CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA. STARE MIASTO
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Cmentarz_św._Katarzyny.jpg |thumb| Brama cmentarna przy kościele św. Katarzyny z 1654, w tympanonie z postacią św. Katarzyny, w 1953 zniszczona przez walący się w wyniku silnej wichury południowy szczyt prezbiterium kościoła, zrekonstruowana, widok od ul. Katarzynki 1904]] | [[File: Cmentarz_św._Katarzyny.jpg |thumb| Brama cmentarna przy kościele św. Katarzyny z 1654, w tympanonie z postacią św. Katarzyny, w 1953 zniszczona przez walący się w wyniku silnej wichury południowy szczyt prezbiterium kościoła, zrekonstruowana, widok od ul. Katarzynki 1904]] | ||
| − | '''CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA. STARE MIASTO. Św. Katarzyny''' (St. Katharinen-Kirchhof), ul. Podmłyńska (Kleine Mühlengasse). Parafialny, katolicki, od XVII wieku luterański. Założony wraz z budową [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] w końcu XII wieku, użytkowany jeszcze w | + | '''CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA. STARE MIASTO. Św. Katarzyny''' (St. Katharinen-Kirchhof), ul. Podmłyńska (Kleine Mühlengasse). Parafialny, katolicki, od XVII wieku luterański. Założony wraz z budową [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] w końcu XII wieku, użytkowany jeszcze w 1807 (już wówczas uważany za przepełniony). Początkowo zajmował trójkątny obszar ograniczony Kanałem Raduni, po północnej stronie kościoła, następnie prostokątną działkę po południowej stronie kościoła (obecnie ul. Katarzynki). Zachowały się bramy cmentarne po północnej stronie kościoła, przy ul. Podmłyńskiej, oraz (zrekonstruowana) od ul. Katarzynki (od początku XX wieku noszącej nazwę St. Katharinen-Kirchhof). {{author: JWL}} <br/><br/> |
| − | '''Szpitala św. Jerzego''', ul. Elżbietańska, ul. Bielańska (St. Elisabeth-Kirchengasse, Weißmönchen-Kirchengasse), katolicki. Powstał przed | + | '''Szpitala św. Jerzego''', ul. Elżbietańska, ul. Bielańska (St. Elisabeth-Kirchengasse, Weißmönchen-Kirchengasse), katolicki. Powstał przed 1355 wraz z założeniem szpitala, na miejscu obecnego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JÓZEFA (Stare Miasto) | kościoła św. Józefa]], zanikł wraz z jego budynkiem. {{author: JWL}} <br/><br/> |
| − | '''Szpitala św. Elżbiety''', ul. Wały Jagiellońskie, ul. Elżbietańska (St. Elisabeth-Wall, St. Elisabeth-Kirchengasse), katolicki. Powstały w | + | '''Szpitala św. Elżbiety''', ul. Wały Jagiellońskie, ul. Elżbietańska (St. Elisabeth-Wall, St. Elisabeth-Kirchengasse), katolicki. Powstały w 1394 [[SZPITAL ŚW. ELŻBIETY | szpital św. Elżbiety]] od początku otrzymał prawo założenia cmentarza, do czasu uruchomienia którego miał korzystać z cmentarza [[SZPITAL ŚW. JERZEGO | szpitala św. Jerzego]]. W 1554, przy okazji budowy bastionu św. Elżbiety, cmentarz elżbietański został zasypany. Do początku XX wieku nazwę St. Elisabeth-Kirchhof nosiła ulica między obecną ul. Wały Jagiellońskie a zabudowaniami szpitala i kościoła. {{author: JWL}} <br/><br/> |
| − | '''Św. Brygidy'''. W | + | '''Św. Brygidy'''. W 1394 zgodę na założenie cmentarza przy zakładanym klasztorze uzyskały [[POKUTNICE | pokutnice]], co przejął działający od 1396 klasztor [[BRYGIDKI | brygidek]]. Cmentarz powstał przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BRYGIDY | kościele św. Brygidy]], nad Radunią, notowany był na planach miasta jeszcze w początku XX wieku. {{author: JWL}} <br/><br/> |
| − | '''Św. Jakuba''' (St. Jacob-Kirchhof), ul. Łagiewniki (Schüsseldamm), katolicki; od połowy XVI wieku ewangelicki. Założony około | + | '''Św. Jakuba''' (St. Jacob-Kirchhof), ul. Łagiewniki (Schüsseldamm), katolicki; od połowy XVI wieku ewangelicki. Założony około 1436 przy [[SZPITAL ŚW. JAKUBA | szpitalu]] i [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościele św. Jakuba]], przeznaczonych dla starych i chorych żeglarzy. Zamknięty w 1666, teren przeznaczono na miejsce suszenia i bielenia szpitalnej bielizny, zmarłych chowano w obrębie kościoła. Zajmował prostokątną działkę z kościołem w jej wschodniej części. Otoczony murem z bramami, którego część zachowała się wzdłuż północnej granicy. Od zachodu na teren cmentarza prowadziła obecnie nieistniejąca brama. {{author: JWL}} <br/><br/> |
[[File:Cmentarze_na_terenie_Śródmieścia._Stare_Miasto.jpg|thumb|Strona tytułowa księgi grobów kościoła św. Bartłomieja z lat 1599-1816]] | [[File:Cmentarze_na_terenie_Śródmieścia._Stare_Miasto.jpg|thumb|Strona tytułowa księgi grobów kościoła św. Bartłomieja z lat 1599-1816]] | ||
| − | '''Św. Bartłomieja''' (St. Bartholomäi-Kirchhof), ul. Św. Bartłomieja (St. Bartholomäi-Kirchengasse), parafialny, katolicki, od | + | '''Św. Bartłomieja''' (St. Bartholomäi-Kirchhof), ul. Św. Bartłomieja (St. Bartholomäi-Kirchengasse), parafialny, katolicki, od 1524 ewangelicki. Pierwotnie zlokalizowany na Młodym Mieście, przy tamtejszym [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | kościele św. Bartłomieja]] (podczas lokacji [[MŁODE MIASTO (Jungstadt) | Młodego Miasta]] w 1380 na kościół św. Bartłomieja i przylegający doń cmentarz wyznaczono działkę 120 × 80 m). Zamknięty i zniszczony po 1455 roku. Nowy cmentarz założono po przeniesieniu na Stare Miasto kościoła św. Bartłomieja. Na prostokątnej działce z kościołem we wschodniej części, między obecnymi ulicami: Łagiewniki, Gnilną, św. Bartłomieja i Zaułkiem św. Bartłomieja. Zajmował około 0,5 ha, otoczony był murem z bramami, którego część zachowała się wzdłuż północnej granicy działki (ul. Gnilna). Od zachodu prowadziła do niego wybudowana w XVII wieku brama zwieńczona figurą św. Bartłomieja, zniszczona podczas burzy w 1892. Zamknięty w 1821, część nagrobków istniała do II wojny światowej, obecnie teren uporządkowany jako otoczenie kościoła. Nazwę St. Bartholomäi-Kirchhof nosiła obecna ul. Zaułek św. Bartłomieja. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 10:26, 28 lut 2022
CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA. STARE MIASTO. Św. Katarzyny (St. Katharinen-Kirchhof), ul. Podmłyńska (Kleine Mühlengasse). Parafialny, katolicki, od XVII wieku luterański. Założony wraz z budową kościoła św. Katarzyny w końcu XII wieku, użytkowany jeszcze w 1807 (już wówczas uważany za przepełniony). Początkowo zajmował trójkątny obszar ograniczony Kanałem Raduni, po północnej stronie kościoła, następnie prostokątną działkę po południowej stronie kościoła (obecnie ul. Katarzynki). Zachowały się bramy cmentarne po północnej stronie kościoła, przy ul. Podmłyńskiej, oraz (zrekonstruowana) od ul. Katarzynki (od początku XX wieku noszącej nazwę St. Katharinen-Kirchhof).
Szpitala św. Jerzego, ul. Elżbietańska, ul. Bielańska (St. Elisabeth-Kirchengasse, Weißmönchen-Kirchengasse), katolicki. Powstał przed 1355 wraz z założeniem szpitala, na miejscu obecnego kościoła św. Józefa, zanikł wraz z jego budynkiem.
Szpitala św. Elżbiety, ul. Wały Jagiellońskie, ul. Elżbietańska (St. Elisabeth-Wall, St. Elisabeth-Kirchengasse), katolicki. Powstały w 1394 szpital św. Elżbiety od początku otrzymał prawo założenia cmentarza, do czasu uruchomienia którego miał korzystać z cmentarza szpitala św. Jerzego. W 1554, przy okazji budowy bastionu św. Elżbiety, cmentarz elżbietański został zasypany. Do początku XX wieku nazwę St. Elisabeth-Kirchhof nosiła ulica między obecną ul. Wały Jagiellońskie a zabudowaniami szpitala i kościoła.
Św. Brygidy. W 1394 zgodę na założenie cmentarza przy zakładanym klasztorze uzyskały pokutnice, co przejął działający od 1396 klasztor brygidek. Cmentarz powstał przy kościele św. Brygidy, nad Radunią, notowany był na planach miasta jeszcze w początku XX wieku.
Św. Jakuba (St. Jacob-Kirchhof), ul. Łagiewniki (Schüsseldamm), katolicki; od połowy XVI wieku ewangelicki. Założony około 1436 przy szpitalu i kościele św. Jakuba, przeznaczonych dla starych i chorych żeglarzy. Zamknięty w 1666, teren przeznaczono na miejsce suszenia i bielenia szpitalnej bielizny, zmarłych chowano w obrębie kościoła. Zajmował prostokątną działkę z kościołem w jej wschodniej części. Otoczony murem z bramami, którego część zachowała się wzdłuż północnej granicy. Od zachodu na teren cmentarza prowadziła obecnie nieistniejąca brama.
Św. Bartłomieja (St. Bartholomäi-Kirchhof), ul. Św. Bartłomieja (St. Bartholomäi-Kirchengasse), parafialny, katolicki, od 1524 ewangelicki. Pierwotnie zlokalizowany na Młodym Mieście, przy tamtejszym kościele św. Bartłomieja (podczas lokacji Młodego Miasta w 1380 na kościół św. Bartłomieja i przylegający doń cmentarz wyznaczono działkę 120 × 80 m). Zamknięty i zniszczony po 1455 roku. Nowy cmentarz założono po przeniesieniu na Stare Miasto kościoła św. Bartłomieja. Na prostokątnej działce z kościołem we wschodniej części, między obecnymi ulicami: Łagiewniki, Gnilną, św. Bartłomieja i Zaułkiem św. Bartłomieja. Zajmował około 0,5 ha, otoczony był murem z bramami, którego część zachowała się wzdłuż północnej granicy działki (ul. Gnilna). Od zachodu prowadziła do niego wybudowana w XVII wieku brama zwieńczona figurą św. Bartłomieja, zniszczona podczas burzy w 1892. Zamknięty w 1821, część nagrobków istniała do II wojny światowej, obecnie teren uporządkowany jako otoczenie kościoła. Nazwę St. Bartholomäi-Kirchhof nosiła obecna ul. Zaułek św. Bartłomieja.
