FINK-FINOWICKI CZESŁAW, aptekarz

Wersja z 15:30, 7 cze 2024

Czesław Fink-Finowicki

CZESŁAW FINK-FINOWICKI (22 VII 1896 Obodówka, Podole, obecnie Ukraina – 1 II 1977 Warszawa), farmaceuta. Syn aptekarza w Starej Bucharze (obecnie Uzbekistan) Oktawiana (zm. 1907 Kijów) i Łucji z domu Samborskiej. Brat Jerzego (31 III 1894 Obodówka – 22 IV 1962 Gdynia), pracownika przedsiębiorstw żeglugowych (Żegluga Polska, Polbryt i GAL), w latach 1939-1944 pracującego w Izbie Aptekarskiej w Warszawie, po 1945 w Najwyższej Izbie Kontroli (NIK), oraz Romualda (29 VI 1893 Monasterzyska, obecnie Ukraina – 26 XI 1980 Warszawa), pracownika warszawskiej Hipoteki, po 1945 urzędnika w Ministerstwie Finansów.

W latach 1912–1915 uczeń gimnazjum klasycznego w Kijowie, studiował na uniwersytecie w Kijowie (w 1916 pomocnik aptekarza), uniwersytecie w Warszawie (w 1928 prowizor farmacji, od 1938 magister). W latach 1912–1921 pracował w aptekach w Bucharze i Samarkandzie, w okresie 1922–1944 w Lubartowie, Kaliszu i Warszawie. Producent leków (w latach 1930–1944 miał w Warszawie prywatną wytwórnię Dharma), wyrabiał m.in. soki ze świeżych roślin z własnej plantacji w Zalesiu Górnym koło Grójca. W okresie 1930–1939 członek Rady Nadzorczej Związku Polskiego Przemysłu Chemiczno-Farmaceutycznego, w 1934–1939 Rady Naukowej Polskiej Służby Zdrowia. Aktywista związkowy, w 1928 założyciel Federacji Farmaceutów Słowiańskich, w latach 1934–1939 delegat Polski w Międzynarodowej Unii Farmaceutów Pracowników. Zaprzyjaźniony z wieloma literatami i artystami, m.in.: Marią Rodziewiczówną, Julianem Tuwimem, Zofią Nałkowską, Adolfem Dymszą, Stefanem Jaraczem czy Eugeniuszem Bodo, a jego „Apteka Mazowiecka”, którą dzierżawił od 1930, stała się tłem dla jednego z filmów. Sam był też reżyserem technicznym filmu Kryzys minął, w którym pracowników apteki zagrali Zula Pogorzelska i Eugeniusz Bodo. W czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej (AK), ps. "Ostoja", uczestnik powstania warszawskiego (wytwarzał sterylne leki dla szpitali powstańczych).

W kwietniu 1945 w Gdańsku jako członek grupy operacyjnej pełnomocnika Rzeczypospolitej Polskiej do spraw zabezpieczenia gdańskich aptek, organizator i wiceprezes (maj 1945 – 8 I 1951) gdańskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej. Otrzymał zgodę Wydziału Zdrowia oraz Pomorskiej Izby Farmaceutycznej na wydzierżawienie we Wrzeszczu apteki „Zur Neustadt”, przemianowaną na „Nowomiejską” przy Placu Wybickiego 18 ( apteki). Ponownie uruchomił w Gdańsku wytwórnię Dharma, nabył też gospodarstwo w Płoni Wielkiej, gdzie założył plantację roślin na potrzeby wyrobów lekarskich. W 1948 wymówiono mu dzierżawę apteki, w 1949 zamknął wytwórnię, w 1950 sprzedał gospodarstwo.

Do 1948 przewodniczył Miejskiemu Komitetowi Opieki Społecznej i Pomocy Zimowej, do 1957 zasiadał w Komisji Zdrowia Wojewódzkiej Rady Narodowej. W okresie 1945–1950 organizował Wydział Farmacji Akademii Lekarskiej w Gdańsku, między innymi Zakład Farmacji Stosowanej, gdzie od 1 XII 1948 do 1958 pracował jako adiunkt, w 1947–1959 także wykładowca historii farmacji. Autor podręczników akademickich, m.in. na zlecenie Ministerstwa Zdrowia: Preparatyka galenowa – zarys farmacji stosowanej (1955) oraz Zarys historii i propedeutyki farmacji (1959). Organizator i w okresie 1951–1956 kierownik Laboratorium Galenowego Zarządu Aptek w Gdańsku (ul. Aldony), w piwnicach apteki Ubezpieczalni Społecznej przy ul. Wałowej uruchomił w 1951 produkcję płynów i maści. W latach 1956-1958 dzierżawił Aptekę nr 5 (al. Grunwaldzka 36; apteki). Mimo otwartego przewodu doktorskiego (1956) dysertacji doktorskiej nie ukończył. W lutym 1956, ze względu na stan zdrowia (urazu kręgosłupa przy remoncie Apteki nr 5) wyjechał do Wałbrzycha. Był tam dzierżawca apteki, radnym (1965–1969), wiceprzewodniczącym Miejskiego Komitetu Zdrowia.

Działał od 1946 w Związku Zawodowym Pracowników Służby Zdrowia, przewodniczył (1957) Sekcji Farmaceutycznej Okręgu Gdańskiego, w Zarządzie Głównym działał do 1973. Należał do Gdańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (powołanego w 1949), w latach 1949-1951 sekretarz i wiceprezes Oddziału. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej (1947) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, po 1956 Stronnictwa Demokratycznego. Utalentowany filmowiec.

Odznaczony m.in. Srebrnym (1937) i Złotym Krzyżem Zasługi (1969), Złotą Odznaką Centralnego Komitetu Opieki Społecznej (1950), Złotą Odznaka Działacza Frontu Jedności Narodu, Medalem Ignacego Łukasiewicza (1972). W 1919 ożenił się w Samarkandzie z Olimpią z domu Goleniecką (25 VII 1900 – 5 VII 1945, pochowana na cmentarzu Srebrzysko), z którą miał dzieci: Helenę (1920–1921), Adama (25 VI 1922 Kalisz – 4 X 2008 Warszawa), uczestnika powstania warszawskiego na Mokotowie, pracownika SGH w Warszawie, Ryszarda (24 I 1927 Piastów – 23 IX 2001 Warszawa), także uczestnika powstania warszawskiego, Ewelinę Danutę (ur. 1925), absolwentkę farmacji w Gdańsku, żonę Lechosława Ruszczykowskiego (1923–2009), współwłaścicielkę apteki „Sady Żoliborskie” w Warszawie, oraz Adelajdę Zofię zamężną Szadkowską (6 X 1934 – 1 V 1997). Ponownie ożenił się 24 I 1948 z Heleną Stefanią z domu Łukawską (zm. 30 XII 2002), mgr farmacji, z którą miał syna Jana, dr fizyki ciała stałego, pracownika Instytutu Fizyki PAN.

Pochowany w grobie rodzunnym w Warszawie na cmentarzu bródnowskim. ZK