ŻABIANKA

Wersja z 13:30, 24 paź 2018

Potok Oliwski na planie z 1739 (fragment): przy ujściu potoku do Zatoki Gdańskiej obecne Jelitkowo, po prawej (w górę) obecne Przymorze, po lewej (w dół) obecna Żabianka

Żabianka

ŻABIANKA (Poggenkrug, obecna nazwa od 1945), osiedle Wejhera i Tysiąclecia, część jednostki pomocniczej dzielnicy Gdańsk Żabianka – Wejhera – Jelitkowo – Tysiąclecia ( administracyjny podział) między Sopotem-Karlikowem i hipodromem od północy i ul. Orłowską od wschodu. Od XII wieku do roku 1773 obszar w posiadaniu opactwa cystersów w Oliwie. W XIX (XVIII?) wieku istniała przy drodze do Sopotu (późniejszy Poggenkrugerweg, od 1945 ul. Gospody), w pobliżu osiedla Konradshammer ( Przymorze) karczma Poggenkrug (Żabia Karczma, nazwa związana z nieistniejącym stawem, spolszczana: Żabianka, Żabionka). Na przełomie XIX–XX wieku przy Poggenkrugerweg znajdowało się kilka budynków. Na początku XX wieku powstała luźna zabudowa wzdłuż traktów Elsassweg (Alzacka, od 1945 ul. Gdyńska) i Lothringenweg (Lotaryńska, od 1945 ul. Rybacka, przy czym trakt Lothringenweg odpowiada wschodniej części obecnej ul. Szyprów). Istniała niezabudowana droga do Hochwasser (Stawowie, obecnie ul. Polna w Sopocie). Do II wojny światowej powstała zabudowa wzdłuż Hussitenweg (Husytów, obecnie nie istnieje, trakt ul. Husytów położony jest bardziej na północy między Grenzmarkweg (Marchii Granicznej, od roku 1945 ul. Jakuba Wejhera) a Seestraße (Morska, 1945 ul. Pomorska). Wytyczony został trakt Memellandweg (Kłajpedzka, 1945 ul. Helska). W obecnych granicach Żabianki powstała też zabudowa wzdłuż traktu Fliederstraße (od 1945 Pelplińska) i zabudowa wzdłuż Seestraße na wysokości Guenthershof ( Wojnowo) m.in. przytułek dla ubogich. W miejscu obecnego placu Kardynała Stefana Wyszyńskiego był duży plac zabaw. W 1945 roku nazwę Poggenkrug spolszczono na Żabianka. 1 IX 1960 na Osiedlu Tysiąclecia otwarto Szkołę Podstawową nr 60 (ul. Chłopska 64), pierwszą w Gdańsku wzniesioną w ramach akcji „Tysiąc Szkół na Tysiąclecie”. W latach 1966–1970 Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych zbudowała między granicą z Sopotem-Karlikowem a ul. Gospody, Pomorską, Orłowską, na obszarze około 11 ha osiedle im. Jakuba Wejhera, składające się z pięcio- i jedenastokondygnacyjnych bloków mieszkalnych z wielkiej płyty (projekt Roman Horodyński, Andrzej Dąbrowski, Stefan Grochowski, Jerzy Figura, Janusz Morek). W 1969 roku oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 77 (ul. Orłowska 13, obecny Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7) i przychodnię zdrowia (ul. Gospody 7). W okresie 1969–1972 powstało osiedle 4 jedenastokondygnacyjnych bloków między Potokiem Oliwskim a ul. Pomorską, w sąsiedztwie Młyna IV (Guenthershof / Wojnowo). W 1972–1976 między ulicami Gospody, Rybacką, Subisława, Pomorską powstało osiedle Żabianka, liczące blisko 4 tysięcy lokali dla 14 tysięcy mieszkańców. Powstało 17 budynków jedenastokondygnacyjnych i 16 pięciokondygnacyjnych z wielkiej płyty, a pomiędzy nimi gęsta sieć dróg wewnętrznych i szeroki trakt pieszy (tzw. deptak), prowadzący od zbudowanego w 1975 roku przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM) Żabianka (od 2010 Żabianka-AWFiS) do skrzyżowania ulic Pomorskiej i Gospody. Między blokami utworzono liczne place zabaw z oryginalnymi instalacjami (m.in. miasteczko indiańskie, robinsonada) według projektu zagospodarowania terenu opracowanego przez Jacka Krenza, Marię Kuczyńską, Edwarda Roguszczaka i Swietłanę Zerling. Wzdłuż deptaka powstały punkty usługowo-handlowe; najstarsze: sklep spożywczy Grosz (ul. Sztormowa 3) i hala targowa Gulden (ul. Subisława 30). W 1974 oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 89 (ul. Szyprów 3, obecny Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 8), 1980 Szkołę Podstawową nr 93 (ul. Subisława 22; od 1990 XII Liceum, obecny Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących). Między ul. Subisława a torami SKM powstały korty tenisowe i boisko. W roku 1981 utworzona została parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na Żabiance (zob. parafie Kościoła katolickiego w Gdańsku). W 1981 powstała kaplica polowa, tzw. Betlejemka (przebudowana po pożarach, istniała do 2002), w 1981–1982 przy ul. Gdyńskiej 8 zbudowana została kaplica Chrystusa Odkupiciela. Zgodę na budowę uzyskano pod warunkiem rozebrania kaplicy lub przeznaczenia na inne cele po postawieniu kościoła, którego budowę rozpoczęto w roku 1986. W 1996 abp Tadeusz Gocłowski podzielił parafię na Żabiance. Powstały parafie z siedzibami w kościele Matki Bożej Fatimskiej i Chrystusa Odkupiciela (dotychczasowa kaplica).

W latach 1989–1992 Spółdzielnia Mieszkaniowa (SM) Osiedle Młodych ( Siódmy Dwór) wybudowała 3 bloki na Osiedlu Wejhera i blok przy ul. Pomorskiej, w miejscu wcześniejszej fabryki lamp Polam. W 1999 roku otwarta została Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku (ul. Pelplińska 7). 31 XII 2001 ze SM Osiedle Młodych wyodrębniła się SM Żabianka, obejmująca osiedle Żabianka. W 2010 między ul. Subisława a torami SKM otwarto pasaż handlowy, likwidując pobliski bazar. W roku 2010 na pograniczu Osiedla Wejhera i Sopotu-Karlikowa otwarta została hala widowiskowo-sportowa Ergo Arena na 5–11 tysięcy miejsc. U zbiegu ulic Chłopskiej i Pomorskiej budowany jest jedenastokondygnacyjny blok Wieża Leszka Białego (projekt DOMUS Studio Projektowe SC Sieniawski & Sieniawski). AK

Ulice Żabianki
Ulica	Nazwa historyczna	Osiedle	Informacje o nazwie współczesnej	Uwagi
Bałtycka	Dorfstraße	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945
Błękitna		Jelitkowo	od 21 VI 1972
Bursztynowa	Am Wiesendamm	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945
Chłopska	Konradshammerstraße	Osiedle Tysiąclecia	obecna nazwa od 1945	od nr. 49 do nr. 70, parzyste
Gdyńska	Elsassweg	Żabianka	od 18 IV 1973
Gospody	Poggenkrugerweg	Osiedle Wejhera, Żabianka	obecna nazwa od 1945
Helska	Memellandweg	Osiedle Wejhera	obecna nazwa od 1945
Husytów	Hussitenweg	Osiedle Wejhera	obecna nazwa od 1945
Jantarowa	Strandpromenade	Jelitkowo	obecna nazwa od 1946	od nr. 1 do nr. 15, numeracja ciągła
Jelitkowska	Glettkauer Heideweg	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945
Kapliczna	Kapellenstraße	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945
Lecha		Osiedle Tysiąclecia	obecna od 30 VI 1958
Mieszka I		Osiedle Tysiąclecia	od 30 VI 1958	upamiętnia pierwszego historycznego władcę Polski, przedstawiciela dynastii Piastów (922–945 – 992)
Morska	Badestarße, od 1945 Kąpielowa	Jelitkowo
Nadmorska		Jelitkowo	od 18 XII 1997	wcześniej część ul. Kaplicznej
Orłowska	Saarlandweg	Osiedle Wejhera	obecna nazwa od 1945
Pelplińska	Fliederstraße	Żabianka	obecna nazwa od 1945
Piastowska	Kaisersteg	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945	od nr. 109 do końca
pl. Dwóch Miasta		Żabianka	od 27 X 2011
pl. Kardynała Stefana Wyszyńskiego		Żabianka	od 14 VI 1982	upamiętnia prymasa Polski (1901–1981)
Park Jelitkowski			od 5 XI 1979
Pomorska	Seestraße	Żabianka	obecna nazwa od 1945	od nr. 8 do końca
Rybacka	Lothringenweg	Żabianka	obecna nazwa od 1945 i ponownie od 18 IV 1973
Subisława		Żabianka	od 11 VI 1964	od nr. 19 do końca, upamiętnia namiestnika Pomorza Gdańskiego, pierwszego przedstawiciela dynastii Sobiesławiców
Sztormowa		Żabianka	od 18 IV 1973
Szyprów		Żabianka	od 18 IV 1977
Tysiąclecia		Osiedle Tysiąclecia	od 30 VI 1958
Jakuba Wejhera	Grenzmarkweg	Osiedle Wejhera	obecna nazwa od 1945	upamiętnia wojewodę chełmińskiego i malborskiego, obrońcę Pucka, założyciela Wejherowa (1609–1667)
Wypoczynkowa	Wochenendkolonie	Jelitkowo	obecna nazwa od 1945
BŚ, AK

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{paper}}
+[[File:1_Potok_Oliwski.jpg|thumb|Potok Oliwski na planie z 1739 (fragment): przy ujściu potoku do Zatoki Gdańskiej obecne Jelitkowo, po prawej (w górę) obecne Przymorze, po lewej (w dół) obecna Żabianka]]
 [[File:Żabianka.JPG|thumb|Żabianka]]
 '''ŻABIANKA''' (Poggenkrug, obecna nazwa od 1945), osiedle Wejhera i Tysiąclecia, część jednostki pomocniczej dzielnicy Gdańsk Żabianka – Wejhera – Jelitkowo – Tysiąclecia ([[ADMINISTRACYJNY PODZIAŁ I TERYTORIALNY ROZWÓJ GDAŃSKA | administracyjny podział]]) między Sopotem-Karlikowem i hipodromem od północy i ul. Orłowską od wschodu. Od XII wieku do roku 1773 obszar w posiadaniu [[OPACTWO CYSTERSÓW W OLIWIE | opactwa cystersów w Oliwie]]. W XIX (XVIII?) wieku istniała przy drodze do Sopotu (późniejszy Poggenkrugerweg, od 1945 ul. Gospody), w pobliżu osiedla [[KONRADSHAMMER | Konradshammer]] ([[PRZYMORZE | Przymorze]]) karczma Poggenkrug (Żabia Karczma, nazwa związana z nieistniejącym stawem, spolszczana: Żabianka, Żabionka). Na przełomie XIX–XX wieku przy Poggenkrugerweg znajdowało się kilka budynków. Na początku XX wieku powstała luźna zabudowa wzdłuż traktów Elsassweg (Alzacka, od 1945 ul. Gdyńska) i Lothringenweg (Lotaryńska, od 1945 ul. Rybacka, przy czym trakt Lothringenweg odpowiada wschodniej części obecnej ul. Szyprów). Istniała niezabudowana droga do Hochwasser (Stawowie, obecnie ul. Polna w Sopocie). Do II wojny światowej powstała zabudowa wzdłuż Hussitenweg (Husytów, obecnie nie istnieje, trakt ul. Husytów położony jest bardziej na północy między Grenzmarkweg (Marchii Granicznej, od roku 1945 ul. Jakuba Wejhera) a Seestraße (Morska, 1945 ul. Pomorska). Wytyczony został trakt Memellandweg (Kłajpedzka, 1945 ul. Helska). W obecnych granicach Żabianki powstała też zabudowa wzdłuż traktu Fliederstraße (od 1945 Pelplińska) i zabudowa wzdłuż Seestraße na wysokości Guenthershof ([[WOJNOWO | Wojnowo]]) m.in. przytułek dla ubogich. W miejscu obecnego placu Kardynała Stefana Wyszyńskiego był duży plac zabaw. W 1945 roku nazwę Poggenkrug spolszczono na Żabianka. 1 IX 1960 na Osiedlu Tysiąclecia otwarto Szkołę Podstawową nr 60 (ul. Chłopska 64), pierwszą w Gdańsku wzniesioną w ramach akcji „Tysiąc Szkół na Tysiąclecie”. W latach 1966–1970 Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych zbudowała między granicą z Sopotem-Karlikowem a ul. Gospody, Pomorską, Orłowską, na obszarze około 11 ha osiedle im. Jakuba Wejhera, składające się z pięcio- i jedenastokondygnacyjnych bloków mieszkalnych z wielkiej płyty (projekt Roman Horodyński, Andrzej Dąbrowski, Stefan Grochowski, Jerzy Figura, Janusz Morek). W 1969 roku oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 77 (ul. Orłowska 13, obecny Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7) i przychodnię zdrowia (ul. Gospody 7). W okresie 1969–1972 powstało osiedle 4 jedenastokondygnacyjnych bloków między Potokiem Oliwskim a ul. Pomorską, w sąsiedztwie Młyna IV (Guenthershof / Wojnowo). W 1972–1976 między ulicami Gospody, Rybacką, Subisława, Pomorską powstało osiedle Żabianka, liczące blisko 4 tysięcy lokali dla 14 tysięcy mieszkańców. Powstało 17 budynków jedenastokondygnacyjnych i 16 pięciokondygnacyjnych z wielkiej płyty, a pomiędzy nimi gęsta sieć dróg wewnętrznych i szeroki trakt pieszy (tzw. deptak), prowadzący od zbudowanego w 1975 roku przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM) Żabianka (od 2010 Żabianka-AWFiS) do skrzyżowania ulic Pomorskiej i Gospody. Między blokami utworzono liczne place zabaw z oryginalnymi instalacjami (m.in. miasteczko indiańskie, robinsonada) według projektu zagospodarowania terenu opracowanego przez Jacka Krenza, Marię Kuczyńską, Edwarda Roguszczaka i Swietłanę Zerling. Wzdłuż deptaka powstały punkty usługowo-handlowe; najstarsze: sklep spożywczy Grosz (ul. Sztormowa 3) i hala targowa Gulden (ul. Subisława 30). W 1974 oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 89 (ul. Szyprów 3, obecny Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 8), 1980 Szkołę Podstawową nr 93 (ul. Subisława 22; od 1990 XII Liceum, obecny Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących). Między ul. Subisława a torami SKM powstały korty tenisowe i boisko. W roku 1981 utworzona została parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny na Żabiance (zob. [[PARAFIE KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W GDAŃSKU | parafie Kościoła katolickiego w Gdańsku]]). W 1981 powstała kaplica polowa, tzw. Betlejemka (przebudowana po pożarach, istniała do 2002), w 1981–1982 przy ul. Gdyńskiej 8 zbudowana została kaplica Chrystusa Odkupiciela. Zgodę na budowę uzyskano pod warunkiem rozebrania kaplicy lub przeznaczenia na inne cele po postawieniu kościoła, którego budowę rozpoczęto w roku 1986. W 1996 [[GOCŁOWSKI TADEUSZ | abp Tadeusz Gocłowski]] podzielił parafię na Żabiance. Powstały parafie z siedzibami w [[KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ FATIMSKIEJ | kościele Matki Bożej Fatimskiej]] i [[KOŚCIÓŁ CHRYSTUSA ODKUPICIELA | Chrystusa Odkupiciela]] (dotychczasowa kaplica).  <br/><br/> W latach 1989–1992 Spółdzielnia Mieszkaniowa (SM) Osiedle Młodych ([[SIÓDMY DWÓR | Siódmy Dwór]]) wybudowała 3 bloki na Osiedlu Wejhera i blok przy ul. Pomorskiej, w miejscu wcześniejszej fabryki lamp Polam. W 1999 roku otwarta została [[WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA | Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku]] (ul. Pelplińska 7). 31 XII 2001 ze SM Osiedle Młodych wyodrębniła się SM Żabianka, obejmująca osiedle Żabianka. W 2010 między ul. Subisława a torami SKM otwarto pasaż handlowy, likwidując pobliski bazar. W roku 2010 na pograniczu Osiedla Wejhera i Sopotu-Karlikowa otwarta została hala widowiskowo-sportowa Ergo Arena na 5–11 tysięcy miejsc. U zbiegu ulic Chłopskiej i Pomorskiej budowany jest jedenastokondygnacyjny blok Wieża Leszka Białego (projekt DOMUS Studio Projektowe SC Sieniawski &amp; Sieniawski). {{author: AK}} <br/><br/>
 {| class="tableGda"

ŻABIANKA

Wersja z 13:30, 24 paź 2018

Osobiste

Przestrzenie nazw

Warianty

Widok

Działania

Szukaj