GERLACH TADEUSZ, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
TADEUSZ GERLACH (29 III 1921 Warszawa – 6 VII 2002 Gdańsk), naukowiec, specjalista z dziedziny tribologii, okrętowych maszyn parowych i mechanizmów pomocniczych, mechaniki, profesor Politechniki Gdańskiej (PG) i Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk (PAN). Syn Jana, historyka, nauczyciela, adiunkta Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, i Wiktorii z domu Melanowska.
W 1939 roku zdał maturę w I Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika o profilu matematyczno-fizycznym we Lwowie. W 1940 studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu Lwowskiego, po roku zrezygnował, w latach 1941–1944 kontynuował naukę na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Podczas okupacji pracował w warsztatach mechaniki precyzyjnej we Lwowie, w 1945 repatriował się do Polski.
W 1946 ukończył Wydział Mechaniczny PG, inżynier mechanik. Pracownik PG w latach 1945–1991, od 1957 docent, od 1971 profesor nadzwyczajny (tytularny). Na Wydziale Mechanicznym był od 1951 do 1954 kierownikiem Katedry Elementów Maszyn, w latach 1954–1955 prodziekanem. W 1955 przeszedł na Wydział Budowy Okrętów PG, gdzie w latach 1955–1971 był kierownikiem Katedry Okrętowych Urządzeń Pomocniczych, w 1955–1956 i 1968–1969 dziekanem, w 1956–1968 prodziekanem, w 1969–1972 zastępcę dyrektora do spraw dydaktycznych Instytutu Okrętowego.
W latach 1947–1949 projektant i konstruktor, prowadził nadzór nad pierwszymi polskimi konstrukcjami okrętowych parowych maszyn napędowych (między innymi na s/s „Sołdek”) i mechanizmów okrętowych, w latach 1956–1966 kontynuował badania nad konstrukcją pneumatycznych młotów do drążenia gruntu („Kret”) i młotów udarowych ( („Dzięcioł”).
Jednocześnie w 1955 pracował w Zakładzie Konstrukcji Maszyn PAN, w latach 1956–1991 w Instytucie Maszyn Przepływowych PAN, gdzie od 1960 do 1962 był zastępcą dyrektora do spraw naukowych, od 1970 do 1977 dyrektorem, w 1956–1971 kierownikiem Zakładu Elementów Maszyn, w 1977–1991 kierownikiem Zakładu Mechaniki Tarcia i Smarowania. W latach 1971–1991 był wiceprzewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Maszyn Przepływowych PAN. W latach 1966–1992 był ławnikiem Izby Morskiej i Odwoławczej Izby Morskiej w Gdyni przy Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku.
Autor publikacji na temat mechaniki, konstrukcji maszyn, między innymi monografii Sztywność wciskowego osadzenia dysku na wirującym wale („Zeszyty Naukowe IMP PAN”, nr 428, Gdańsk 1994) dotyczącej mechaniki i tribologii. Był współtwórcą 10 patentów, między innymi „Wysokociśnieniowe uszczelnienie promieniowe” (1981, z Czesławem Dymarskim).
Odznaczony między innymi Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”.
Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
