BOGDANOWICZ STANISŁAW, proboszcz kościoła NMP
| Linia 5: | Linia 5: | ||
'''STANISŁAW BOGDANOWICZ''' (6 XI 1939 Żwirynia, pow. Święciany, obecnie Litwa – 20 X 2017 Gdańsk), duchowny katolicki. Syn Jana, pracownika kolejowego i Stanisławy, brat Leontyny, Jana, Witolda i Antoniego.<br/><br/> | '''STANISŁAW BOGDANOWICZ''' (6 XI 1939 Żwirynia, pow. Święciany, obecnie Litwa – 20 X 2017 Gdańsk), duchowny katolicki. Syn Jana, pracownika kolejowego i Stanisławy, brat Leontyny, Jana, Witolda i Antoniego.<br/><br/> | ||
| − | Maturę zdał w 1957 roku w [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, IV | VI Liceum Ogólnokształcącym]], w 1962 przyjął święcenia kapłańskie, w 1963 absolwent [[GDAŃSKIE SEMINARIUM DUCHOWNE | Gdańskiego Seminarium Duchownego]]. W 1964, po postawieniu przez Urząd do Spraw Wyznań zarzutów dotyczących treści głoszonych kazań, nie otrzymał paszportu na wyjazd na studia do Rzymu, w 1967 ukończył pedagogikę pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1963–1964 był wikariuszem w Pruszczu Gdańskim, 1968–1975 referentem w Kurii Biskupiej w Gdańsku, 1969–1975 rektorem kościoła św. Andrzeja Boboli w Sopocie. W Gdańsku w latach 1975–1979 był proboszczem [[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]], od 1979 roku proboszczem [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w Gdańsku.<br/><br/> | + | Maturę zdał w 1957 roku w [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, IV | VI Liceum Ogólnokształcącym]], w 1962 przyjął święcenia kapłańskie, w 1963 absolwent [[GDAŃSKIE SEMINARIUM DUCHOWNE | Gdańskiego Seminarium Duchownego]]. W 1964, po postawieniu przez Urząd do Spraw Wyznań zarzutów dotyczących treści głoszonych kazań, nie otrzymał paszportu na wyjazd na studia do Rzymu, w 1967 ukończył pedagogikę pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1963–1964 był wikariuszem w Pruszczu Gdańskim, 1968–1975 referentem w Kurii Biskupiej w Gdańsku, 1969–1975 rektorem kościoła św. Andrzeja Boboli w Sopocie. W Gdańsku w latach 1975–1979 był proboszczem [[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]], od 1979 roku proboszczem [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w Gdańsku. Jednocześnie, po przejęciu przez diecezję gdańską poewangelickiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], od 16 XI 1991 do 4 IX 1998 jego rektor.<br/><br/> |
11 IX 1966 aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości” (po zarekwirowaniu przez władze kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), osadzony w Areszcie Śledczym w Lublinie, następnie w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. W październiku 1966 został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego w Lublinie na dziesięć miesięcy więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Pod koniec lat 70. XX wieku odprawiał msze św. z okazji 3 maja i 11 listopada; umożliwiał prowadzenie w kościele NMP głodówek w sprawie aresztowanych 3 V 1980 działaczy opozycji [[KOBZDEJ DARIUSZ | Dariusza Kobzdeja]] i Tadeusza Szczudłowskiego. Od 1979 roku upominał się o zwrot dzieł sztuki przejętych z kościoła NMP przez państwo (odzyskał około 150) ([[ZABYTKI SZTUKI GDAŃSKIEJ W ZBIORACH MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE | zabytki sztuki gdańskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie]]).<br/><br/> | 11 IX 1966 aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości” (po zarekwirowaniu przez władze kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), osadzony w Areszcie Śledczym w Lublinie, następnie w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. W październiku 1966 został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego w Lublinie na dziesięć miesięcy więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Pod koniec lat 70. XX wieku odprawiał msze św. z okazji 3 maja i 11 listopada; umożliwiał prowadzenie w kościele NMP głodówek w sprawie aresztowanych 3 V 1980 działaczy opozycji [[KOBZDEJ DARIUSZ | Dariusza Kobzdeja]] i Tadeusza Szczudłowskiego. Od 1979 roku upominał się o zwrot dzieł sztuki przejętych z kościoła NMP przez państwo (odzyskał około 150) ([[ZABYTKI SZTUKI GDAŃSKIEJ W ZBIORACH MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE | zabytki sztuki gdańskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie]]).<br/><br/> | ||
| − | Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] 13 XII 1981 ukrywał działaczy Solidarności oraz pomagał im w ukrywaniu się, między innymi Jerzemu Romanowi, [[DOWGIAŁŁO KRZYSZTOF | Krzysztofowi Dowgialle]] i [[BORUSEWICZ BOGDAN | Bogdanowi Borusewiczowi]] (udzielił mu ślubu z [[PIENKOWSKA ALINA | Aliną Pienkowską]]). W styczniu 1982 roku odwiedzał internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Iławie i zabiegał u [[ANDRZEJEWSKI JERZY | gen. Jerzego Andrzejewskiego]] o uwolnienie działaczy aresztowanych za organizowanie w grudniu 1981 strajku w Porcie Gdańskim (między innymi [[NOWAK CZESŁAW | Czesława Nowaka]], Eugeniusza Szymeckiego i Wiesława Wiki-Czarnowskiego). Brał udział w przygotowaniu ucieczki [[MICHAŁOWSKI ANDRZEJ | Andrzeja Michałowskiego]] i Antoniego Grabarczyka z gmachu Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, do której jednak nie doszło. Umożliwiał (mimo sprzeciwu władz) umieszczanie w kościele NMP tablic upamiętniających żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego po 1944 roku oraz ofiary sowieckich i niemieckich represji. Od 27 X 2014 | + | Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] 13 XII 1981 ukrywał działaczy Solidarności oraz pomagał im w ukrywaniu się, między innymi Jerzemu Romanowi, [[DOWGIAŁŁO KRZYSZTOF | Krzysztofowi Dowgialle]] i [[BORUSEWICZ BOGDAN | Bogdanowi Borusewiczowi]] (udzielił mu ślubu z [[PIENKOWSKA ALINA | Aliną Pienkowską]]). W styczniu 1982 roku odwiedzał internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Iławie i zabiegał u [[ANDRZEJEWSKI JERZY | gen. Jerzego Andrzejewskiego]] o uwolnienie działaczy aresztowanych za organizowanie w grudniu 1981 strajku w Porcie Gdańskim (między innymi [[NOWAK CZESŁAW | Czesława Nowaka]], Eugeniusza Szymeckiego i Wiesława Wiki-Czarnowskiego). Brał udział w przygotowaniu ucieczki [[MICHAŁOWSKI ANDRZEJ | Andrzeja Michałowskiego]] i Antoniego Grabarczyka z gmachu Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, do której jednak nie doszło. Umożliwiał (mimo sprzeciwu władz) umieszczanie w kościele NMP tablic upamiętniających żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego po 1944 roku oraz ofiary sowieckich i niemieckich represji.<br/><br/> |
| − | Autor kilkudziesięciu książek o historii oraz architekturze i dziejach gdańskich kościołów, w tym monografii ''Kościół Gdański pod rządami komunizmu 1945–1984'' (2000), artykułów w prasie katolickiej i bajek dla dzieci (pod pseudonimem Stan Bogdan). Kapelan Stowarzyszenia Godność; wyróżniony między innymi Nagrodą im. Brata Alberta (1981), Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy (1998), [[MEDAL ŚWIĘTEGO WOJCIECHA | Medalem św. Wojciecha]] (2001), odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2008). W 2004 roku nadano mu [[HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA | honorowe obywatelstwo Gdańska]], w 2014 otrzymał [[MEDAL PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA | Medal Prezydenta Miasta Gdańska]]. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim OOP (2017, przekazanym na ręce brata zmarłego, Antoniego). <br/><br/> | + | Od 17 IX 1978 kanonik honorowy gdańskiej Kapituły Katedralnej, od 27 X 1981 jej kanonik gremialny. Od 20 IX 1986 do 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz nauczycieli i wychowawców. Od 7 XII 1990 członek Rady Kapłańskiej oraz Kolegium Konsultorów, od 1 IX 1990 wizytator katechetyczny. Od 9 III 1995 członek Archidiecezjalnej Komisji Katechetycznej, od 9 IX 1995 do 1 II 2001 archidiecezjalny moderator Akcji Katolickiej, od 23 IX 1995 duszpasterz bankowców. Od 12 IV 1996 protonotariusz apostolski (infułat). Od 1 I 1997 do 25 I 2002 dziekan Dekanatu Gdańsk-Śródmieście. Od 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz kombatantów oraz diecezjalny duszpasterz rzemieślników. Od 9 II 2001 członek Archidiecezjalnej Rady Duszpasterskiej, od 10 IX 2001 członek Instytutu Stałej Formacji Kapłańskiej. W 2001 członek Komisji Głównej III Synodu Gdańskiego. Od 27 X 2014 na emeryturze.<br/><br/> |
| + | Autor kilkudziesięciu książek o historii oraz architekturze i dziejach gdańskich kościołów, w tym monografii ''Kościół Gdański pod rządami komunizmu 1945–1984'' (2000), artykułów w prasie katolickiej i bajek dla dzieci (pod pseudonimem Stan Bogdan). Patron organizowanych od 1985 przez Bogusława Grabowskiego w kościele NMP Mariackich Wieczorów Organowych. Kapelan Stowarzyszenia Godność; wyróżniony między innymi Nagrodą im. Brata Alberta (1981), nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za rozpowszechnianie kultury, sztuki i wiedzy o Gdańsku (1991), Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy (1998) za wyjątkowe zasługi w realizacji idei zbliżenia narodów polskiego i niemieckiego, [[MEDAL ŚWIĘTEGO WOJCIECHA | Medalem św. Wojciecha]] (2001) za starania o odzyskanie wywiezionych dzieł sztuki sakralnej, a także za osiągnięcia naukowe i autorskie, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2008). W 2004 roku nadano mu [[HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA | honorowe obywatelstwo Gdańska]], w 2014 otrzymał [[MEDAL PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA | Medal Prezydenta Miasta Gdańska]]. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim OOP (2017, przekazanym na ręce brata zmarłego, Antoniego). <br/><br/> | ||
Pochowany w Krypcie Kapłanów Archidiecezji Gdańskiej w kościele NMP, 20 X 2019 roku odsłonięto poświęcone mu epitafium. {{author: AH}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Pochowany w Krypcie Kapłanów Archidiecezji Gdańskiej w kościele NMP, 20 X 2019 roku odsłonięto poświęcone mu epitafium. {{author: AH}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 07:59, 21 cze 2021
STANISŁAW BOGDANOWICZ (6 XI 1939 Żwirynia, pow. Święciany, obecnie Litwa – 20 X 2017 Gdańsk), duchowny katolicki. Syn Jana, pracownika kolejowego i Stanisławy, brat Leontyny, Jana, Witolda i Antoniego.
Maturę zdał w 1957 roku w VI Liceum Ogólnokształcącym, w 1962 przyjął święcenia kapłańskie, w 1963 absolwent Gdańskiego Seminarium Duchownego. W 1964, po postawieniu przez Urząd do Spraw Wyznań zarzutów dotyczących treści głoszonych kazań, nie otrzymał paszportu na wyjazd na studia do Rzymu, w 1967 ukończył pedagogikę pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1963–1964 był wikariuszem w Pruszczu Gdańskim, 1968–1975 referentem w Kurii Biskupiej w Gdańsku, 1969–1975 rektorem kościoła św. Andrzeja Boboli w Sopocie. W Gdańsku w latach 1975–1979 był proboszczem kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, od 1979 roku proboszczem kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku. Jednocześnie, po przejęciu przez diecezję gdańską poewangelickiego kościoła św. Jana, od 16 XI 1991 do 4 IX 1998 jego rektor.
11 IX 1966 aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości” (po zarekwirowaniu przez władze kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), osadzony w Areszcie Śledczym w Lublinie, następnie w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. W październiku 1966 został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego w Lublinie na dziesięć miesięcy więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Pod koniec lat 70. XX wieku odprawiał msze św. z okazji 3 maja i 11 listopada; umożliwiał prowadzenie w kościele NMP głodówek w sprawie aresztowanych 3 V 1980 działaczy opozycji Dariusza Kobzdeja i Tadeusza Szczudłowskiego. Od 1979 roku upominał się o zwrot dzieł sztuki przejętych z kościoła NMP przez państwo (odzyskał około 150) ( zabytki sztuki gdańskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie).
Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 XII 1981 ukrywał działaczy Solidarności oraz pomagał im w ukrywaniu się, między innymi Jerzemu Romanowi, Krzysztofowi Dowgialle i Bogdanowi Borusewiczowi (udzielił mu ślubu z Aliną Pienkowską). W styczniu 1982 roku odwiedzał internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Iławie i zabiegał u gen. Jerzego Andrzejewskiego o uwolnienie działaczy aresztowanych za organizowanie w grudniu 1981 strajku w Porcie Gdańskim (między innymi Czesława Nowaka, Eugeniusza Szymeckiego i Wiesława Wiki-Czarnowskiego). Brał udział w przygotowaniu ucieczki Andrzeja Michałowskiego i Antoniego Grabarczyka z gmachu Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, do której jednak nie doszło. Umożliwiał (mimo sprzeciwu władz) umieszczanie w kościele NMP tablic upamiętniających żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego po 1944 roku oraz ofiary sowieckich i niemieckich represji.
Od 17 IX 1978 kanonik honorowy gdańskiej Kapituły Katedralnej, od 27 X 1981 jej kanonik gremialny. Od 20 IX 1986 do 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz nauczycieli i wychowawców. Od 7 XII 1990 członek Rady Kapłańskiej oraz Kolegium Konsultorów, od 1 IX 1990 wizytator katechetyczny. Od 9 III 1995 członek Archidiecezjalnej Komisji Katechetycznej, od 9 IX 1995 do 1 II 2001 archidiecezjalny moderator Akcji Katolickiej, od 23 IX 1995 duszpasterz bankowców. Od 12 IV 1996 protonotariusz apostolski (infułat). Od 1 I 1997 do 25 I 2002 dziekan Dekanatu Gdańsk-Śródmieście. Od 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz kombatantów oraz diecezjalny duszpasterz rzemieślników. Od 9 II 2001 członek Archidiecezjalnej Rady Duszpasterskiej, od 10 IX 2001 członek Instytutu Stałej Formacji Kapłańskiej. W 2001 członek Komisji Głównej III Synodu Gdańskiego. Od 27 X 2014 na emeryturze.
Autor kilkudziesięciu książek o historii oraz architekturze i dziejach gdańskich kościołów, w tym monografii Kościół Gdański pod rządami komunizmu 1945–1984 (2000), artykułów w prasie katolickiej i bajek dla dzieci (pod pseudonimem Stan Bogdan). Patron organizowanych od 1985 przez Bogusława Grabowskiego w kościele NMP Mariackich Wieczorów Organowych. Kapelan Stowarzyszenia Godność; wyróżniony między innymi Nagrodą im. Brata Alberta (1981), nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za rozpowszechnianie kultury, sztuki i wiedzy o Gdańsku (1991), Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy (1998) za wyjątkowe zasługi w realizacji idei zbliżenia narodów polskiego i niemieckiego, Medalem św. Wojciecha (2001) za starania o odzyskanie wywiezionych dzieł sztuki sakralnej, a także za osiągnięcia naukowe i autorskie, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2008). W 2004 roku nadano mu honorowe obywatelstwo Gdańska, w 2014 otrzymał Medal Prezydenta Miasta Gdańska. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim OOP (2017, przekazanym na ręce brata zmarłego, Antoniego).
Pochowany w Krypcie Kapłanów Archidiecezji Gdańskiej w kościele NMP, 20 X 2019 roku odsłonięto poświęcone mu epitafium.
