DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File:1_Dwor_III.jpg|thumb| Christian Gottlieb Ludwig, ''III Dwór'', 1825–1826; po prawej fontanna, opisywana już w pamiętniku [[SCHOPENHAUER JOHANNA HENRIETTE | Johanny Schopenhauer]]]] | + | [[File:1_Dwor_III.jpg|thumb| Christian Gottlieb Ludwig, ''III Dwór'', 1825–1826; po prawej fontanna, opisywana już w pamiętniku [[SCHOPENHAUER JOHANNA HENRIETTE, literatka | Johanny Schopenhauer]]]] |
| − | [[File:3_Dom_Dziecka_(Dom_Dziecka_i_Sierot).jpg|thumb|Dom Dziecka w Dworze III, fot. [[KUHN RUDOLF THEODOR ROBERT | Rudolf Theodor Kuhn]], 1868]] | + | [[File:3_Dom_Dziecka_(Dom_Dziecka_i_Sierot).jpg|thumb|Dom Dziecka w Dworze III, fot. [[KUHN RUDOLF THEODOR ROBERT, fotografik | Rudolf Theodor Kuhn]], opublikowano pod nazwiskiem [[BALLERSTÄDT RICHARD ADALBERT, fotograf| Richarda Adalberta Ballerstaedta]], między 1860 a 1877]] |
| + | [[File:4_Dom_Dziecka_(Dom_Dziecka_i_Sierot).jpg|thumb|Wychowankowie i opiekunowie z Domu Dziecka w Dworze III, fot. [[KUHN RUDOLF THEODOR ROBERT, fotografik | Rudolf Theodor Kuhn]], opublikowano pod nazwiskiem [[BALLERSTÄDT RICHARD ADALBERT, fotograf| Richarda Adalberta Ballerstaedta]] (stojącego w ostatnim rzędzie w wysokim cylindrze), 1868]] | ||
[[File:3_Dwór_III.jpg|thumb|Dwór III na przełomie XIX i XX wieku]] | [[File:3_Dwór_III.jpg|thumb|Dwór III na przełomie XIX i XX wieku]] | ||
| − | [[File:2_Dwór_III.png|thumb|[[HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ| Berthold Hellingrath]], ''Dwór Schopenhauera'', 1924]] | + | [[File:2_Dwór_III.png|thumb|[[HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz| Berthold Hellingrath]], ''Dwór Schopenhauera'', 1924]] |
[[File: Zakład_Poprawczy.JPG |thumb| Zakład Poprawczy w Dworze III, 2021]] | [[File: Zakład_Poprawczy.JPG |thumb| Zakład Poprawczy w Dworze III, 2021]] | ||
| − | '''DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”''', ul. Polanki 122. Wzmiankowany (jako pierwszy z oliwskich dworów) od | + | '''DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”''', ul. Polanki 122. Wzmiankowany (jako pierwszy z oliwskich dworów) od 1625, wydzierżawiony wówczas od [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE| klasztoru cystersów]] w Oliwie przez Helmicha (Helwicha) von Twenhusena, przybysza ze Schwoll (Bawaria), od 21 X 1623 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. W 1665 dwór nabył sekretarz gdańskiej Rady Miejskiej Johann Conrad Schlakau (zm. 28 II 1684, pochowany w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]). Z ręką jego córki Anny Catheriny (ślub w 1678) dwór przeszedł w posiadanie szwedzkiego rezydenta w Warszawie, Georga von Wachsschläger, który drogą kupna stał się także dzierżawcą [[DWÓR IV „JUTRZENKA” | Dworu IV]]. Obie posiadłości dziedziczył jego syn, również Georg, oba też wdowa po nim sprzedała burmistrzowi gdańskiemu [[BÖMELN GABRIEL, burmistrz Gdańska| Gabrielowi von Bömelnowi]]. W 1738 opat oliwski oskarżył go, że chciał sprzedać dzierżawę bez zgody opactwa. Proces zakończył się w 1740 odstąpieniem przez burmistrza od pretensji do Dworu IV, Dwór III przejął jednak jego syn Georg Simon i już w 1741 odstąpił go Davidowi Knademu. Od 1784 dzierżawę trzymał Heinrich Floris Schopenhauer, ojciec filozofa [[SCHOPENHAUER ARTHUR, filozof, patron gdańskiej ulicy | Arthura Schopenhauera]], który w dworku spędził pięć lat dzieciństwa (1788–1793). Po opuszczeniu Gdańska przez rodzinę Schopenhauerów (w 1793, po II rozbiorze Polski) kolejnymi właścicielami byli m.in. kupiec Meyer, Peter Finke (początek XIX wieku), radca [[MAC LEAN, rodzina | Lachlan Mac Lean]] (1819), Francis Marschall (1843), David Zimmermann (1850). W 1855 urządzono w dworze zakład leczniczy, w 1868 [[DOM DZIECKA (Dom Dziecka i Sierot) | Dom Dziecka]] (Kinderhaus).<br/><br/> |
| − | Od 4 VII 1945 do 1946 (także pod nr 121) mieścił się tu sierociniec dla dzieci z Warszawy (ewakuowanych ze stolicy 10 VII 1944), następnie Zakład Koedukacyjny dla dzieci w wieku 5–17 lat, od 1953 do 2010 | + | Od 4 VII 1945 do 1946 (także pod nr 121) mieścił się tu sierociniec dla dzieci z Warszawy (ewakuowanych ze stolicy 10 VII 1944), następnie Zakład Koedukacyjny dla dzieci w wieku 5–17 lat, od 1953 do 2010 Schronisko dla Nieletnich. W latach 1977–1988 budynek przeszedł generalny remont. Od 2010 w miejsce Schroniska utworzono [[ZAKŁAD POPRAWCZY| Zakład Poprawczy]], mieści się tu także Pracownia Badania Wypadków Drogowych Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, Schroniska dla Ptaków Chronionych przy Zarządzie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (z siedzibą po wschodniej stronie ul. Polanki 51). Zachował się pochodzący z XIX wieku, później przebudowywany, piętrowy budynek dworu. Starszy i cenniejszy budynek z XVIII wieku, północny, po 1945 został wyburzony do parteru i przebudowany. {{author: AK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 16:25, 9 gru 2023
.jpg)
.jpg)
DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”, ul. Polanki 122. Wzmiankowany (jako pierwszy z oliwskich dworów) od 1625, wydzierżawiony wówczas od klasztoru cystersów w Oliwie przez Helmicha (Helwicha) von Twenhusena, przybysza ze Schwoll (Bawaria), od 21 X 1623 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska. W 1665 dwór nabył sekretarz gdańskiej Rady Miejskiej Johann Conrad Schlakau (zm. 28 II 1684, pochowany w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny). Z ręką jego córki Anny Catheriny (ślub w 1678) dwór przeszedł w posiadanie szwedzkiego rezydenta w Warszawie, Georga von Wachsschläger, który drogą kupna stał się także dzierżawcą Dworu IV. Obie posiadłości dziedziczył jego syn, również Georg, oba też wdowa po nim sprzedała burmistrzowi gdańskiemu Gabrielowi von Bömelnowi. W 1738 opat oliwski oskarżył go, że chciał sprzedać dzierżawę bez zgody opactwa. Proces zakończył się w 1740 odstąpieniem przez burmistrza od pretensji do Dworu IV, Dwór III przejął jednak jego syn Georg Simon i już w 1741 odstąpił go Davidowi Knademu. Od 1784 dzierżawę trzymał Heinrich Floris Schopenhauer, ojciec filozofa Arthura Schopenhauera, który w dworku spędził pięć lat dzieciństwa (1788–1793). Po opuszczeniu Gdańska przez rodzinę Schopenhauerów (w 1793, po II rozbiorze Polski) kolejnymi właścicielami byli m.in. kupiec Meyer, Peter Finke (początek XIX wieku), radca Lachlan Mac Lean (1819), Francis Marschall (1843), David Zimmermann (1850). W 1855 urządzono w dworze zakład leczniczy, w 1868 Dom Dziecka (Kinderhaus).
Od 4 VII 1945 do 1946 (także pod nr 121) mieścił się tu sierociniec dla dzieci z Warszawy (ewakuowanych ze stolicy 10 VII 1944), następnie Zakład Koedukacyjny dla dzieci w wieku 5–17 lat, od 1953 do 2010 Schronisko dla Nieletnich. W latach 1977–1988 budynek przeszedł generalny remont. Od 2010 w miejsce Schroniska utworzono Zakład Poprawczy, mieści się tu także Pracownia Badania Wypadków Drogowych Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, Schroniska dla Ptaków Chronionych przy Zarządzie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (z siedzibą po wschodniej stronie ul. Polanki 51). Zachował się pochodzący z XIX wieku, później przebudowywany, piętrowy budynek dworu. Starszy i cenniejszy budynek z XVIII wieku, północny, po 1945 został wyburzony do parteru i przebudowany.
