BYSEWO
| < Poprzednie | Następne > |
BYSEWO (1315 Besschow, Bissau, 1941 Bastenhagen), osiedle w północno-zachodniej części dzielnicy Kokoszki ( administracyjny podział). W XIV wieku własność rycerska, w 1315 wzmiankowany był jej dziedzic Świętko, następnie w latach 1381–1390 pełniący w komturstwie gdańskim wysoki urząd sędziego ziemskiego Bartek, w 1397 Jaśko i Olbracht. W 1406 Jaśko z dziećmi w Ratuszu Starego Miasta sprzedał ¼ dóbr (16,5 łanu) komturowi gdańskiemu, z młynem leżącym w części nadal rycerskiej. Nabyta przez Krzyżaków część lokowana została na prawie chełmińskim, nosiła nazwę Wielkie Bysewo (Gross Besschow), w odróżnieniu od Małego Bysewa, (później Kokoszek) noszącego nazwę Bastenhagen, zanikłego w końcu XVIII wieku.
Centrum wsi znajdowało się przy skrzyżowaniu obecnych ul. Budowlanych, Biologicznej i Przyrodników. Po usunięciu Krzyżaków ( wojna trzynastoletnia) królewszczyzna, oddawana w dzierżawę, między innymi w 1570 dzierżawcą był Tomasz Sokołowski (trzymający także Jasień). Z przysiółka Bysewa w końcu XVI wieku rozwinęła się istniejąca do końca XVIII wieku wieś Bastenhagen, z karczmy leżącej na obszarze Bysewa wyodrębniła się Firoga.
W końcu XVIII wieku wieś była własnością Karola von Grabowskiego. Zniszczona w okresie napoleońskim, w 1820 zamieszkiwało ją 57 osób. W roku 1870 był tu folwark (z dworem przy ul. Bysewskiej, rozebranym w latach 60. XX wieku, obecnie w tym miejscu budynek szkoły), 38 innych zabudowań i 493 mieszkańców.
W 2 połowie XIX wieku własność Johanna Friedricha, który założył cegielnię (czynną do 2005) i wybudował w miejscu poprzedniego nowy dwór (rozebranym w latach 60. XX wieku, obecnie w tym miejscu budynek szkoły). Na początku lat 80. XIX wieku zamieszkiwało tu 380 osób, w 1899 – 526. Kolejnymi właścicielami byli: w 1894 kupiec Julius Schellwin i od 1903 Walter Hensel, żonaty z wdową po Heinrichu Auguście Glaubitzu. Po 1910 do cegielni i dworu doprowadzono elektryczność, przed 1914 rodzina Henslów przebudowała i powiększyła dwór, dodano wieżę. Po 1919 wieś znalazła się w granicach Polski, w 1936 majątek uległ częściowej parcelacji, w 1938 było 40 domów.
Wieś zajęta przez Armię Czerwoną 21 III 1945. Włączona w granice administracyjne Gdańska 1 I 1973. Obejmuje głównie tereny przemysłowe (siedziby firm Centrostal i Transbud), w części południowej także mieszkaniowe.
