WERYFIKACJA DZIENNIKARZY

Wersja z 20:43, 9 gru 2022

Barbara Burczycka-Woźniak, publicystka w dziale kulturalnym tygodnika „Czas” (1975–1981), w stanie wojennym pozbawiona prawa wykonywania zawodu

WERYFIKACJA DZIENNIKARZY. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 XII 1981, władze wojskowe i polityczne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej rozpoczęły w styczniu 1982 weryfikację pracowników mediów pod względem lojalności wobec władz partyjno-rządowych, popularnie zwaną „czystką”. Represje likwidowały odradzający się pluralizm mediów, zapoczątkowany działaniem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Miały umożliwić zbudowanie jednolitego frontu propagandy, wspierającego stan wojenny i atakującego Solidarność oraz wszystkich przeciwników wojskowej dyktatury. Skala prześladowań, jakie spadły na dziennikarzy, była największa tam, gdzie przemiany po sierpniu 1980 zaszły najdalej. Do takich miejsc zaliczał się Gdańsk.

W całym kraju przeprowadzono około 10 000 rozmów weryfikacyjnych, ich negatywne skutki dotknęły (średnio) 10% środowiska dziennikarskiego, natomiast w Gdańsku jedną trzecią. Usunięto z zawodu, zdegradowano i objęto różnymi zakazami 79 osób, w tym: 17 z tygodnika „Czas”; 15 z Telewizji Polskiej Gdańsk (pięciu z obsługi technicznej); 15 z tygodnika „Samorządność”; 12 z „Głosu Wybrzeża”; siedmiu z „Wieczoru Wybrzeża”; pięciu z Radia Gdańsk; trzech z „Dziennika Bałtyckiego”; dwóch z „Ilustrowanego Kuriera Polskiego” (oddział gdański); jednego z „Głosu Stoczniowca”; jednego ze „Słowa Powszechnego” (oddział gdański); jednego z „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego” (oddział gdański). Czterech dziennikarzy zostało internowanych ( Andrzej Drzycimski, Grzegorz Fortuna, Adam Kinaszewski, Adam Żytkowiak Polskie Radio Gdańsk), a dwóch ( Marian Terlecki, Mariusz Wilk) ścigano listami gończymi.

Represyjny charakter weryfikacji w Gdańsku przypieczętowała likwidacja najbardziej niepokornych wobec władzy tytułów prasowych: „Czasu” i „Samorządności”, co spowodowało utratę miejsc pracy przez 61 osób. Czystki w mediach trwały do połowy 1982. Dotknęły w Polsce ponad tysiąc dziennikarzy. Rozwiązano 21 redakcji. Zlikwidowano też Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, które w latach 1980–1981 dążyło do poszerzenia granic wolności słowa oraz zmiany modelu środków przekazu, narzuconego przez komunizm. ALB