PAHL CONSTANTIN, burmistrz Gdańska
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: Pahl Nicolaus.JPG|thumb|Constantin Pahl, | + | [[File: Pahl Nicolaus.JPG|thumb|Constantin Pahl, z epitafium [[TITIUS JOHANN PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Petera Titiusa]], według [[STECH ANDREAS, malarz | Andreasa Stecha]] rytował Elias Hainzelmann, 1692]] |
'''CONSTANTIN PAHL''' (29 X 1632 Gdańsk – 5 IX 1691 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem burmistrza [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausa Pahla]] i Anny z domu von Thiele. Jego przyjście na świat uczcił specjalnym wierszem [[BÜTHNER ADAM, kaznodzieja kościoła św. Olafa | Adam Büthner]] (''Gaudium natale primogenitum ob filiolum natum Nicoiao Pahlen''). Wraz z bratem Carlem w kwietniu 1644 zapisawani zostali do najniższej (piątej) klasy [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w styczniu 1651 do nieokreślonej wyższej. W uczniowskich czasach był autorem wierszy, m.in. gratulacyjnego z okazji ślubu sekretarza miasta Gdańska Heinricha Beermanna i Kathariny Wigand (1646), czy żałobnego po śmierci profesora i pastora [[MOCHINGER JOHANN, pastor kościoła św. Katarzyny, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Mochingera]] (1653). Studiował na uniwersytetach w Rostoku (1653), Lejdzie (1654) oraz w Strassburgu (1656).<br/><br/> | '''CONSTANTIN PAHL''' (29 X 1632 Gdańsk – 5 IX 1691 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem burmistrza [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausa Pahla]] i Anny z domu von Thiele. Jego przyjście na świat uczcił specjalnym wierszem [[BÜTHNER ADAM, kaznodzieja kościoła św. Olafa | Adam Büthner]] (''Gaudium natale primogenitum ob filiolum natum Nicoiao Pahlen''). Wraz z bratem Carlem w kwietniu 1644 zapisawani zostali do najniższej (piątej) klasy [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w styczniu 1651 do nieokreślonej wyższej. W uczniowskich czasach był autorem wierszy, m.in. gratulacyjnego z okazji ślubu sekretarza miasta Gdańska Heinricha Beermanna i Kathariny Wigand (1646), czy żałobnego po śmierci profesora i pastora [[MOCHINGER JOHANN, pastor kościoła św. Katarzyny, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Mochingera]] (1653). Studiował na uniwersytetach w Rostoku (1653), Lejdzie (1654) oraz w Strassburgu (1656).<br/><br/> | ||
20 III 1663 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W tym samym (1663) roku wszedł w skład [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako reprezentant [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Od 1666 był [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]], od 1673 [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1676 [[SĘDZIA | sędzią]]. Od 1687 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1688, drugiego w 1687 i 1691, trzeciego w 1690, czwartego w 1689.<br/><br/> | 20 III 1663 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W tym samym (1663) roku wszedł w skład [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako reprezentant [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Od 1666 był [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]], od 1673 [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1676 [[SĘDZIA | sędzią]]. Od 1687 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1688, drugiego w 1687 i 1691, trzeciego w 1690, czwartego w 1689.<br/><br/> | ||
W 1677 występował jako oficjalny przedstawiciel [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] w sporze między władzami miejskimi a opozycją rzemieślniczą szukającą poparcia u króla polskiego Jana III Sobieskiego. Podczas pobytu króla we wrześniu 1677 w Gdańsku przedstawiciele opozycji postawili mu zarzut, że pełniąc w 1676 funkcję sędziego dopuścił się wielu nadużyć i manipulacji sądowych. Rzemieślnicy zażądali, aby publicznie oczyścił się z zarzutów, a ponadto zaapelowali do władcy, by pozbawił go urzędu. Król sprawą się nie zajął, nie chcąc zapewne, mimo dobrej okazji wykorzystania całej sytuacji na własną korzyść, doprowadzić do nadmiernego zaognienia stosunków z gdańskim patrycjatem. W 1680 został oddelegowany z grona Rady Miejskiej do powołanej spośród przedstawicieli wszystkich ordynków specjalnej komisji, która miała na zlecenie władz miejskich dokonać analizy funkcjonowania dotychczasowej organizacji oczyszczania miasta, a także zaproponować rozwiązania zmierzające w kierunku jej usprawnienia. Efektem działalności deputacji, w której działał dość aktywnie, był współredagowany przezeń raport poświęcony zagadnieniom sanitarnym.<br/><br/> | W 1677 występował jako oficjalny przedstawiciel [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] w sporze między władzami miejskimi a opozycją rzemieślniczą szukającą poparcia u króla polskiego Jana III Sobieskiego. Podczas pobytu króla we wrześniu 1677 w Gdańsku przedstawiciele opozycji postawili mu zarzut, że pełniąc w 1676 funkcję sędziego dopuścił się wielu nadużyć i manipulacji sądowych. Rzemieślnicy zażądali, aby publicznie oczyścił się z zarzutów, a ponadto zaapelowali do władcy, by pozbawił go urzędu. Król sprawą się nie zajął, nie chcąc zapewne, mimo dobrej okazji wykorzystania całej sytuacji na własną korzyść, doprowadzić do nadmiernego zaognienia stosunków z gdańskim patrycjatem. W 1680 został oddelegowany z grona Rady Miejskiej do powołanej spośród przedstawicieli wszystkich ordynków specjalnej komisji, która miała na zlecenie władz miejskich dokonać analizy funkcjonowania dotychczasowej organizacji oczyszczania miasta, a także zaproponować rozwiązania zmierzające w kierunku jej usprawnienia. Efektem działalności deputacji, w której działał dość aktywnie, był współredagowany przezeń raport poświęcony zagadnieniom sanitarnym.<br/><br/> | ||
| − | Posiadał bogaty księgozbiór, w chwili jego śmierci liczący przeszło 2780 pozycji. Był właścicielem zakupionej przez ojca w 1626 kamienicy przy Langgasse 18 (ul. Długa). Ożenił się 28 I 1663 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z Anne Marie (31 X 1631 – 8 V 1689), córką rajcy Salomona Giese, wnuczką burmistrza [[GIESE CONSTANTIN, burmistrz Gdańska | Constantina]]. Pochowany 17 IX 1691 w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił tamtejszy pastor Constantin Schütz, żegnał go żałobnym wierszem m.in. profesor Gimnazjum Akademickiego [[BEHR CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego| Christoph Behr]]. Jego jedyny syn Gottfried, w sierpniu 1680 zapisany do początkowej klasy (piątej) Gimnazjum Akademickiego, zmarł w wieku młodzieńczym, co spowodowało wygaśnięcie rodziny Pahlów w Gdańsku w linii męskiej. Córka Dorothea była dwukrotnie zamężna, po raz pierwszy wyszła za Damnitza, po raz drugi 2 XI 1710 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY | kościele św. Elżbiety]] poślubiła Johanna Uhniga. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | + | Posiadał bogaty księgozbiór, w chwili jego śmierci liczący przeszło 2780 pozycji. Był właścicielem zakupionej przez ojca w 1626 kamienicy przy Langgasse 18 (ul. Długa). Ożenił się 28 I 1663 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z Anne Marie (31 X 1631 – 8 V 1689), córką rajcy Salomona Giese, wnuczką burmistrza [[GIESE CONSTANTIN, burmistrz Gdańska | Constantina]]. Pochowany 17 IX 1691 w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił tamtejszy pastor [[SCHÜTZ CONSTANTIN, pastor kościoła NMP| Constantin Schütz]], żegnał go żałobnym wierszem m.in. profesor Gimnazjum Akademickiego [[BEHR CHRISTOPH, profesor Gimnazjum Akademickiego| Christoph Behr]]. Jego jedyny syn Gottfried, w sierpniu 1680 zapisany do początkowej klasy (piątej) Gimnazjum Akademickiego, zmarł w wieku młodzieńczym, co spowodowało wygaśnięcie rodziny Pahlów w Gdańsku w linii męskiej. Córka Dorothea była dwukrotnie zamężna, po raz pierwszy wyszła za Damnitza, po raz drugi 2 XI 1710 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY | kościele św. Elżbiety]] poślubiła Johanna Uhniga. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 356.<br/> | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 356.<br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 15:47, 20 lis 2024
CONSTANTIN PAHL (29 X 1632 Gdańsk – 5 IX 1691 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Był synem burmistrza Nicolausa Pahla i Anny z domu von Thiele. Jego przyjście na świat uczcił specjalnym wierszem Adam Büthner (Gaudium natale primogenitum ob filiolum natum Nicoiao Pahlen). Wraz z bratem Carlem w kwietniu 1644 zapisawani zostali do najniższej (piątej) klasy Gimnazjum Akademickiego, w styczniu 1651 do nieokreślonej wyższej. W uczniowskich czasach był autorem wierszy, m.in. gratulacyjnego z okazji ślubu sekretarza miasta Gdańska Heinricha Beermanna i Kathariny Wigand (1646), czy żałobnego po śmierci profesora i pastora Johanna Mochingera (1653). Studiował na uniwersytetach w Rostoku (1653), Lejdzie (1654) oraz w Strassburgu (1656).
20 III 1663 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W tym samym (1663) roku wszedł w skład Trzeciego Ordynku jako reprezentant Kwartału Wysokiego. Od 1666 był ławnikiem, od 1673 rajcą, w 1676 sędzią. Od 1687 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1688, drugiego w 1687 i 1691, trzeciego w 1690, czwartego w 1689.
W 1677 występował jako oficjalny przedstawiciel Rady Miejskiej w sporze między władzami miejskimi a opozycją rzemieślniczą szukającą poparcia u króla polskiego Jana III Sobieskiego. Podczas pobytu króla we wrześniu 1677 w Gdańsku przedstawiciele opozycji postawili mu zarzut, że pełniąc w 1676 funkcję sędziego dopuścił się wielu nadużyć i manipulacji sądowych. Rzemieślnicy zażądali, aby publicznie oczyścił się z zarzutów, a ponadto zaapelowali do władcy, by pozbawił go urzędu. Król sprawą się nie zajął, nie chcąc zapewne, mimo dobrej okazji wykorzystania całej sytuacji na własną korzyść, doprowadzić do nadmiernego zaognienia stosunków z gdańskim patrycjatem. W 1680 został oddelegowany z grona Rady Miejskiej do powołanej spośród przedstawicieli wszystkich ordynków specjalnej komisji, która miała na zlecenie władz miejskich dokonać analizy funkcjonowania dotychczasowej organizacji oczyszczania miasta, a także zaproponować rozwiązania zmierzające w kierunku jej usprawnienia. Efektem działalności deputacji, w której działał dość aktywnie, był współredagowany przezeń raport poświęcony zagadnieniom sanitarnym.
Posiadał bogaty księgozbiór, w chwili jego śmierci liczący przeszło 2780 pozycji. Był właścicielem zakupionej przez ojca w 1626 kamienicy przy Langgasse 18 (ul. Długa). Ożenił się 28 I 1663 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) z Anne Marie (31 X 1631 – 8 V 1689), córką rajcy Salomona Giese, wnuczką burmistrza Constantina. Pochowany 17 IX 1691 w kościele NMP, kazanie pogrzebowe wygłosił tamtejszy pastor Constantin Schütz, żegnał go żałobnym wierszem m.in. profesor Gimnazjum Akademickiego Christoph Behr. Jego jedyny syn Gottfried, w sierpniu 1680 zapisany do początkowej klasy (piątej) Gimnazjum Akademickiego, zmarł w wieku młodzieńczym, co spowodowało wygaśnięcie rodziny Pahlów w Gdańsku w linii męskiej. Córka Dorothea była dwukrotnie zamężna, po raz pierwszy wyszła za Damnitza, po raz drugi 2 XI 1710 w kościele św. Elżbiety poślubiła Johanna Uhniga.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 356.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 145, 168, 239.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 418.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 231.
