BENTZMANN JOHANN, burmistrz Gdańska
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File:Johann_Bentzmann.jpg|thumb|Katherina Renata (1734 – 1756), córka burmistrza [[SCHRÖDER CHRISTIAN GABRIEL, burmistrz Gdańska| Christiana Gabriela Schrödera]], żona Johanna Bentzmanna, według obrazu [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]] rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]] ]] | [[File:Johann_Bentzmann.jpg|thumb|Katherina Renata (1734 – 1756), córka burmistrza [[SCHRÖDER CHRISTIAN GABRIEL, burmistrz Gdańska| Christiana Gabriela Schrödera]], żona Johanna Bentzmanna, według obrazu [[WESSEL JACOB, artysta malarz| Jacoba Wessela]] rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]] ]] | ||
| − | '''JOHANN BENTZMANN''' (27 II 1727 Gdańsk – 28 I 1795 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Wnuk burmistrza [[BENTZMANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Gottfrieda Bentzmanna]]. Syn Johanna (1698–1748), od 27 I | + | '''JOHANN BENTZMANN''' (27 II 1727 Gdańsk – 28 I 1795 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Wnuk burmistrza [[BENTZMANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Gottfrieda Bentzmanna]]. Syn Johanna (1698–1748), od 27 I 1724 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kinder (dziecko gdańskich obywateli), [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (od 1728), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (od 1738) i [[SĘDZIA | sędziego]] (w 1739 i 1743) oraz Anny, córki Andreasa Schulze. <br/><br/> |
W 1745 zapisał się do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1747 podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Lipsku. Po powrocie do Gdańska, w 1753 został przewodniczącym Rady przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele]] i [[SZPITAL ŚW. BARBARY | szpitalu św. Barbary]]. W 1754 został sekretarzem miejskim. Od 1761 był ławnikiem, w gronie tym od 1768 pełnił funkcję seniora. Od 1769 był rajcą, w 1772 sędzią. W latach 1778-1792 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1779, 1783, 1787 i 1791, drugiego w 1778, 1782, 1786 i 1790, trzeciego w 1781, 1785 i 1789, czwartego w 1780, 1784, 1788 i 1792. W 1775 (jako rajca) i w 1788 (jako burmistrz) sprawował urząd [[BURGRABIOWIE | burgrabiego]] królewskiego w Gdańsku. <br/><br/> | W 1745 zapisał się do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1747 podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Lipsku. Po powrocie do Gdańska, w 1753 został przewodniczącym Rady przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele]] i [[SZPITAL ŚW. BARBARY | szpitalu św. Barbary]]. W 1754 został sekretarzem miejskim. Od 1761 był ławnikiem, w gronie tym od 1768 pełnił funkcję seniora. Od 1769 był rajcą, w 1772 sędzią. W latach 1778-1792 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1779, 1783, 1787 i 1791, drugiego w 1778, 1782, 1786 i 1790, trzeciego w 1781, 1785 i 1789, czwartego w 1780, 1784, 1788 i 1792. W 1775 (jako rajca) i w 1788 (jako burmistrz) sprawował urząd [[BURGRABIOWIE | burgrabiego]] królewskiego w Gdańsku. <br/><br/> | ||
Jako rajca w czerwcu i lipcu 1770, obok burmistrzów [[WEICKHMANN GOTTLIEB GABRIEL von, burmistrz Gdańska | Gottlieba Gabriela Weickhmanna]] i [[PEGELAU JOHANN GOTTLIEB, burmistrz Gdańska | Johanna Gottlieba Pegelaua]], był członkiem komisji, która rozpatrywała roszczenia rządu pruskiego w Berlinie, zarzucającego władzom Gdańska tolerowanie na terenie miasta nielegalnie przebywających tam obywateli pruskich. W okresie jego burmistrzowania miały miejsce częste rokowania związane z sytuacją Gdańska po pierwszym rozbiorze Polski i przejściu pod władzę Prus najbliższych okolic miasta. W 1774 wchodził w skład delegacji gdańskiej, która w Malborku bez powodzenia pertraktowała z królem pruskim Fryderykiem II Wielkim w sprawie czynionych przez Prusy utrudnień w życiu gospodarczym Gdańska (m.in. w sprawie portu i ceł).<br/><br/> | Jako rajca w czerwcu i lipcu 1770, obok burmistrzów [[WEICKHMANN GOTTLIEB GABRIEL von, burmistrz Gdańska | Gottlieba Gabriela Weickhmanna]] i [[PEGELAU JOHANN GOTTLIEB, burmistrz Gdańska | Johanna Gottlieba Pegelaua]], był członkiem komisji, która rozpatrywała roszczenia rządu pruskiego w Berlinie, zarzucającego władzom Gdańska tolerowanie na terenie miasta nielegalnie przebywających tam obywateli pruskich. W okresie jego burmistrzowania miały miejsce częste rokowania związane z sytuacją Gdańska po pierwszym rozbiorze Polski i przejściu pod władzę Prus najbliższych okolic miasta. W 1774 wchodził w skład delegacji gdańskiej, która w Malborku bez powodzenia pertraktowała z królem pruskim Fryderykiem II Wielkim w sprawie czynionych przez Prusy utrudnień w życiu gospodarczym Gdańska (m.in. w sprawie portu i ceł).<br/><br/> | ||
Wersja z 07:26, 13 wrz 2023
JOHANN BENTZMANN (27 II 1727 Gdańsk – 28 I 1795 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Wnuk burmistrza Gottfrieda Bentzmanna. Syn Johanna (1698–1748), od 27 I 1724 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kinder (dziecko gdańskich obywateli), ławnika (od 1728), rajcy (od 1738) i sędziego (w 1739 i 1743) oraz Anny, córki Andreasa Schulze.
W 1745 zapisał się do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, w 1747 podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Lipsku. Po powrocie do Gdańska, w 1753 został przewodniczącym Rady przy kościele i szpitalu św. Barbary. W 1754 został sekretarzem miejskim. Od 1761 był ławnikiem, w gronie tym od 1768 pełnił funkcję seniora. Od 1769 był rajcą, w 1772 sędzią. W latach 1778-1792 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1779, 1783, 1787 i 1791, drugiego w 1778, 1782, 1786 i 1790, trzeciego w 1781, 1785 i 1789, czwartego w 1780, 1784, 1788 i 1792. W 1775 (jako rajca) i w 1788 (jako burmistrz) sprawował urząd burgrabiego królewskiego w Gdańsku.
Jako rajca w czerwcu i lipcu 1770, obok burmistrzów Gottlieba Gabriela Weickhmanna i Johanna Gottlieba Pegelaua, był członkiem komisji, która rozpatrywała roszczenia rządu pruskiego w Berlinie, zarzucającego władzom Gdańska tolerowanie na terenie miasta nielegalnie przebywających tam obywateli pruskich. W okresie jego burmistrzowania miały miejsce częste rokowania związane z sytuacją Gdańska po pierwszym rozbiorze Polski i przejściu pod władzę Prus najbliższych okolic miasta. W 1774 wchodził w skład delegacji gdańskiej, która w Malborku bez powodzenia pertraktowała z królem pruskim Fryderykiem II Wielkim w sprawie czynionych przez Prusy utrudnień w życiu gospodarczym Gdańska (m.in. w sprawie portu i ceł).
W 1786, jako delegat Gdańska, gratulował nowemu władcy pruskiemu, Fryderykowi Wilhelmowi II, przejęcia tronu. W 1787 wraz z rajcą Karlem Friedrichem Gralathem prowadził w Berlinie zakończone niepowodzeniem negocjacje w sprawie zniesienia dyskryminacyjnej dla Gdańska celnej stawki 12% i wprowadzenia ujednoliconego cła z Elblągiem. Był uczestnikiem rozmów z dyplomatami rosyjskimi, dążącymi do wznowienia przerwanych pertraktacji berlińskich pod egidą ambasadora rosyjskiego Stackelberga. Mimo nacisków ze strony carycy Katarzyny II, a także króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego, w imieniu miasta nie wyraził na to zgody, król pruski stawiał bowiem warunek poddania się miasta Prusom. Po drugim rozbiorze Polski i zajęciu Gdańska przez Prusy złożył urząd.
Dzierżawił od Rady Miejskiej Gdańska m.in. Świbno i Przegalinę. Interesował się osiągnięciami w dziedzinie nauk przyrodniczo-matematycznych, w 1756 został członkiem Towarzystwa Przyrodniczego, w 1770 członkiem Towarzystwa Naukowego w Getyndze.
27 VI 1754 zawarł w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) małżeństwo z Kathariną Renatą (21 IX 1734 – 7 III 1756, w połogu), córką burmistrza Christiana Gabriela Schrödera. Za przekroczenie podczas wesela obowiązujących norm antyzbytkowych (15 gości ponad dopuszczalna liczbę, przedłużenie zabawy do wczesnych godzin rannych, rozdawanie wydrukowanej specjalnie napisanej na uroczystość kantaty) musiał zapłacić do kasy miasta około 210 florenów kary. Ojciec Johanna Gabriela (ochrzczony 1 III 1756 – 1813), witanego na świecie specjalnie napisaną i drukowaną odą Bernda Alma, rotmistrza, żonatego z Johanną Frederiką z domu Dittman, ostatniego męski przedstawiciel rodziny, ojca córek Johanny Frederiki Wilhelminy i Johanny Frederiki Julianny. W 1783 mieszkał on w kamiennicy przy Beutlergasse 616 (ul. Kaletnicza 6), w 1809 należącej do Johanny Constantii (1767–1843), żony rajcy Johhanna Carla von Broena (1763–1818), był także właścicielem kamienicy przy Langgasse 530 (ul. Długa 69), którą w 1808 posiadał prawnik Johann Adolph Hoffmeister.
Pochowany 5 II 1795 w kościele NMP, żonę Katharinę Renatę pochowano 23 III 1756 w tym samym kościele, w grobie ojcowskim.
