RACHOŃ JANUSZ WŁODZIMIERZ, rektor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JANUSZ WŁODZIMIERZ RACHOŃ (ur. 11 VIII 1946 Nowy Sącz), naukowiec, chemik, rektor Politechniki Gdańskiej (PG). W 1964 ukończył II Liceum Ogólnokształcące w Elblągu. W 1969 absolwent Wydziału Chemicznego PG w specjalności lekka synteza organiczna. W czasie studiów działacz Zrzeszenia Studentów Polskich, w 1969 wybrany Marszałkiem Uczelnianego Parlamentu ZSP na PG. Po studiach, od 1969 pracownik PG, odbył w tym roku staż w fabryce celulozy w Szwecji. Od 1975 doktor nauk chemicznych, 1978–1980 stypendysta Fundacji im. Alexandra von Humboldta na uniwersytecie w Getyndze, od 1985 doktor habilitowany, od 1995 profesor tytularny. W latach 1985–1989 visiting professor na stanowym uniwersytecie na Florydzie, w Tallahassee, 1991–1996 prodziekan do spraw nauki Wydziału Chemicznego, od 1997 kierownik Katedry Chemii Organicznej Wydziału Chemicznego, 2002–2008 (dwie kadencje) rektor PG. W 2015 przebywał na stażu w na Waterloo University (Kanada).
Specjalista w zakresie syntezy organicznej i chemii organicznej fosforu, w zakresie syntezy związków biologicznie czynnych, stosowanych w medycynie, rolnictwie i przemyśle. Autor między innymi 19 patentów i wdrożeń technologicznych (między innymi leku przeciwko osteoporozie Ostemax 70 Comfort, produkowanego w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma SA i wprowadzonego na rynek w 2004 roku).
W okresie 1993–2002 wiceprzewodniczący Komitetu Chemii Polskiej Akademii Nauk (PAN), 1999–2006 członek Rady Naukowej Centrum Chemii Polimerów PAN, 2002–2008 wiceprzewodniczący Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, 2005–2009 prezes Zarządu Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego, w 2005 prezes Fundacji Brainet, 2007–2011 przewodniczący Rady Naukowej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Członek Societas Humboldtiana Polonorum oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, w 2011 Rady Naukowej Instytutu Chemii Organicznej PAN. Inicjator cyklicznych spotkań w Dworze Artusa Polityka – Nauka – Biznes. Był wiceprzewodniczącym Gdańskiego Towarzystwa Naukowego.
Od 2007 do 2010 z ramienia Platformy Obywatelskiej (PO) jako bezpartyjny senator Rzeczypospolitej Polskiej (RP) VII kadencji (z okręgu gdańskiego, otrzymał 175 743 głosy); jednocześnie wiceprzewodniczący Senackiej Komisji ds. Unii Europejskiej oraz członek Komisji Spraw Zagranicznych. W 2016 współzałożyciel Klub Myśli Obywatelskiej im. Tadeusza Mazowieckiego przy Europejskim Centrum Solidarności, w kadencji 2021–2025 członek Kolegium Historyczno-Programowego ECS.
Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1995) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2002), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2012), Medalem im. Ignacego Mościckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (2015), Medalem Honorowym Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów im. Tadeusza Sędzimira (2016).
Uhonorowany między innymi Nagrodą Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk (1979), wraz z zespołem Nagrodą Gospodarczą Prezydenta RP (2005), Nagrodą Prezesa Rady Ministrów (2006) i medalem „Innowacje 2007” za opracowanie nowego sposobu wytwarzania kwasów azaalkilideno-1-hydroksy-biofosfonowych. W 2016 otrzymał tytuł Profesora Honorowego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
W 2010 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za badania nad mechanizmami reakcji i nowymi metodami syntezy organicznej oraz opracowanie technologii leków przeciwko osteoporozie, w 2017 Pracodawcy Pomorza wyróżnili go nagrodą „Primum Cooperatio – Nade Wszystko Współpraca”. W 2007 w plebiscycie „Dziennika Bałtyckiego” otrzymał tytuł Człowieka Roku. W 2017 wyróżniony tytułem Honorowy Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej.
Od 1970 mąż Krystyny z domu Sucheckiej, dr medycyny, specjalistki endokrynologii i hipertensjologii, ojciec Dominika, prof. dr hab., od 2010 kierownika nowo utworzonego Zakładu Endokrynologii Klinicznej i Doświadczalnej Wydziału Nauk o Zdrowiu Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, od 2020 wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy oraz Polskiego Towarzystwa Zespołu Policystycznych Jajników, także od 2020 członka Komitetu Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk, i Jakuba, informatyka, absolwenta Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie oraz Uniwersytetu w Gandawie (Belgia).
