ROSTEUSCHER CHRISTIAN, profesor Gimnazjum Akademickiego
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Christian_Rosteuscher.jpg |thumb| Strona tytułowa druku wydanego z okazji pogrzebu Christiana Rosteuschera, z jego życiorysem]] | [[File: Christian_Rosteuscher.jpg |thumb| Strona tytułowa druku wydanego z okazji pogrzebu Christiana Rosteuschera, z jego życiorysem]] | ||
| − | '''CHRISTIAN ROSTEUSCHER''' (4 VII 1620 Gdańsk – 25 XII 1681 Gdańsk), profesor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] w Gdańsku. Syn diakona i pastora [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] Johanna (1571 Gdańsk – pochowany 8 II 1634 Gdańsk) i jego pierwszej żony Barbary, córki pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]]. Brat m.in. profesora greki w Gimnazjum Akademickim, Wolfganga i Nathanaela, z tym drugim w marcu 1631 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Brał udział w dysputach pod kierunkiem [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johanna Botsacka]], [[NICOLAI HEINRICH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Heinricha Nicolai]] i [[OELHAF PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Petera Oelhafa]], pod opieką którego przygotował rozprawę ''De servitutibus''. W 1635 wysłany został do Torunia na naukę języka polskiego. W latach 1639–1642 studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu, następnie na uniwersytecie w Lejdzie, od 1644 prawo i teologię w Strasburgu, słuchał też wykładów w Jenie, Lipsku, Erfurcie i Wittenberdze. <br/><br/> | + | '''CHRISTIAN ROSTEUSCHER''' (4 VII 1620 Gdańsk – 25 XII 1681 Gdańsk), profesor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] w Gdańsku. Syn absolwenta Gimnazjum Akademickiego (zapisany w 1590), diakona i pastora [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] Johanna (1571 Gdańsk – pochowany 8 II 1634 Gdańsk) i jego pierwszej żony Barbary, córki pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]]. Brat m.in. profesora greki w Gimnazjum Akademickim, Wolfganga i Nathanaela, z tym drugim w marcu 1631 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Brał udział w dysputach pod kierunkiem [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johanna Botsacka]], [[NICOLAI HEINRICH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Heinricha Nicolai]] i [[OELHAF PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Petera Oelhafa]], pod opieką którego przygotował rozprawę ''De servitutibus''. W 1635 wysłany został do Torunia na naukę języka polskiego. W latach 1639–1642 studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu, następnie na uniwersytecie w Lejdzie, od 1644 prawo i teologię w Strasburgu, słuchał też wykładów w Jenie, Lipsku, Erfurcie i Wittenberdze. <br/><br/> |
W 1650 wrócił do Gdańska. Podjął pracę nauczyciela trzeciej klasy w Gimnazjum Akademickim, od lutego 1653 był wykładowcą retoryki w klasie przedostatniej. 6 III 1653 został adiunktem prawa i historii w katedrze kierowanej przez Petera Oelhafa, wykładał też retorykę. Po śmierci Oelhafa, w listopadzie 1655 przejął kierownictwo katedry, został profesorem, od 1656 inspektorem gimnazjum, prowadził zajęcia z prawa i historii starożytnej, organizował uczniowskie dysputy. W 1656 na uniwersytecie w Królewcu, w oparciu o rozprawę ''De advocatione causarum'' otrzymał licencjat z prawa. W 1657 zamieszkał u niego, po opuszczeniu więzienia gdańskiego [[SALOMO JOHANN, rabin, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Salomo]], rabin i późniejszy profesor hebraistyki Gimnazjum Akademickiego. W 1667 przejął także po [[PASTORIUS JOACHIM, uczony, proboszcz kościoła NMP | Joachimie Pastoriusie]] prowadzenie wykładów z pozostałych epok historycznych. Po śmierci rektora [[MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Maukischa]] z polecenia [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej Gdańska]] przez prawie rok pełnił obowiązki rektorskie, podobnie jak w 1674, po odwołaniu ze stanowiska rektora [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidiusa Straucha]].<br/><br/> | W 1650 wrócił do Gdańska. Podjął pracę nauczyciela trzeciej klasy w Gimnazjum Akademickim, od lutego 1653 był wykładowcą retoryki w klasie przedostatniej. 6 III 1653 został adiunktem prawa i historii w katedrze kierowanej przez Petera Oelhafa, wykładał też retorykę. Po śmierci Oelhafa, w listopadzie 1655 przejął kierownictwo katedry, został profesorem, od 1656 inspektorem gimnazjum, prowadził zajęcia z prawa i historii starożytnej, organizował uczniowskie dysputy. W 1656 na uniwersytecie w Królewcu, w oparciu o rozprawę ''De advocatione causarum'' otrzymał licencjat z prawa. W 1657 zamieszkał u niego, po opuszczeniu więzienia gdańskiego [[SALOMO JOHANN, rabin, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Salomo]], rabin i późniejszy profesor hebraistyki Gimnazjum Akademickiego. W 1667 przejął także po [[PASTORIUS JOACHIM, uczony, proboszcz kościoła NMP | Joachimie Pastoriusie]] prowadzenie wykładów z pozostałych epok historycznych. Po śmierci rektora [[MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Maukischa]] z polecenia [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej Gdańska]] przez prawie rok pełnił obowiązki rektorskie, podobnie jak w 1674, po odwołaniu ze stanowiska rektora [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidiusa Straucha]].<br/><br/> | ||
Był znawcą historii prawa chełmińskiego, stał na stanowisku, że rozpatrywanie ważnych zagadnień nie może się obejść bez znajomości kontekstu historycznego. Z tego powodu jego własne prace, dotyczące przeszłości, nie miały charakteru twórczego w rozwoju tego prawa. W dydaktyce był zwolennikiem stopniowania trudności w nauczaniu, selekcji materiału, odejścia od nauczania pamięciowego na rzecz rozumowego. <br/><br/> | Był znawcą historii prawa chełmińskiego, stał na stanowisku, że rozpatrywanie ważnych zagadnień nie może się obejść bez znajomości kontekstu historycznego. Z tego powodu jego własne prace, dotyczące przeszłości, nie miały charakteru twórczego w rozwoju tego prawa. W dydaktyce był zwolennikiem stopniowania trudności w nauczaniu, selekcji materiału, odejścia od nauczania pamięciowego na rzecz rozumowego. <br/><br/> | ||
Wersja z 18:58, 15 lut 2024
CHRISTIAN ROSTEUSCHER (4 VII 1620 Gdańsk – 25 XII 1681 Gdańsk), profesor Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku. Syn absolwenta Gimnazjum Akademickiego (zapisany w 1590), diakona i pastora kościoła św. Katarzyny Johanna (1571 Gdańsk – pochowany 8 II 1634 Gdańsk) i jego pierwszej żony Barbary, córki pastora Michaela Coletusa. Brat m.in. profesora greki w Gimnazjum Akademickim, Wolfganga i Nathanaela, z tym drugim w marcu 1631 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Brał udział w dysputach pod kierunkiem Johanna Botsacka, Heinricha Nicolai i Petera Oelhafa, pod opieką którego przygotował rozprawę De servitutibus. W 1635 wysłany został do Torunia na naukę języka polskiego. W latach 1639–1642 studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu, następnie na uniwersytecie w Lejdzie, od 1644 prawo i teologię w Strasburgu, słuchał też wykładów w Jenie, Lipsku, Erfurcie i Wittenberdze.
W 1650 wrócił do Gdańska. Podjął pracę nauczyciela trzeciej klasy w Gimnazjum Akademickim, od lutego 1653 był wykładowcą retoryki w klasie przedostatniej. 6 III 1653 został adiunktem prawa i historii w katedrze kierowanej przez Petera Oelhafa, wykładał też retorykę. Po śmierci Oelhafa, w listopadzie 1655 przejął kierownictwo katedry, został profesorem, od 1656 inspektorem gimnazjum, prowadził zajęcia z prawa i historii starożytnej, organizował uczniowskie dysputy. W 1656 na uniwersytecie w Królewcu, w oparciu o rozprawę De advocatione causarum otrzymał licencjat z prawa. W 1657 zamieszkał u niego, po opuszczeniu więzienia gdańskiego Johann Salomo, rabin i późniejszy profesor hebraistyki Gimnazjum Akademickiego. W 1667 przejął także po Joachimie Pastoriusie prowadzenie wykładów z pozostałych epok historycznych. Po śmierci rektora Johanna Maukischa z polecenia Rady Miejskiej Gdańska przez prawie rok pełnił obowiązki rektorskie, podobnie jak w 1674, po odwołaniu ze stanowiska rektora Aegidiusa Straucha.
Był znawcą historii prawa chełmińskiego, stał na stanowisku, że rozpatrywanie ważnych zagadnień nie może się obejść bez znajomości kontekstu historycznego. Z tego powodu jego własne prace, dotyczące przeszłości, nie miały charakteru twórczego w rozwoju tego prawa. W dydaktyce był zwolennikiem stopniowania trudności w nauczaniu, selekcji materiału, odejścia od nauczania pamięciowego na rzecz rozumowego.
23 II 1659 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) ożenił się z Heleną (1628 – pogrzeb 18 III 1667 Gdańsk), córką Johanna Georga Schwabe (1588–1660), w 1618 fizyka (lekarza) miejskiego. Syn John zmarł w niemowlęctwie (1661 – pogrzeb 29 IX 1662 Gdańsk), podobnie jak nieznana z imienia córka (1663–1664). Druga z córek, Katherina Elisabetha, 28 X 1691 poślubiła w kościele NMP Nathanaela Friese (ochrzczony 15 IV 1664). Uważany często w historiografii za jego syna (z domniemanego pierwszego małżeństwa) Johann Christoph Rosteuscher, również profesor Gimnazjum Akademickiego i następnie pastor w kościele św. Barbary, był w rzeczywistości synem Wolfganga Rosteuschera (co wprost podaje Ephraim Praetorius, nie jest też wzmiankowany przy prezentacji członków rodziny w druku stanowiącym ilustrację niniejszego hasła).
Pochowany 8 I 1682, tak jak i inni przedstawiciele jego rodziny, w kościele NMP.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 121.
Rector et professores Athenaei Gedanensis ad supremum pietatis officium ... Christiano Rosteuschero ... optime merito, nuper A. C. (I) I)( XXCI. a. d. XXV. Decemb. placidissime defuncto, nunc A. N. (I) I)( XXCII. a. d. IIX. Januar., quo exequiae funeris christiano ritu fient, persolvendum studiosam juventutem invitant (Cyfrowa Biblioteka Polona).
Charitius Andreas, Commentatio historico-literaria de viris eruditis Gedani ortis, speciatim iis, qui scriptis inclaruerunt, Wittenberga 1715, s. 122-123.
Praetorius Ephraim, Athenae Gedanenses sive commentarius historico-chronologicus succinctus originem et constitutionem Gymnasii Dantisci …, Lipsiae 1713, s. 110-111.
Groth Andrzej, Kristian Rosteuscher (1620–1681) profesor prawa i historii w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku, Słupskie Studia Historyczne, 1993, s. 177-184.
Mokrzecki Lech, Studium z dziejów nauczania historii. Rozwój dydaktyki przedmiotu w Gdańskim Gimnazjum Akademickim do schyłku XVII w., Gdańsk 1973, s. 150-160.
