STOWARZYSZENIE HISTORYKÓW SZTUKI – ODDZIAŁ GDAŃSKI

Aktualna wersja na dzień 20:39, 14 lis 2022

ODDZIAŁ GDAŃSKI STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI (SHS) został powołany do życia 12 X 1955 decyzją Zarządu Głównego SHS w Warszawie, a jego pierwsze, założycielskie zebranie odbyło się 24 XI 1955. Uczestniczył w nim prof. Władysław Tomkiewicz, prezes Zarządu Głównego SHS, i Jerzy Frycz, prezes Oddziału Pomorskiego SHS w Toruniu i ówczesny wojewódzki konserwator zabytków w Bydgoszczy, a także 16 członków założycieli: Jan Borowski, Bożena Chranicka, Marian des Loges, Zdzisława Drozdowska, Janina Ebenberger-Orzechowska, Krystyna Fabijańska, Anna Gosieniecka, Zygmunt Knothe, Lech Krzyżanowski, Jerzy Łoś, Krystyna Mellin, Bronisław Mieszkowski, Irena Rembowska, Teresa Sierant, Maria Zdzitowiecka (w zebraniu nie uczestniczył Jan Chranicki, jednak wchodził w skład grupy powołującej oddział SHS w Gdańsku). Zebranie zakończyło się wyborem pierwszego zarządu. W jego skład weszli: Jan Chranicki (prezes) i Anna Gosieniecka (wiceprezes), sekretarzem została Maria Zdzitowiecka, a skarbnikiem Krystyna Mellin. Poza tym wybrano przewodniczących i wiceprzewodniczących sekcji: naukowej – Bronisława Mieszkowskiego i Lecha Krzyżanowskiego, popularyzatorskiej – Zdzisławę Drozdowską i Irenę Rembowską, oraz samokształceniowej – Krystynę Fabijańską-Przybytko i Teresę Sierant. Powstała również komisja kwalifikacyjna, mająca opiniować kandydatury przyjmowanych członków (Jan Borowski, Bronisław Mieszkowski, Bożena Chranicka), i rewizyjna (Marian Des Loges, Zygmunt Knothe).

W latach 1955–1981 siedzibą Oddziału Gdańskiego SHS było Muzeum Pomorskie (obecnie Muzeum Narodowe), a od 1981 Muzeum Gdańska (MG). Zebrania odbywają się w Domu Uphagena – Oddziale MHMG.

W gronie osób, które założyły Oddział Gdański SHS, znaleźli się przedstawiciele wielu specjalności: historycy sztuki, zabytkoznawcy, muzealnicy, konserwatorzy, archeolodzy, architekci, bibliotekarze. Obecnie do Oddziału Gdańskiego SHS należą pracownicy wszystkich trójmiejskich muzeów, a także instytucji spoza aglomeracji (Elbląg, Kwidzyn, Malbork, Pelplin, Puck, Słupsk), bibliotek, urzędów konserwatorskich, przedsiębiorstw i Uniwersytetu Gdańskiego, jak również osoby, niezwiązane zawodowo z ochroną zabytków, ale w swojej działalności społecznej realizujące cele statutowe SHS.

Oddział Gdański SHS wspólnie z gdańskim oddziałem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków i Sekcją Konserwatorów Dzieł Sztuki Związku Polskich Artystów Plastyków powołał 9 X 2000 doroczną Nagrodę im. Profesora Jerzego Stankiewicza – wybitnego badacza i konserwatora. Ustanowiono ją w celu wyróżnienia osób wykazujących się znacznymi osiągnięciami w ochronie i konserwacji zabytków Gdańska i regionu.

Zakres działania Oddziału Gdańskiego SHS to przede wszystkim inicjowanie cyklicznych zebrań połączonych z wykładami, organizowanie sesji i konferencji dotyczących badań nad sztuką, a także interwencje w sprawach budzących zaniepokojenie lub sprzeciw członków Stowarzyszenia. Oddział Gdański SHS jest organizatorem lub współorganizatorem ważnych sympozjów, konferencji i sesji naukowych, między innymi ogólnopolskich, dorocznych sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki (1966, 1976, 1996 i 2011), sesji poświęconych sztuce Gdańska i regionu (sztuka dawna: 1982, 1993, 2000; sztuka XIX–XX wieku: 2005, 2013). Z okazji 60. rocznicy powstania Oddziału Gdańskiego SHS została wydana jego monografia ( Jacek Kriegseisen, Stowarzyszenie Historyków Sztuki Oddział Gdański, 1955–2015. W 60. rocznicę powstania, 2014).

Według stanu z października 2014 Oddział Gdański SHS liczył 85 członków i był największą gdańską organizacją zrzeszającą osoby zajmujące się badaniami nad sztuką i ochroną zabytków. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Historyków Sztuki, obchodziło w 2014 roku 80. rocznicę powstania, liczyło wówczas 1600 członków zrzeszonych w 12 oddziałach. JKR