DOMINIKANKI
| < Poprzednie | Następne > |
DOMINIKANKI, Zgromadzenie Sióstr św. Dominika, jedno ze zgromadzeń szeroko pojętej rodziny zakonów dominikańskich, założone w roku 1861 w zaborze rosyjskim przez matkę Marię Kolumbę (Różę Filipinę Białecką) w Wielowsi koło Sandomierza; w 1875 zatwierdzenie diecezjalne, 1885 papieskie. Do zakonnej charyzmy dominikanek należy szeroko pojęta praca katechetyczno-parafialna, pomoc ludziom samotnym, chorym, cierpiącym i opuszczonym.
28 III 1923 prezes Gdańskiej Macierzy Szkolnej, dr Franciszek Kubacz, zwrócił się z prośbą do Kunegundy Arndt, przeoryszy generalnej dominikanek w Wielowsi o przysłanie czterech polskich sióstr do pracy w ochronkach dla dzieci polskich. Do 29 IV 1923 do Gdańska przybyły Helena Karaśkiewicz (siostra Sybilina), która zaopiekowała się ochronką przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk) i przebywała w Gdańsku do 1925, Maria Gallus (siostra Tomazja), która przebywała w Gdańsku do 1935 i początkowo opiekowała się ochronką we Wrzeszczu, Prakseda Gallus (siostra Hiacynta), w Gdańsku do 1925, opiekująca się ochronką w Oliwie i Julia Konieczna (siostra Waleria), w Gdańsku do 1925, konwerska. Liczba ochronek powiększała się z każdym rokiem, w 1939 bylo ich łącznie 15. Dominikanki objęły opieką polskie dzieci w wieku 3–6 lat, ucząc je polskiego patriotyzmu przy okazji pogadanek o tematyce religijnej, historyczno-narodowej i przyrodniczej oraz przy nauce śpiewu. Ochronki działały w budynkach należących do rządu polskiego, wynajmowanych bądź specjalnie na ten cel budowanych.
Początkowo dwie z pierwszych przybyłych dominikanek zamieszkały u Franciszka Kubacza przy Poggenpfuhl 11 (ul. Żabi Kruk), dwie kolejne u Apolonii Ogryczak przy Poggenpfuhl 5. Od września 1923 zajmowały wyremontowany barak mieszczący klasztorek, kaplicę i przedszkole na dziedzińcu Gimnazjum Polskim przy Am Weißen Turm 1 (ul. Augustyńskiego), od 1933 – po przeniesieniu Dyrekcji Kolei do Torunia – zajęły jedno z bocznych skrzydeł budynku przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna). Po wybuchu II wojny światowej w 1939 dominikanki usunięto z budynku, a prowadzone przez nie ochronki zamknięto. Za sprawą biskupa gdańskiego Carla Marii Spletta znalazły schronienie w Oliwie – w tamtejszym domu zakonnym sióstr elżbietanek. Część dominikanek wyjechała do Generalnego Gubernatorstwa.
Po 1945 roku w zamian za utraconą przedwojenną siedzibę siostry otrzymały kamienicę przy ul. Świętojańskiej 49 (tzw. Dom Zachariasa Zappio), którą odbudowały i uczyniły swoją siedzibą aż do 2009. W dalszym ciągu zajmowały się pracą katechetyczną, wspomagały pracę parafii św. Mikołaja prowadzoną przez dominikanów, organizowały rekolekcje dla dziewcząt. W 2009 roku budynek sprzedany i przekształcony w hostel, a siostry przeniosły się do domu zakonnego na Wzgórzu Mickiewicza, przy ul. Maryli 43.
