TARG DRZEWNY

Aktualna wersja na dzień 17:07, 11 lut 2023

Targ Drzewny, Aegidius Dickmann , 1617. Widok na Basztę Jacek (w głębi) i nieistniejącą bramę ul. Szerokiej

Widok na Targ Drzewny i wylot ul. Garncarskiej, na pierwszym planie stragany Targu Poziomkowego, Matthaeus Deisch, 1761–1765

Targ Drzewny, 1820, widok na część południową i Targ Węglowy, autor nieznany

Julius Gottheil, Targ Drzewny, 1847, widok na część północno-wschodnią, po prawej widoczne szczyty i wieża kościoła św. Mikołaja (w oddali wieża kościoła św. Jana), po lewej Baszta Jacek

Targ Drzewny podczas Jarmarku św. Dominika, około 1890

Targ Drzewny, widok od strony południowej, około 1866, fot. Richard Adalbert Ballerstädt

Odsłonięcie Pomnika Żołnierzy na Targu Drzewnym, 1904

Targ Drzewny (z lewej) na zdjęciu lotniczym, ze zbiorów Instytutu Herdera w Marburgu, lata 30. XX wieku (z prawej Targ Węglowy)

Targ Drzewny od strony wschodniej, po 1904

Targ Drzewny, po 1920.
Z lewej wylot obecnej ul. Podwale Staromiejskie, z prawej
– ul. Szerokiej

Targ Drzewny od strony północnej, z Pomnikiem Żołnierzy, między budynkami widoczna Wieża Więzienna na Targu Węglowym, 1946

Targ Drzewny od strony południowej, po lewej Ratusz Starego Miasta (z wieżą-iglicą), po prawej wieża kościoła św. Katarzyny, za nią wieża kościoła św. Jana, 1948

TARG DRZEWNY (1523 Unter den Weiden (Pod Wierzbami), od 1515 holczmarkt, Holzmarkt, obecna nazwa od 1945), plac na Starym Mieście. Początkowo miejsce zbiegu traktu wiodącego wzdłuż fosy Głównego Miasta z traktami obecnych ulic Kowalskiej i Garncarskiej. Jedno z miejsc składowania i sprzedaży sprowadzanego do Gdańska drewna i węgla drzewnego, a także miejsce sierpniowego dorocznego Jarmarku św. Dominika (na przykład ławy chlebowe, lunaparki), w XIX wieku zatrzymywały się tu cyrki objazdowe.

W pierzei północnej od początku XVI wieku zabudowany kamieniczkami. Kamieniczka narożna z ul. Garncarską (po jej wschodniej stronie), została nabyta między 1436 a 1455 od mieszczan gdańskich przez opata klasztoru cystersów w Oliwie, rozbudowana o kamienice na dwóch–trzech dalszych parcelach (tzw. Münchkerberg; Oliwski Dwór, Targ Drzewny 7), służyła zwierzchnikom klasztoru za siedzibę podczas pobytu w Gdańsku. W XVIII wieku plac zabudowany okazałymi kamienicami mieszkalnymi, w 1840 wybrukowany. 19 VI 1858 spłonęło przy nim kilka kamienic po stronie północnej, w pożarze, który wybuchł w warsztacie stolarskim przy obecnej ul. Młyńskiej i objął także rejon obecnego Podwala Staromiejskiego i ul. Szerokiej. Odbudowane w formie domów czynszowych z lokalami handlowymi na parterze. Przy placu, pod nr. 12/14, działał w końcu XIX wieku hotel Deutsches Haus hotele, tabela, pod nr. 4 i 18 polskie banki.

8 V 1904 odsłonięto na nim pomnik Żołnierzy, otoczony reprezentacyjnym zieleńcem. Do pomnika prowadziły trzy ścieżki dzielące zieloną przestrzeń na trzy części. Ich granice podkreślono obwódką z kwiatów i posadzonymi regularnie krzewami iglastymi. Nadawało to całości charakter kompozycji geometrycznej, mimo że w rzeczywistości narys skweru odbiegał od regularności. Wzdłuż ścieżek ustawiono ławki. Całość została ogrodzona istniejącą w części placu i obecnie nisko osadzoną metalową taśmą. Latem 1937 roku przeprowadzono remont kapitalny nawierzchni placu. Powstało rondo komunikacyjne z asfaltową nawierzchnią i nieznacznie powiększoną ulicą kosztem centralnego skweru. Zmniejszono wielkość oraz kształt trawnika z obwódką z kwiatów wokół pomnika.

W 1945 zabudowa placu została zniszczona, do lata 1945 usunięto też niemiecki pomnik. W okresie 1950–1952 w pierzei północnej, wzdłuż wyprostowanej linii zabudowy, wzniesiono Dom Prasy połączony z budynkiem drukarni. W 1965 miejsce zniszczonego pomnika Żołnierzy zajął pomnik Króla Jana III Sobieskiego. Po stronie południowej, po wyburzanie starych zabudowań, pod nr 1 powstał w latach 1967-1970 (otwarty w czerwcu 1970) zbudowany przez Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego gmach PZU i NBP (później w jego miejscu Bank Millennium). Był to pierwszy na Wybrzeżu gmach z tzw. ścianą kurtynowo-osłonową z aluminium. Z chwilą otwarcia, w czerwcu 1970, w jednym z pomieszczeń (róg Targ Drzewny - ul. Wały Jagiellońskie, z wejściem od tej ulicy) funkcjonowała kawiarnia „Bursztynek”, od strony Teatru Wybrzeże sklep ze słodyczami „Goplana”. Zrewaloryzowany zieleniec, ze względu na ruch samochodowy, pełni głównie funkcję ronda komunikacyjnego. Od lat 70. XX wieku stał się także miejscem zgromadzeń patriotycznych (zwyczaj zapoczątkowany przez działaczy Ruchu Młodej Polski). KR