliskim współpracownikiem, na początku 1437 przebywał w Rydze, gdzie uczestniczył w obradach synodu prowincjonalnego. Razem z tym ordynariuszem jeszcze w maju udał się na sobór do Bazylei, gdzie pozostał do wiosny 1438; wraz z nim 5 III 1438 we Frankfurcie nad Menem był świadkiem elekcji Albrechta II na króla Niemiec.
14 IV 1424 uzyskał prowizję na kanonię we Fromborku, wakującą po Franzu Kuhschmalzu w związku z jego wyborem na biskupstwo warmińskie. 27 VIII 1424 już jako pełnoprawny kanonik otrzymał zgodę prepozyta warmińskiego Arnolda Dattelna na podjęcie studiów. W 1430 otrzymał dochody z należącego do niego alodium w Zawierzu (Zagern) koło Braniewa; nadal pozostając poza diecezją, w 1431 płacił na rzecz kościoła katedralnego zwyczajową opłatę za paramenta kościelne. Na Warmii potwierdzony został dopiero od 18 IV 1438. W 1445 był administratorem dóbr kapituły i rezydował na zamku olsztyńskim. Wiosną 1447 był już kustoszem kapituły warmińskiej. 10 XI 1449 wraz z całą kapitułą przeciwstawiał się bulli papieża Mikołaja V, której mocą wielki mistrz zakonu krzyżackiego otrzymywał prawo obsadzania dwóch prebend we Fromborku. Aprobował także przyłączenie się kolegium kanoników do Związku Pruskiego. W 1457, po śmierci biskupa Franza Kuhschmalza, wraz z dwoma innym członkami kapituły wybrał w Gdańsku na ordynariusza warmińskiego Jana Lutka z Brzezia (dotychczasowego administratora arcybiskupstwa gnieźnieńskiego), kandydata króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Sam w 1458 określony został kanonikiem i administratorem kościoła warmińskiego. W 1464 był pełnomocnikiem miasta Gdańska w pertraktacjach z zakonem krzyżackim.
Zabiegał o beneficja kościelne. 30 III 1424 roku uzyskał zatwierdzenie na proboszcza parafii w Krems w diecezji passawskiej, 11 X 1424 toczył o to spór z trzema innymi duchownymi i mimo ponowienia prowizji (16 XI 1424) beneficjum tego nie objął. 29 V 1424 otrzymał papieskie zatwierdzenie na kanonii i prebendzie w Ratyzbonie. Objęcie przyobiecanej kanonii okazało się niemożliwe, w związku z czym 24 IX 1427 – jako pisarz papieskiej penitencjarii – otrzymał prowizję na inną kanonię i prebendę ratyzbońską. 10 XII 1424 zobowiązał się nawet zapłacić należne annaty, kanonikiem w Ratyzbonie tytułował się dopiero 4 XI 1432, zrezygnował z kanonii przed 11 III 1435. Kolejną prowizję, na archidiakonat przy kolegiacie w Głogowie, otrzymał 24 IX 1427; starał się o niego bezskutecznie jeszcze w 1429 roku. 4 XI 1432 uzyskał również prowizję na kanonię lubecką oraz ekspektatywę (prawo do objęcia beneficjum w momencie, kiedy będzie ono wolne) na kanonię wrocławską i na beneficjum należące do prawa patronatu biskupa warmińskiego. W 1438 otrzymał ponadto prowizję na prepozyturę ozylską. Jego brat, biskup kurlandzki Johann, próbował zapewnić mu także następstwo na godności biskupiej, jednak przeciwni temu byli zwierzchnicy zakonu krzyżackiego, zapewne z powodu zaangażowania się części członków rodziny Tiergartów w działalność Związku Pruskiego.
W 1455 powrócił do Gdańska i objął godność proboszcza kościoła NMP. Cieszył się zaufaniem Rady Miejskiej, której bywał również przedstawicielem na zewnątrz. Mimo trwającej wojny trzynastoletniej kontynuował prace budowlane przy kościele; podwyższona została między innymi wieża dzwonna, rozpoczęto budowę zegara astronomicznego, w 1458 przeniesiono do kaplicy Wszystkich Świętych bibliotekę ufundowaną przez Andreasa Slommowa, na 1462 datowane jest odlanie i zawieszenia dzwonu znanego jako Landglocke.
Jako kustosz warmiński był autorem inwentarza fromborskiej biblioteki kapitulnej, który opracował w 1451.
