TRENDELENBURG JOHANN GEORG, pedagog, senator
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN GEORG TRENDELENBURG (22 II 1757 Lubeka – 11 III 1825 Gójsk koło Rypina), pedagog, senator I Wolnego Miasta Gdańska (WMG), radny Gdańska. Ukończył gimnazjum w Lubece, studiował teologię na uniwersytetach w Kiloni (Kiel) (1775) i Getyndze (1776). Jeszcze jako student w 1779 uczył w gdańskim Gimnazjum Akademickim greki i języków wschodnich, następnie do 1806 profesor greki i języka hebrajskiego w tym gimnazjum. Pobierał prywatne lekcje języka polskiego u Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza. Autor opracowań i tłumaczeń z zakresu filologii greckiej i wschodniej, podręczników gramatyki greckiej i łacińskie Anfangsgründe der griechischen Grammatik (Danzig 1782, 1788, 1790, 1796), Vergleichung der Vorzüge der deutschen Sprache mit den Vorzilgen der lateinnischen und griechischen ... (1786).
W latach 1801–1803 (m.in. z rektorem Gimnazjum Akademickiego Danielem Gralathem) wchodził w skład komisji powołanej przez pruski urząd nadzoru nad miejskim szkolnictwem (Kirchen und Schulkollegium), mającej na celu opracowanie reformy miejskiego szkolnictwa, w tym i podupadającego Gimnazjum Akademickiego (po usunięciu teologii, prawa i medycyny i wprowadzeniu geografii, biologii i fizyki). W 1806, już jako członek Kirchen und Schulkollegium, opracował plan połączenia Gimnazjum Akademickiego ze szkołą mariacką i szkołą św. Jana w jedną szkołę miejską. Z uwagi na wojny napoleońskie do realizacji tych postulatów wówczas nie doszło.
W 1807 został jednym z 14 senatorów (rajców) WMG, wybrany w pierwszej kolejności w gronie ośmiu najbogatszych i najbardziej uczonych gdańszczan. Odpowiedzialny za sprawy szkolnictwa. Realizując swój wcześniejszy zamysł w 1812 doprowadził do likwidacji w Gimnazjum Akademickim katedr teologii, medycyny, prawa, retoryki, greki i hebrajskiego, wprowadzając w to miejsce katedry literatury, matematyki z przyroda, histroii z geografią oraz filozofii z językiem niemieckim. Po 1814 członek pruskiego konsystorza zajmującego się oświatą na terenie prowincji Prusy; członek gdańskiej Rady Miejskiej w latach 1815–1825, przewodniczył deputacji szkolnej. W 1817 (10 listopada) ostatecznie doporowadził do połączenia Gimnazjum Akademickiego ze szkołą mariacką i utworzenia Gimnazjum Miejskiego.
W 1808 był właścicielem kamienic przy Heilige-Geist-Gasse 783 (ul. św. Ducha 48) i przy Fleischergasse (ul. Rzeźnicka 70). Zmarł w czasie podróży do Polski. Żona z domu Wittwerk zmarła w Gdańsku w wieku 69 lat 28 IX 1831.
Bibliografia:
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 24, 23 III 1825 (nekrolog od rodziny, z podaną datą śmierci 10 marca); nr 229, 1 X 1831, s. 2307 (nekrolog żony).
Altpreuss. Biogr., Bd. 2, s.742.
Czerniakowska Ewa, Trendelenburg Jan Jerzy, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I, Gdańsk 1998, s. 328.
