WINTER LEOPOLD von, nadburmistrz Gdańska
(MrGl – uzupełnienie wersji EG) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Winter Leopold von.JPG|thumb|Leopold von Winter]] | [[File: Winter Leopold von.JPG|thumb|Leopold von Winter]] | ||
| − | '''LEOPOLD von WINTER''' (23 I 1823 Świecie – 10 VII 1893 Jeleniec koło Świecia), nadburmistrz Gdańska. Jedna z najwybitniejszych osobowości miasta w 2. połowie XIX wieku, dzięki której prowincjonalny wówczas Gdańsk przekształcony został w nowoczesne miasto. Ukończył gimnazjum w Bydgoszczy, studiował prawo handlowe i ekonomię w Berlinie. Pracował w administracji państwowej w Kwidzynie, Gdańsku i Malborku. Od 1850 roku landrat powiatu Lebus koło Frankfurtu nad Odrą, od roku 1859 radca w MSW w Berlinie i komisaryczny prezydent policji berlińskiej. 8 XII 1862, po wygraniu konkursu na nadburmistrza Gdańska, został pierwszym niegdańszczaninem na tym stanowisku ([[AFERA GDAŃSKA | afera gdańska]]). 6 I 1863 rozpoczął urzędowanie, w latach 1874 i 1886 przedłużano mu umowę na kolejne | + | '''LEOPOLD von WINTER''' (23 I 1823 Świecie – 10 VII 1893 Jeleniec koło Świecia), nadburmistrz Gdańska. Jedna z najwybitniejszych osobowości miasta w 2. połowie XIX wieku, dzięki której prowincjonalny wówczas Gdańsk przekształcony został w nowoczesne miasto. Ukończył gimnazjum w Bydgoszczy, studiował prawo handlowe i ekonomię w Berlinie. Pracował w administracji państwowej w Kwidzynie, Gdańsku i Malborku. Od 1850 roku landrat powiatu Lebus koło Frankfurtu nad Odrą, od roku 1859 radca w MSW w Berlinie i komisaryczny prezydent policji berlińskiej. 8 XII 1862, po wygraniu konkursu na nadburmistrza Gdańska, został pierwszym niegdańszczaninem na tym stanowisku ([[AFERA GDAŃSKA | afera gdańska]]). 6 I 1863 rozpoczął urzędowanie, w latach 1874 i 1886 przedłużano mu umowę na kolejne dwunastoletnie kadencje. Jego wiedza, energia, zdolności organizacyjne i umiejętność właściwego doboru współpracowników doprowadziły do wielkich przeobrażeń w Gdańsku: założono kanalizację i [[WODOCIĄGI | wodociągi]] z czystą wodą (1869–1872), położono kamienne chodniki i wybrukowano kamienną kostką najważniejsze ulice w mieście (1870–1879), uregulowano ciągi komunikacyjne, rozbierając wiele dawnych budowli (głównie [[BRAMY MIEJSKIE | bramy miejskie]]). Zreorganizowano szkolnictwo podstawowe i średnie, wybudowano prawie 20 nowych obiektów szkolnych (1865–1890, m.in. obecnie również używane w tym celu przy ulicach Kładki, Dolna Brama, Dmowskiego), w 1887 roku powstał nowoczesny [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Sandgrube) | Szpital Miejski przy Sandgrube]] (ul. Rogaczewskiego), w 1872 utworzono [[MUZEUM MIEJSKIE | Muzeum Miejskie]] w dawnym klasztorze [[FRANCISZKANIE | franciszkanów]] przy Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) i w 1880 [[MUZEUM PROWINCJI ZACHODNIOPRUSKIEJ | Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej]] w Zielonej Bramie. Rozpoczęto budowę [[STOCZNIA SCHICHAUA | Stoczni Schichaua]] (1889), unowocześniono port, uruchomiono komunikację miejską – omnibusy (1864) i tramwaje konne (1873), przeprowadzono parcelację [[WRZESZCZ | Wrzeszcza]] pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe. Na [[WESTERPLATTE | Westerplatte]] powstało kąpielisko miejskie i uzdrowisko o znaczeniu ponadregionalnym. Winter był inicjatorem budowy przez prywatne konsorcjum [[KOLEJ | kolei]] Malbork–Mława (1873–1879). Mimo długoletnich zabiegów nie udało mu się uzyskać zgody centralnych władz wojskowych (ze względów strategicznych) na rozbiórkę nowożytnych umocnień i fortyfikacji, które uniemożliwiały dalszy rozwój miasta i budowę głównego dworca kolejowego. Jako polityk reprezentował poglądy liberalne; był posłem do niemieckiego parlamentu. 1 VII 1890, ze względu na stan zdrowia (cukrzyca, choroba płuc) przeszedł na emeryturę. Ostatnie lata spędził w swoim majątku Jeleniec, gdzie został pochowany. 10 VII 1890 Rada Miejska nadała mu [[HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA | honorowe obywatelstwo miasta Gdańska]], jego imieniem nazwano dawny i obecny [[TARG MAŚLANY | Targ Maślany]] (pl. Wintera), a popiersie dłuta berlińskiego rzeźbiarza Rudolfa Siemeringa ustawiono w Sali Wety Ratusza Głównego Miasta. W 1904 roku na fasadzie domu przy Große Gerbergasse 5 (ul. Garbary), gdzie mieszkał, wmurowano poświęconą mu tablicę. Jego wizerunek z roku 1905 znajduje się wśród sześciu płaskorzeźb na budynku banku z 1905 przy obecnej ul. Okopowej. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 15:25, 26 kwi 2015
LEOPOLD von WINTER (23 I 1823 Świecie – 10 VII 1893 Jeleniec koło Świecia), nadburmistrz Gdańska. Jedna z najwybitniejszych osobowości miasta w 2. połowie XIX wieku, dzięki której prowincjonalny wówczas Gdańsk przekształcony został w nowoczesne miasto. Ukończył gimnazjum w Bydgoszczy, studiował prawo handlowe i ekonomię w Berlinie. Pracował w administracji państwowej w Kwidzynie, Gdańsku i Malborku. Od 1850 roku landrat powiatu Lebus koło Frankfurtu nad Odrą, od roku 1859 radca w MSW w Berlinie i komisaryczny prezydent policji berlińskiej. 8 XII 1862, po wygraniu konkursu na nadburmistrza Gdańska, został pierwszym niegdańszczaninem na tym stanowisku ( afera gdańska). 6 I 1863 rozpoczął urzędowanie, w latach 1874 i 1886 przedłużano mu umowę na kolejne dwunastoletnie kadencje. Jego wiedza, energia, zdolności organizacyjne i umiejętność właściwego doboru współpracowników doprowadziły do wielkich przeobrażeń w Gdańsku: założono kanalizację i wodociągi z czystą wodą (1869–1872), położono kamienne chodniki i wybrukowano kamienną kostką najważniejsze ulice w mieście (1870–1879), uregulowano ciągi komunikacyjne, rozbierając wiele dawnych budowli (głównie bramy miejskie). Zreorganizowano szkolnictwo podstawowe i średnie, wybudowano prawie 20 nowych obiektów szkolnych (1865–1890, m.in. obecnie również używane w tym celu przy ulicach Kładki, Dolna Brama, Dmowskiego), w 1887 roku powstał nowoczesny Szpital Miejski przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego), w 1872 utworzono Muzeum Miejskie w dawnym klasztorze franciszkanów przy Fleischergasse (ul. Rzeźnicka) i w 1880 Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej w Zielonej Bramie. Rozpoczęto budowę Stoczni Schichaua (1889), unowocześniono port, uruchomiono komunikację miejską – omnibusy (1864) i tramwaje konne (1873), przeprowadzono parcelację Wrzeszcza pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe. Na Westerplatte powstało kąpielisko miejskie i uzdrowisko o znaczeniu ponadregionalnym. Winter był inicjatorem budowy przez prywatne konsorcjum kolei Malbork–Mława (1873–1879). Mimo długoletnich zabiegów nie udało mu się uzyskać zgody centralnych władz wojskowych (ze względów strategicznych) na rozbiórkę nowożytnych umocnień i fortyfikacji, które uniemożliwiały dalszy rozwój miasta i budowę głównego dworca kolejowego. Jako polityk reprezentował poglądy liberalne; był posłem do niemieckiego parlamentu. 1 VII 1890, ze względu na stan zdrowia (cukrzyca, choroba płuc) przeszedł na emeryturę. Ostatnie lata spędził w swoim majątku Jeleniec, gdzie został pochowany. 10 VII 1890 Rada Miejska nadała mu honorowe obywatelstwo miasta Gdańska, jego imieniem nazwano dawny i obecny Targ Maślany (pl. Wintera), a popiersie dłuta berlińskiego rzeźbiarza Rudolfa Siemeringa ustawiono w Sali Wety Ratusza Głównego Miasta. W 1904 roku na fasadzie domu przy Große Gerbergasse 5 (ul. Garbary), gdzie mieszkał, wmurowano poświęconą mu tablicę. Jego wizerunek z roku 1905 znajduje się wśród sześciu płaskorzeźb na budynku banku z 1905 przy obecnej ul. Okopowej.
