DUTKIEWICZ EUGENIUSZ, pallotyn

Wersja z 17:46, 5 lip 2023

Tablica poświęcona pamięci w kościele Matki Boskiej Częstochowskiej

EUGENIUSZ DUTKIEWICZ (właściwie Ryszard Eugeniusz) (16 VII 1947 Sianów koło Koszalina – 11 IX 2002 Gdańsk), pallotyn, jeden z prekursorów ruchu hospicyjnego w Polsce. Syn nauczyciela Zespołu Szkół Zawodowych – Stefana i księgowej w zakładach zapałczanych w Sianowie – Kazimiery z domu Nowak.

W latach 1951–1961 uczęszczał do szkoły podstawowej w Sianowie, w 1961–1965 – do Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Dubois w Koszalinie. 8 IX 1965 rozpoczął nowicjat u księży pallotynów (Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego, SAC) w Ząbkowicach Śląskich, od 1966 w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie koło Warszawy. W czasie studiów był dziekanem alumnów. Święcenia przyjął 11 VI 1972, w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie, z rąk biskupa Władysława Miziołka, pierwszą mszę świętą prymicyjną odprawił w gdańskim pallotyńskim kościele św. Elżbiety. W latach 1972–1975 prezbiter w kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej we Wrzeszczu. Zajmował się pracą duszpasterską z dziećmi, środowiskiem aktorów i studentów oraz sprawował funkcję pomocnika szpitalnego kapelana w Gdańsku.

W 1973 podjął zaoczne studia magisterskie na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w Sekcji Duszpasterstwo Rodzin (teologia pastoralna). Od 1974 magister teologii, obronił pracę Więź rodzinna a efektywność procesu wychowawczego w rodzinie, napisaną pod kierunkiem ks. dr. hab. Piotra Poręby. Po studiach przez rok był duszpasterzem gdańskiego kościoła św. Elżbiety, w 1976 powrócił do kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej, był kapelanem w szpitalach klinicznych gdańskiej Akademii Medycznej.

W 1980 mianowany przez biskupa Lecha Kaczmarka duszpasterzem służby zdrowia i pielęgniarek w diecezji gdańskiej. W latach 1980–1986 rektor domu zakonnego pallotynów w Gdańsku-Wrzeszczu. Po wprowadzeniu stanu wojennego (13 XII 1981) zaangażowany był w działalność opozycyjną (pseudonim „Chudy”). W latach 1982–1984 organizował spotkania z ludźmi kultury, aktorami oraz opozycjonistami zdelegalizowanej „Solidarności”, pomagał rodzinom osób internowanych. Udzielał schronienia ośrodkowi filmów dokumentalnych Solidarności (później Video Studio Gdańsk). W latach 1982–1985 kontynuował rozpoczętą przez swojego poprzednika budowę kościoła w miejscu kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej, po utworzeniu przy tym kościele 3 IX 1985 parafii, do 1989, był jej pierwszym proboszczem.

W listopadzie 1983 powstał przy siedzibie pallotynów i kościele Matki Boskiej Częstochowskiej, przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej, pierwszy w Polsce zespół hospicyjny sprawujący opiekę w domach pacjentów – Hospicjum Pallottinum. Hospicjum domowe jako sposób opieki nad terminalnie i przewlekle chorymi wówczas uchodził za nowatorski, informacje o jego brytyjskim modelu przywiozła z Londynu prof. Joanna Penson, która pomogła także znaleźć lekarzy i pielęgniarki. We dwoje stworzyli grupę pracowników medycznych, z którymi chodzili do domów chorych. Tak zrodził się „model gdański” hospicjum domowego. Pierwszym oficjalnym pacjentem został Lech Bądkowski.

W czerwcu 1987, podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski ( papież Jan Paweł II w Gdańsku), powierzono mu zorganizowanie spotkania papieża z chorymi w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

W latach 1989–1993 był Krajowym Duszpasterzem Hospicjów przy Konferencji Episkopatu Polski. Przyczynił się między innymi do utworzenia Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Paliatywnej i Hospicyjnej oraz Przychodni Przeciwbólowej. W 1991 założył Ogólnopolskie Forum Ruchu Hospicyjnego, które zajmowało się organizacją spotkań i konferencji dla osób z Polski zaangażowanych w posługę hospicyjną oraz przyczyniało się do wydawania publikacji na temat hospicjum (w momencie jego śmierci zrzeszało 103 hospicja). Od 26 X 1991 członek Diecezjalnej Rady Służby Zdrowia, od 24 VI 1993 Rady Charytatywnej.

W latach 1993–1997 był doradcą do spraw opieki hospicyjnej przy Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej, twórcą „Programu rozwoju opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce". W 1999 zorganizował w Gdańsku Ogólnopolskie Warsztaty Formacyjne dla Kapelanów Służby Zdrowia i Hospicjów, w których udział wzięli kapelani z kraju, a gośćmi honorowymi byli: przewodniczący Papieskiej Rady do spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia z Watykanu i minister zdrowia RP. Na tych warsztatach opracowano program formacyjny, stosowany od tamtego czasu jako metoda przygotowania do pracy w duszpasterstwie służby zdrowia i posłudze hospicyjnej dla seminarzystów i kapelanów. W latach 1999–2001 był także wykładowcą medycyny pastoralnej dla studentów Wyższego Seminarium Duchownego w Ołtarzewie.

W latach 1997–2002 zainicjował i nadzorował budowę Domu Hospicyjnego przy ul. Kopernika w Gdańsku. Jako zaplecze naukowo-szkoleniowe Domu na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym ustanowiono od 2002 Zakład Medycyny Paliatywnej, nauczający również opieki paliatywnej na oddziale pielęgniarskim w ramach przygotowań do specjalizacji szczegółowej lekarzy i pielęgniarek.

Zmarł nagle, na zawał serca. Pochowany 17 IX 2002 na gdańskim cmentarzu Srebrzysko. 11 II 2003 jego imię nadano Domowi Hospicyjnemu i Hospicjum Domowemu, które stworzył. W pierwszą rocznicę śmierci została odsłonięta poświęcona mu tablica przy wejściu do hospicjum, autorstwa Gennadija Jerszowa. W 2007 podobną tablicę odsłonięto w kościele Matki Boskiej Częstochowskiej. 8 XII 2007 Rada Miejska w Sianowie przyznała mu pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela Gminy i Miasta Sianów. W 2012 w Gdańsku wydano Drogowskazy, wybór z homilii i rekolekcji wygłaszanych w latach 1995–2001, z dołączoną płytą CD z jego podkładem słownym. JANSZ