MANDT GEORG, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
GEORG MANDT (31 I 1446 Gdańsk – 26 VIII 1513), burmistrz. Syn kupca z Wesel w Nadrenii Rolofa Mandta, zamieszkałego w Gdańsku od 1437, oraz Gredke, córki gdańskiego rajcy Heinricha Bocka.
Początkowo prowadził działalność handlową. Od 1468 był członkiem gdańskiego bractwa św. Jerzego. Od 1474 był ławnikiem Głównego Miasta, od 1481 rajcą, w 1484 sędzią, od 1502 burmistrzem. Pierwszym burmistrzem był w 1503, 1508 i 1512, drugim w 1502, 1507 i 1511, trzecim w 1506, 1509, 1510 i 1513, czwartym w 1504 i 1505. W 1498, 1500, 1502 i 1511 był burgrabią królewskim w Gdańsku. Od 1505 do śmierci był też inspektorem kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP).
W 1479, wspólnie z Heinrichem Falckem i innymi gdańszczanami, donosił do Gdańska o stratach poniesionych przez gdańskiego szypra Dirka Schachta w Middelburgu. Wielokrotnie uczestniczył w zjazdach stanów Prus Królewskich: 1483 w Starogardzie Gdańskim, w kwietniu i czerwcu 1487 w Elblągu, w marcu 1488 w Grudziądzu, w lutym 1489 w zjeździe wielkich miast pruskich w Gdańsku. W 1489, z Heinrichem Falckem, był posłem na zjazd w Tczewie, gdzie dyskutowano m.in. sprawy zagrożenia tureckiego wobec Polski i ewentualnej pomocy Prus (w tym Gdańska) królowi polskiemu Kazimierzowi Jagiellończykowi. W styczniu i lutym 1490 był uczestnikiem zjazdu stanów w Grudziądzu. W 1491 interweniował wspólne z burmistrzem Heinrichem Falckem u starszych Hanzy w Antwerpii w sprawie gdańszczan pokrzywdzonych przez Holendrów. W lipcu i listopadzie 1492. był uczestnikiem zjazdu stanów w Elblągu, w lutym 1496 i październiku 1498 w Malborku, w lutym 1505 w Elblągu. W 1495, wracając razem z burmistrzem Georgiem Bockiem z negocjacji w sprawie cła funtowego w Toruniu, został 20 V napadnięty w okolicy Subków i uwięziony przez głośnego wówczas rozbójnika gdańskiego Georga Materna, odbity został z jego rąk przez wojska gdańskie.
W 1503 posłował z ramienia stanów pruskich do Wilna, do króla polskiego Aleksandra Jagiellończyka z zaproszeniem go do Gdańska. W kwietniu 1504 witał monarchę w imieniu Gdańska w Toruniu. Wspólnie z trzema innymi burmistrzami Johannem Scheweckem, Matthiasem Zimmermannem i Heinrichem Falkem przyjmował 25 V do 7 VI Aleksandra Jagiellończyka i jego małżonkę Helenę w Gdańsku. Odprowadzał też króla do Malborka. W 1506 prowadził rokowania z księciem pomorskim Bogusławem X, a następnie z biskupem warmińskim Łukaszem Watzenrode. Trwały wówczas prace nad ordynacją pruską, Gdańsk był przeciwny wyznaczaniu stałych przedstawicieli stanów do Rady Pruskiej. Na zjeździe stanów w Malborku 20 VIII 1508 poseł króla Zygmunta Starego, marszałek nadworny Rafał Leszczyński mianował go i Matthiasa Zimmermana przedstawicielami do Rady Pruskiej, obaj odmówili przyjęcia nominacji, powołując się na wolę miasta. W 1509 był posłem do króla Zygmunta Starego, przed którym bronił pruskich przywilejów.
Handlował z Anglią, kupując tam sukno, sprzedając zboże, drewno i wosk. W V 1482 stracił towar na statku szypra Heinricha Schrodera, napadniętego przez Anglików. 18 XII 1489 wraz z kilkoma gdańszczanami skarżył się do starszych kantoru hanzeatyckiego w Londynie na kapitana króla Anglii Henryka VII, sir Wilhelma Vampassa, który odebrał ich statek prowadzony przez Heinricha Molnera. W 1503 nabył Żuławkę Sztumską, w 1504 trzymał w zastawie Kielno i Bojano, od 1509 dzierżawił od władz Gdańska starostwo puckie wraz z wsiami Celbowo i Brudzewo; w 1512 uzyskał zgodę władz gdańskich na dzierżawienie starostwa dożywotnio dla siebie i syna Johanna.
Był trzykrotnie żonaty. W styczniu 1472 poślubił Barbare (zm. 1482), córkę Wolframa von Brene. Około 1485 poślubił Katherinę (zm. 1490), córkę burmistrza Johanna Angermünde. W sierpniu 1491 poślubił Sophie, córkę rajcy Petera Herdera, wdowę po Reinholdzie Angermünde. Synem z tego ostatniego małżeństwa był Johann (3 II 1493 Gdańsk – po III 1537 Gdańsk), ławnik (od 1526) i rajca (od 1533). Miał też córki Katherinę, żonę burmistrza Georga Schewecke oraz Barbare, żonę burmistrza Petera Behme.
W Bibliotece Gdańskiej PAN, w dziale inkunabułów, zachowały się dwie sprowadzone przez niego księgi: „Bonifacius VIII papa Liber sextus Decretalium. Cum glossa Joannis Andreae” oraz „Constitutiones”, obie wydane drukiem w 1486 w drukarni Antoniusa Kobergera w Norymberdze. Pierwsza z nich została w 1508 sprzedana przez gdańskiego kamlarza Joanna Tuttinga sekretarzowi Rady Miejskiej Ambrosiusowi Stormowi.
