ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
FRANCISZEK ROGACZEWSKI (23 XII 1892 Lipinki, pow. Świecie – 11 I 1940, Stutthof), proboszcz kościoła Chrystusa Króla, błogosławiony, patron gdańskiej ulicy. Syn Leonarda i Anny z domu Laskowskiej. Posiadał obywatelstwo II Wolnego Miasta Gdańska. Szkołę powszechna ukończył w Lubichowie, uczęszczał do progimnazjum w Pelplinie (Collegium Marianum), maturę uzyskał w gimnazjum w Chełmnie. Studiował w seminarium w Pelplinie, 16 III 1918 przyjął święcenia kapłańskie. Początkowo wikary w Nowym Mieście pod Lubawą, następnie prowadził pracę duszpasterską w Gdańsku: od 2 IV 1920 wikary w kościele Najświętszego Serca Jezusowego we Wrzeszczu, od 28 IV 1927 do 3 VIII 1928 wikary w kościele św. Brygidy, od 4 VIII 1928 do 30 I 1930 wikary w kościele św. Józefa.
Typ społecznika, działał w polskich organizacjach religijno-społecznych w Gdańsku. Od 1 kwietnia do 3 VII 1927 i od 4 lutego do 30 IV 1930 prefekt w Gimnazjum Polskim, w 1936 w polskich szkołach handlowych, działał w Gminie Polskiej, członek Zarządu Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. Od 1934 organizator corocznych pielgrzymek gdańskiej Polonii do sanktuarium w Świętym Wojciechu.
Prezes Centralnego Komitetu Katolików Polaków Diecezji Gdańskiej, działał w Towarzystwie św. Zyty (skupiającym głównie polskie dziewczęta i kobiety zatrudnione jako pomoce domowe u niemieckich rodzin), należał do Zarządu Ligi Katolickiej (powołanej w 1925 roku). Od 1 I 1930 proboszcz planowanego kościoła Chrystusa Króla, którego uroczyste poświęcenie odbyło się 30 X 1932 z jego inicjatywy. Inicjator utworzenia polskich parafii personalnych – w styczniu 1935 roku wręczył memoriał w tej sprawie papieżowi Piusowi XI. 7 X 1937 mianowany proboszczem parafii personalnej Chrystusa Króla; 13 X 1938, w wyniku nacisków gdańskich władz, bp Carl Splett odwołał ten dekret. Od 1930 kapelan PKP w Gdańsku.
Aresztowany 1 IX 1939, więziony w Victoriaschule, następnie osadzony w obozie Stutthof, rozstrzelany z grupą Polaków w lesie obok obozu. Szczątki odkryto w 1979 w zbiorowej mogile około 1,5 km od obozu, wraz z innymi ekshumowane i złożone w relikwiarzu Pomnika w Sztutowie. Podczas mszy odprawionej 13 VI 1999 przez papieża Jana Pawła II w Warszawie zaliczony do błogosławionych Kościoła , w grupie 108 męczenników II wojny światowej (zob. ks. Józef Paner).
Od 1945 patron ulicy w Gdańsku- Śródmieściu. 11 X 1959 na murze kościoła Chrystusa Króla odsłonięto poświęcona mu tablicę. 20 VI 2017 jego imię otrzymał gdański tramwaj typ Alstom Citadis 100 nr 1002. 11 XII 2019 przy kościele Chrystusa Króla odsłonięto jego pomnik.
