FLISYKOWSKA-PIASECKA MARIA, przedstawicielka gdańskiej Polonii
MARIA FLISYKOWSKA-PIASECKA (16 XII 1910 Żychlin – 3 VIII 1979 Gdańsk) telegrafistka, urzędniczka, przedstawicielka gdańskiej Polonii. Córka Tomasza Kozaka (28 XII 1883 – 1944 Warszawa; zamordowany w czasie rzezi Woli w powstaniu warszawskim) i Henryki z domu Ostrowickiej (1885 Żychlin – 1927). Siostra Stanisława (1912 Żychlin – 2008 Francja), Zofii, po mężu Zawistowskej (3 V 1916 – 16 IX 2008 Warszawa), Zbigniewa (25 V 1918 Warszawa – 11 III 2015 Stover, Anglia) i Wiesława (1922 – 1944 Warszawa; zginął w powstaniu warszawskim).
Od 1915 mieszkała w Warszawie, w 1928 ukończyła Państwowe Gimnazjum im. Marii Konopnickiej. Od 21 XI 1928 do 21 VIII 1929 brała udział w kursie juzistek w Obozie Szkolnym Wojsk Łączności w Zegrzu, który ukończyła z wynikiem celującym i została dopuszczona do służby przy aparatach juza, morse’a oraz stukawkach w państwowych urzędach telegraficznych oraz wojskowych stacjach juza. Od 1 X 1929 do lutego 1939 telegrafistka Poczty Polskiej w II Wolnym Mieście Gdańsku Gdańsku. Od 1 II 1934 asystentka w VIII grupie uposażenia, od 1 maja tego samego roku w grupie VII.
Członkini Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, Gminy Polskiej Związku Polaków, Polskiego Czerwonego Krzyża, Przysposobienia Wojskowego Kobiet, Związku Zawodowego Pracowników Poczt, Telegrafów i Telefonów (sekretarz). W Klubie Sportowym Gedania grała w piłkę ręczną i uprawiała lekkoatletykę. Wzięła udział w I Igrzyskach Polaków z Zagranicy w Warszawie (1-8 VIII 1934). Należała do Tajnej Organizacji Wojskowej.
W 1935 poślubiła w Warszawie Alfonsa Flisykowskiego. Zamieszkała z nim w Gdańsku, w mieszkaniu służbowym w budynku Poczty Polskiej przy Heveliusplatz 1-2 (pl. Heweliusza; obecnie: plac Obrońców Poczty Polskiej). Ze względu na pogarszającą się sytuację polityczną i groźbę wybuchu wojny, w lutym 1939, na polecenie władz wojskowych, zrezygnowała z pracy na poczcie i opuściła wraz z dziećmi mieszkanie służbowe, które od tej pory było wykorzystywane na potrzeby organizowanej przez Konrada Guderskiego obrony Poczty Polskiej. Do sierpnia 1939 mieszkała w Klocu koło Dziemian w powiecie kościerskim, po czym przeniosła się do ojca i siostry do Warszawy, gdzie zastał ją wybuch wojny. Uciekając przed frontem ewakuowała się na Lubelszczyznę, skąd – zaniepokojona o los męża – wróciła na Kaszuby i dowiedziała się o jego śmierci.
W okresie okupacji mieszkała w Goręczynie, Somoninie oraz Chmielnie, gdzie pracowała w sklepie. Po zakończeniu działań wojennych powróciła do Gdańska, podejmując pracę w Wojewódzkiej Komisji Weryfikacyjno-Rehabilitacyjnej dla Polaków-Gdańszczan, w oddziale z Franciszkiem Błeńskim, Antoniną Czyżewską, Pelagią Korbasiewicz, Wincentym Pacholskim, Stefanią Słupińską i Smulikowskim. Następnie, do emerytury w 1971, pracowała w Porcie Gdańskim. 30 XII 1970 była matką chrzestną statku m/s „Obrońcy Poczty”, 12 V 1971 wzięła udział w uroczystości podniesienia na nim bandery, w 1972 odbyła na nim czteromiesięczny rejs do Brazylii.
W okresie powojennym należała do Związku Zawodowego Marynarzy i Portowców, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, Komitetu Pomocy Społecznej, Ligi Kobiet. Odznaczona Srebrnym (1938, 1964) i Złotym (1969) Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976), odznakami „Za zasługi dla Gdańska”, „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” i „Zasłużony Pracownik Łączności”.
Z pierwszego małżeństwa, z Alfonsem Flisykowskim, matka Henryki (ur. 1936) i Andrzeja (ur. 1937). W 1950 wyszła ponownie za mąż za Władysława Piaseckiego (4 VI 1902 – 5 V 1966 Gdańsk), inżyniera, absolwenta Technische Hochschule Danzig. Pochowana 8 VIII 1979 na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku. Jedna z bohaterek przygotowanej przez Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku – Oddział Muzeum Gdańska w 2018 wystawy „Niezwykłe Polki z Wolnego Miasta”.
Bibliografia:
Archiwum rodzinne Henryki Flisykowskiej-Kledzik.
Archiwum Muzeum Poczty Polskiej – Oddział Muzeum Gdańska.
„Dziennik Bałtycki” nr 176 z 8 VIII 1979 (nekrolog).
„Gazeta Gdańska” nr 30 z 6 II 1939.
„Głos Wybrzeża” nr 176 z 8 VIII 1979 (nekrologi).
Bogacki Franciszek, Poczta Polska w Gdańsku, Warszawa 1978.
Bykowska Sylwia, Działalność Komisji Weryfikacyjnej w Gdańsku w latach 1945–1947 na tle sytuacji społecznej, „Rocznik Gdański”, 2015/2016.
Danielewicz Gabriela, Koprowska Maria, Walicka Mirosława, Polki w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1985.
