MOKRZECKI LECH MARIAN, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego

Wersja z 17:44, 10 kwi 2022

LECH MARIAN MOKRZECKI (5 IV 1935 Warszawa – 26 VII 2021 Gdańsk), prorektor Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Syn Justyna (20 XI 1897 – 13 IX 1939), właściciela majątku Dzitryki w ziemi lidzkiej, majora Wojska Polskiego, podczas kampanii wrześniowej 1939 dowodzącego Samodzielnym Dywizjonem Artylerii, poległego 9 września na przedpolach Warszawy. Matka Irena z Druhowinów (zm. 25 III 1995 Gdańsk) była absolwentką filozofii Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, podczas wojny współpracowała z Armia Krajową (pseud. Różyczka), po 1945 była nauczycielką.

Naukę rozpoczął w szkole podstawowej w Wilnie. Od lipca 1945 z matką w Polsce, do 1946 mieszkał w Rzepinie, następnie w Toruniu, gdzie w 1951 uzyskał maturę w I Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika. W 1956 absolwent historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, w 1955 toruńskiej Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej. W 1962 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie ( Akademia Muzyczna), w klasie wiolonczeli, uzyskał dyplom artysty muzyka, w 1964 – tytuł magistra sztuki. Od 1956 pracował jako nauczyciel historii, śpiewu oraz gry na wiolonczeli w szkołach Trójmiasta. W latach 1959–1967 był wiolonczelistą w Państwowej Operze i Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku, w 1967–1970 – jej konsultantem do spraw naukowych i literackich.

Od 1966 pracownik Wyższej Szkoły Pedagogicznej, w Katedrze Historii Oświaty i Wychowania, od 1966 do 1968 na stanowisku starszego asystenta, po uzyskaniu w 1967 stopnia doktora (na podstawie rozprawy Problematyka nauczania historii w Gdańskim Gimnazjum Akademickim w XVI i XVII wieku) – od następnego roku na stanowisku adiunkta. Od 1970 pracownik UG, od 1975 doktor habilitowany (na podstawie dorobku naukowego i monografii W kręgu prac historyków gdańskich XVII wieku), od 1976 pracował na stanowisku docenta. Od 1986 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1993 profesor zwyczajny. W latach 1978–1981 wicedyrektor, od 1981 do 1991 (przez trzy kadencje) dyrektor Instytutu Pedagogiki UG, w 1984–2005 kierownik Zakładu Historii Nauki, Oświaty i Wychowania, w 1985–1987 prorektor do spraw studenckich UG. Jednocześnie w latach 1972–2004 pracował w Akademii Muzycznej w Gdańsku, także w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku, w Gdańskiej Wyższej Szkole Humanistycznej i Ateneum – Szkole Wyższej.

Zajmował się dziejami nauki, oświaty i edukacji historycznej w dawnych wiekach, przede wszystkim w Prusach Królewskich, kulturą i oświatą muzyczną w różnych okresach. Autor między innymi: Studium z dziejów nauczania historii (1973), W kręgu prac historyków gdańskich (1974), Początki wiedzy o morzu w dawnej Rzeczypospolitej (1983), Tradycje nauczania historii od końca XVI wieku. Wybrane kraje i problemy (1992), Wokół staropolskiej nauki i oświaty. Gdańsk – Prusy Królewskie – Rzeczpospolita (2000). Od 1998 doktor honoris causa uniwersytetu w Linköping (Szwecja).

Był członkiem Senatu UG, przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Teorii Muzyki Akademii Muzycznej w Gdańsku. W latach 1987–1989 członek Rady Naukowej Biblioteki Gdańskiej PAN. Członek między innymi L’Association Internationale pour l’Histoire de l’Education (Belgia), Commission d’Histoire de l’Histoiographie przy Comite’ International des Sciences Historiques (Włochy), History of Science Society (USA), Komitetu Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk (KHNiT PAN), Komisji Historii Nauk Społecznych KHNiT PAN, Komisji Dziejów Mórz Północnych Europy KNH PAN, Komisji Metodologii Historii i Badań nad Historiografią KNH PAN, Krajowej Komisji Dydaktyki Historii, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (w latach 1991–1995 przewodniczący Wydziału I, Nauki Społeczne i Humanistyczne).

Zasiadał w radach redakcyjnych i redakcjach „Przeglądu Historyczno-Oświatowego”, „Rozpraw z Dziejów Oświaty”, „Lubelskiego Rocznika Pedagogicznego”, „Biuletynu Historii Wychowania” i „Rocznika Gdańskiego”.

Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1977), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), Krzyżem Oficerskim OOP (2004), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1980), odznakami Zasłużonego Działacza Kultury (1971), „Za Zasługi dla Gdańska” (1972 i 1979), „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1973), srebrną odznaką „Zasłużony Pracownik Morza” (1979), Medalem 1000-lecia Gdańska (1998), Medalem Prezydenta Miasta Gdańska (2005). Był żonaty z Aleksandrą z domu Horbowską. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim. EK