GUDERSKI KONRAD, dowódca obrony Poczty Polskiej, honorowy obywatel Gdańska, patron gdańskiej ulicy
< Poprzednie | Następne > |
KONRAD GUDERSKI (19 II 1900 Piotrków Trybunalski – 1 IX 1939 Gdańsk), inżynier wodny, dowódca obrony Poczty Polskiej, honorowy obywatel miasta Gdańska, patron gdańskiej ulicy. Syn Stanisława, robotnika kolejowego, i poślubionej w 1892 w Warszawie Anny z domu Jędruszkiewicz (ur. 1864 Sulejów). Młodszy brat Idziego (ur. 1902 Żyrardów), inżyniera leśnika, oraz Jana (25 XII 1894 Warszawa – 16 XII 1961 Łomianki), majora Wojska Polskiego (WP), dowódcy 15. Batalionu Saperów, starszy brat Mariana Stefana (18 VIII 1904 – 29 III 1930 Toruń w katastrofie lotniczej), porucznika 11. Pułku Ułanów Legionowych i 1. Batalionu Balonowego WP, oraz Kazimiery Marii (ur. 1907 Żbików).
Dzieciństwo spędził w Pruszkowie. Podczas I wojny światowej należał do Polskiej Organizacji Wojskowej, brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie (1918). Absolwent Gimnazjum im. Rejtana w Warszawie, do 1934 studiował na politechnice w Warszawie i Lwowie, inżynier hydrolog. Po studiach pracował między innymi przy regulacji Wisły. Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy w Rawie Ruskiej. W 1934 podporucznik rezerwy 9. Pułku Piechoty Legionów w Zamościu, w latach 1934–1939 zatrudniony jako ekspert zagadnień wodnych w Ministerstwie Spraw Wojskowych i w Ekspozyturze nr 2 Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Wiosną 1939 skierowany przez Ministerstwo Spraw Wojskowych do Gdyni w charakterze delegata do specjalnych zadań wojskowych, zatrudniony jako „inżynier specjalista” przygotowywał w konspiracji obronę Poczty Polskiej. W ramach Pocztowego Klubu Sportowego przeprowadził tajne szkolenie wojskowe jej pracowników, sprowadził broń i amunicję, mając konspiracyjną siedzibę w mieszkaniu Alfonsa Flisykowskiego. Pod koniec sierpnia 1939 mianowany dowódcą planowanej obrony gmachu poczty, pseudonim „Konrad”, opracował plan obrony budynku, wykorzystując jego walory defensywne i rozkazując ściąć rosnące przed budynkiem drzewa. Zginął jako jeden z pierwszych obrońców Poczty, pochowany na cmentarzu na Zaspie, ciało zidentyfikowano w 1947.
Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1971 w Londynie przez prezydenta na uchodźstwie Augusta Zalewskiego). Od 1998 pośmiertnie, wraz z pozostałymi obrońcami Poczty Polskiej, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska. Jego nazwisko widnieje na pamiątkowej tablicy na budynku Poczty Polskiej w Gdańsku. Od 25 III 2004 patron ulicy w Gdańsku-Zakoniczynie oraz na osiedlu Gocław w Warszawie. W Warszawie, na budynku, w którym mieszkał (ul. Saska 68 na Saskiej Kępie), 1 IX 1981 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. W 2012 Mennica Polska wybiła pamiątkowy żeton z jego podobizną. 1 IX 2021 Narodowy Bank Polski wyemitował monetę
okolicznościową (prostokątną, o nominale 20 zł) „Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku”, na rewersie między innymi z jego podobizną, motyw powtórzono na wydanym jednocześnie znaczku pocztowym.