GALERIA WYSPA
| < Poprzednie | Następne > |
GALERIA WYSPA, w latach 1990–2002 działająca w budynku domu studenckiego Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP), następnie Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Gdańsku przy ul. Chlebnickiej 13/16, zwanym Domem Angielskim. Jedno z sześciu miejsc (drugie w kolejności powstania) – obok galerii w przestrzeni Wyspy Spichrzów (1986–1995), dawnej łaźni miejskiej (1992–1998), Modelarni (2002–2012), Instytut Sztuki Wyspa (2004–2016) i ArtLabu Wyspa na Wyspie Sobieszewskiej (od 2018) – w których funkcjonowało tak zwane środowisko Wyspy, konsolidowane przez Grzegorza Klamana. Wcześniej nazwą tą posługiwano się w odniesieniu do prowadzonej przez niego Plenerowej Pracowni Wydziału Rzeźby PWSSP, zlokalizowanej na Wyspie Spichrzów, gdzie od 1986 roku odbywały się wystawy kojarzone z nurtem nowej ekspresji.
Przeniesienie punktu ciężkości inicjatyw środowiska Wyspy z offowych wystaw plenerowych na działania w części zinstytucjonalizowane wiązało się z chęcią współtworzenia przez młode środowisko artystyczne dyskursu dotyczącego kwestii społecznych i politycznych, architektonicznego i urbanistycznego kształtu miasta, budowania pozycji galerii jako pełnoprawnego uczestnika debaty publicznej, przy jednoczesnym zachowaniu jej ideowej i programowej niezależności. Galeria, choć znajdowała się w budynku zarządzanym przez PWSSP, realizowała niezwiązane z jej programem wystawy i wydarzenia. Odegrała istotną rolę w kształtowaniu się środowiska nazywanego nową szkołą gdańską, miała wpływ na rozwój sceny polskiej sztuki krytycznej, nawiązywała kontakty z instytucjami i artystami z zagranicy, w tym zwłaszcza z obszaru basenu Morza Bałtyckiego. Do kuratorów współtworzących program galerii zaliczali się – oprócz Grzegorza Klamana – Robert Rumas, Agnieszka Wołodźko, Aneta Szyłak i Dorota Nieznalska.
Pierwszym wydarzeniem, które odbyło się w galerii, była grupowa wystawa gdańskich artystów zatytułowana Pokaz (21 IV–15 V 1990), w której udział wzięli Jarosław Bartołowicz, Jarosław Fliciński, Grzegorz Klaman, Marek Rogulski, Robert Rumas i Eugeniusz Szczudło. W indywidualnych i zbiorowych wystawach organizowanych w galerii uczestniczyli między innymi Anna Baumgart, Witosław Czerwonka, Katarzyna Jóźwiak-Moskal, Władysław Kaźmierczak, Robert Knuth, Zofia Kulik, Hanna Nowicka-Grochal, Marek Sobczyk, Grzegorz Sztwiertnia, Wojciech Zamiara.
W galerii odbywały się także warsztaty poświęcone sztuce multi- i intermedialnej, kierowane do studentów PWSSP, oraz wykłady dotyczące zagadnień sztuki i kultury współczesnej, składające się na cykl „Gaj Akademosa”, w ramach którego galeria gościła między innymi Zygmunta Baumana, Stefana Morawskiego i Beatę Frydryczak.
Współtwórcy galerii od początku jej istnienia zwracali uwagę na potrzebę stworzenia w Gdańsku kolekcji sztuki współczesnej. W 1994 roku w galerii odbyły dwie prezentacje jej zbiorów, a kolejne miały miejsce w Zielonej Górze (1995), Koninie (1995) i ponownie w Gdańsku (1996). Efektem gromadzenia prac artystów była zorganizowana w 1997 w budynku dawnej łaźni miejskiej wystawa Kolekcja sztuki współczesnej na 1000-lecie Gdańska.
Decyzją Senatu ASP galeria została zamknięta po wystawie Doroty Nieznalskiej Nowe prace (14 XII 2001 – 20 I 2002). Artystka pokazała na niej instalację Pasja, której częścią była fotografia męskich genitaliów umieszczona na obiekcie w kształcie krzyża greckiego. Sprawa odbiła się głośnym echem w mediach, wywołała protesty środowisk katolickich (związanych zwłaszcza z Ligą Polskich Rodzin) i doprowadziła do wieloletniego procesu Nieznalskiej, oskarżonej o „obrazę uczuć religijnych”. Ostatnim wydarzeniem zorganizowanym w galerii było spotkanie z Grzegorzem Klamanem i Anetą Szyłak, które odbyło się 22 III 2002 roku.
