KAPLICA ŚW. GERTRUDY
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Szpital_św._Gertrudy_XV_wiek.jpg |thumb| Kaplica, szpital i cmentarz św. Gertrudy w końcu XV wieku na orientacyjnym planie rekonstrukcyjnym Gdańska autorstwa [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS, rektor Technische Hochschule Danzig | Ottona Kloeppela]]]] | [[File: Szpital_św._Gertrudy_XV_wiek.jpg |thumb| Kaplica, szpital i cmentarz św. Gertrudy w końcu XV wieku na orientacyjnym planie rekonstrukcyjnym Gdańska autorstwa [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS, rektor Technische Hochschule Danzig | Ottona Kloeppela]]]] | ||
[[File: Szpital_Gertrudy.jpg |thumb| Lokalizacja kaplicy i szpitala św. Gertrudy po 1563: z lewej [[BRAMA NIZINNA | Brama Nizinna]], powyżej szpitala [[KANAŁ RADUNI | Kanał Raduni]] i [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupia Górka]]]] | [[File: Szpital_Gertrudy.jpg |thumb| Lokalizacja kaplicy i szpitala św. Gertrudy po 1563: z lewej [[BRAMA NIZINNA | Brama Nizinna]], powyżej szpitala [[KANAŁ RADUNI | Kanał Raduni]] i [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupia Górka]]]] | ||
| − | '''KAPLICA ŚW. GERTRUDY''' (nie istnieje). Związana z powstałym | + | '''KAPLICA ŚW. GERTRUDY''' (nie istnieje). Związana z powstałym około 1342 [[SZPITAL ŚW. GERTRUDY | szpitalem św. Gertrudy]], poza obszarem miejskim, po prawej stronie [[BRAMA DŁUGOULICZNA | Bramy Długoulicznej]], na prawym (wschodnim) brzegu [[KANAŁ RADUNI | Kanału Raduni]]. Podporządkowana pierwotnie [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościołowi św. Katarzyny]], po powstaniu [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]], wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, [[WITRYCY, świeccy zarządcy kościołów| witrykom]] zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.<br/><br/> |
W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce ([[ZAROŚLAK | Zaroślak]]), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]], jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego]], od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.<br/><br/> | W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce ([[ZAROŚLAK | Zaroślak]]), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]], jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego]], od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.<br/><br/> | ||
Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między [[NOWE OGRODY | Nowymi Ogrodami]] na północy, umocnieniami [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] i [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]] od wschodu, [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupią Górką]] od zachodu i [[ZAROŚLAK | Zaroślakiem]] od południa i budowy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (I) | kościoła Zbawiciela]], w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor [[FEHLAU CONSTANTIN, pastor kościoła Zbawiciela| Constantin Fehlau]]). {{author:RED}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między [[NOWE OGRODY | Nowymi Ogrodami]] na północy, umocnieniami [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] i [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starego Przedmieścia]] od wschodu, [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupią Górką]] od zachodu i [[ZAROŚLAK | Zaroślakiem]] od południa i budowy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (I) | kościoła Zbawiciela]], w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor [[FEHLAU CONSTANTIN, pastor kościoła Zbawiciela| Constantin Fehlau]]). {{author:RED}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:23, 28 sty 2025
KAPLICA ŚW. GERTRUDY (nie istnieje). Związana z powstałym około 1342 ► szpitalem św. Gertrudy, poza obszarem miejskim, po prawej stronie ► Bramy Długoulicznej, na prawym (wschodnim) brzegu ► Kanału Raduni. Podporządkowana pierwotnie ► kościołowi św. Katarzyny, po powstaniu ► kościoła Najświętszej Marii Panny, wedle rozstrzygnięcia komtura gdańskiego Giselbrechta von Dudulsheima z 11 VI 1363, filialna wobec niego. Wedle tego rozstrzygnięcia miała tu być odprawiana tylko jedna msza dziennie, czytana, bez śpiewu, bez kazań, ► witrykom zabroniono organizowania procesji wewnątrz i na cmentarzu.
W 1520, wobec zagrożenia Gdańska przez wojska Krzyżaków, spalona profilaktycznie przez gdańszczan wraz ze szpitalem, zaraz potem odbudowana. W 1563 przeniesiona wraz ze szpitalem św. Gertrudy w nowe miejsce (► Zaroślak), zniszczona już w 1576, w czasie przygotowań do ► wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym, jej funkcję pełniła szpitalna sala modlitwy. W latach 1581–1582 w centralnej części odbudowanego szpitala umieszczono kaplicę pod wezwaniem św. Gertrudy. Posługę początkowo świadczyli pastorzy z oruńskiego ► kościół św. Jerzego, od 1623 samodzielnym kaznodzieją był dotychczasowy adiunkt oruńskiego pastora, Elias Hirschfeld.
Wobec planów stworzenia parafii obsługującej obszar między ► Nowymi Ogrodami na północy, umocnieniami ► Głównego Miasta i ► Starego Przedmieścia od wschodu, ► Biskupią Górką od zachodu i ► Zaroślakiem od południa i budowy ► kościoła Zbawiciela, w kaplicy szpitalnej w latach 1632–1635 tymczasowo udzielano chrztów i spełniano posługi pogrzebowe. Od 1635 funkcje te przejął kościół Zbawiciela, do którego na urząd pastora przeszedł i Elias Hirschfeld, do 1641 nadal związany z kaplicą. Po zniszczeniach kościoła Zbawiciela w 1656, do jego odbudowy w 1695–1697, pełniła je czasowo ponownie, w tym czasie funkcjonowała przy niej też niewielka szkoła. W 1695/1697 ołtarz i kazalnicę przeniesiono z kaplicy do nowego kościoła Zbawiciela, ją zaś, w związku ze złym stanem technicznym, zamknięto i rozebrano (zob. pastor ► Constantin Fehlau).
