DOMINIKANKI
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: Dominikanki_gdańskie.jpeg |thumb| Dominikanki gdańskie w towarzystwie [[KOMOROWSKI BRONISŁAW | ks. Bronisława Komorowskiego]] i przedstawicielek Koła Polskiego w Gdańsku, lata 30. XX wieku]] | + | [[File: Dominikanki_gdańskie.jpeg |thumb| Dominikanki gdańskie w towarzystwie [[KOMOROWSKI BRONISŁAW, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron placu | ks. Bronisława Komorowskiego]] i przedstawicielek Koła Polskiego w Gdańsku, lata 30. XX wieku]] |
| − | [[File: Pielgrzymka_do_Świętego_Wojciecha.jpeg |thumb| Dominikanki w pierwszej polskiej pielgrzymce zorganizowanej przez [[ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz | ks. Franciszka Rogaczewskiego]] do sanktuarium w [[ŚWIĘTY WOJCIECH | Świętym Wojciechu]], widok z wału [[KANAŁ RADUNI | Kanału Raduni]], 10 VI 1934]] | + | [[File: Pielgrzymka_do_Świętego_Wojciecha.jpeg |thumb| Dominikanki w pierwszej polskiej pielgrzymce zorganizowanej przez [[ROGACZEWSKI FRANCISZEK, ksiądz, działacz gdańskiej Polonii, patron ulicy | ks. Franciszka Rogaczewskiego]] do sanktuarium w [[ŚWIĘTY WOJCIECH | Świętym Wojciechu]], widok z wału [[KANAŁ RADUNI | Kanału Raduni]], 10 VI 1934]] |
[[File: Dominikanki_w_ochronce.jpg |thumb| Dominikanki w Ochronce nr 12 Macierzy Szkolnej w Gdańsku-Wrzeszczu, obecna al. Grunwaldzka 128]] | [[File: Dominikanki_w_ochronce.jpg |thumb| Dominikanki w Ochronce nr 12 Macierzy Szkolnej w Gdańsku-Wrzeszczu, obecna al. Grunwaldzka 128]] | ||
[[File:Szpital św. Gertrudy.JPG|thumb|Widok z [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]]: na pierwszym planie zabudowania [[SZPITAL ŚW. GERTRUDY | szpitala św. Gertrudy]], po prawej resztki [[BRAMA ORUŃSKA | Bramy Oruńskiej]], po lewej budynek koszar przy Am Weißen Turm 1 (obecnie ul. Augustyńskiego 1), od 1922 siedziba [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], przed nimi baraki wykorzystywane później przez dominikanki, około 1898]] | [[File:Szpital św. Gertrudy.JPG|thumb|Widok z [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]]: na pierwszym planie zabudowania [[SZPITAL ŚW. GERTRUDY | szpitala św. Gertrudy]], po prawej resztki [[BRAMA ORUŃSKA | Bramy Oruńskiej]], po lewej budynek koszar przy Am Weißen Turm 1 (obecnie ul. Augustyńskiego 1), od 1922 siedziba [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], przed nimi baraki wykorzystywane później przez dominikanki, około 1898]] | ||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
'''DOMINIKANKI''', Zgromadzenie Sióstr św. Dominika, jedno ze zgromadzeń szeroko pojętej rodziny zakonów dominikańskich, założone w roku 1861 w zaborze rosyjskim przez matkę Marię Kolumbę (Różę Filipinę Białecką) w Wielowsi koło Sandomierza; w 1875 zatwierdzenie diecezjalne, 1885 papieskie. Do zakonnej charyzmy dominikanek należy szeroko pojęta praca katechetyczno-parafialna, pomoc ludziom samotnym, chorym, cierpiącym i opuszczonym.<br/><br/> | '''DOMINIKANKI''', Zgromadzenie Sióstr św. Dominika, jedno ze zgromadzeń szeroko pojętej rodziny zakonów dominikańskich, założone w roku 1861 w zaborze rosyjskim przez matkę Marię Kolumbę (Różę Filipinę Białecką) w Wielowsi koło Sandomierza; w 1875 zatwierdzenie diecezjalne, 1885 papieskie. Do zakonnej charyzmy dominikanek należy szeroko pojęta praca katechetyczno-parafialna, pomoc ludziom samotnym, chorym, cierpiącym i opuszczonym.<br/><br/> | ||
| − | 28 III 1923 prezes [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]], dr [[KUBACZ FRANCISZEK | Franciszek Kubacz]], zwrócił się z prośbą do Kunegundy Arndt, przeoryszy generalnej dominikanek w Wielowsi o przysłanie czterech polskich sióstr do pracy w ochronkach dla dzieci polskich. Do 29 IV 1923 do Gdańska przybyły Helena Karaśkiewicz (siostra Sybilina), która zaopiekowała się ochronką przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk) i przebywała w Gdańsku do 1925, Maria Gallus (siostra Tomazja), która przebywała w Gdańsku do 1935 i początkowo opiekowała się ochronką we Wrzeszczu, Prakseda Gallus (siostra Hiacynta), w Gdańsku do 1925, opiekująca się ochronką w Oliwie i Julia Konieczna (siostra Waleria), w Gdańsku do 1925, konwerska. Liczba ochronek powiększała się z każdym rokiem, w 1939 | + | 28 III 1923 prezes [[GDAŃSKA MACIERZ SZKOLNA (1921–1939) | Gdańskiej Macierzy Szkolnej]], dr [[KUBACZ FRANCISZEK, lekarz, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszek Kubacz]], zwrócił się z prośbą do Kunegundy Arndt, przeoryszy generalnej dominikanek w Wielowsi o przysłanie czterech polskich sióstr do pracy w ochronkach dla dzieci polskich. Do 29 IV 1923 do Gdańska przybyły Helena Karaśkiewicz (siostra Sybilina), która zaopiekowała się ochronką przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk) i przebywała w Gdańsku do 1925, Maria Gallus (siostra Tomazja), która przebywała w Gdańsku do 1935 i początkowo opiekowała się ochronką we Wrzeszczu, Prakseda Gallus (siostra Hiacynta), w Gdańsku do 1925, opiekująca się ochronką w Oliwie i Julia Konieczna (siostra Waleria), w Gdańsku do 1925, konwerska. Liczba ochronek powiększała się z każdym rokiem, w 1939 było ich łącznie 15. Dominikanki objęły opieką polskie dzieci w wieku 3–6 lat, ucząc je polskiego patriotyzmu przy okazji pogadanek o tematyce religijnej, historyczno-narodowej i przyrodniczej oraz przy nauce śpiewu. Ochronki działały w budynkach należących do rządu polskiego, wynajmowanych bądź specjalnie na ten cel budowanych. <br/><br/> |
| − | Początkowo dwie z pierwszych przybyłych dominikanek zamieszkały u | + | Początkowo dwie z pierwszych przybyłych dominikanek zamieszkały u Franciszka Kubacza przy Poggenpfuhl 11 (ul. Żabi Kruk), dwie kolejne u [[OGRYCZAK APOLONIA, działaczka gdańskiej Polonii, patronka gdańskiej ulicy | Apolonii Ogryczak]] przy Poggenpfuhl 5. Od września 1923 zajmowały wyremontowany barak mieszczący klasztorek, kaplicę i przedszkole na dziedzińcu [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskim]] przy Am Weißen Turm 1 (ul. Augustyńskiego), od 1933 – po przeniesieniu [[DYREKCJA KOLEI | Dyrekcji Kolei]] do Torunia – zajęły jedno z bocznych skrzydeł budynku przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna). Po wybuchu II wojny światowej w 1939 dominikanki usunięto z budynku, a prowadzone przez nie ochronki zamknięto. Za sprawą biskupa gdańskiego [[SPLETT CARL MARIA, biskup gdański | Carla Marii Spletta]] znalazły schronienie w Oliwie – w tamtejszym domu zakonnym sióstr [[ELŻBIETANKI | elżbietanek]]. Część dominikanek wyjechała do Generalnego Gubernatorstwa. <br/><br/> |
| − | Po 1945 | + | Po 1945 w zamian za utraconą przedwojenną siedzibę siostry otrzymały kamienicę przy ul. Świętojańskiej 49 (tzw. Dom [[ZAPPIO ZACHARIAS, kupiec, filantrop | Zachariasa Zappio]]), którą odbudowały i uczyniły swoją siedzibą aż do 2009. W dalszym ciągu zajmowały się pracą katechetyczną, wspomagały pracę parafii św. Mikołaja prowadzoną przez [[DOMINIKANIE | dominikanów]], organizowały rekolekcje dla dziewcząt. W 2009 budynek sprzedany i przekształcony w hostel, a siostry przeniosły się do domu zakonnego na [[WZGÓRZE MICKIEWICZA | Wzgórzu Mickiewicza]], przy ul. Maryli 43. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Wersja z 07:02, 7 gru 2022
DOMINIKANKI, Zgromadzenie Sióstr św. Dominika, jedno ze zgromadzeń szeroko pojętej rodziny zakonów dominikańskich, założone w roku 1861 w zaborze rosyjskim przez matkę Marię Kolumbę (Różę Filipinę Białecką) w Wielowsi koło Sandomierza; w 1875 zatwierdzenie diecezjalne, 1885 papieskie. Do zakonnej charyzmy dominikanek należy szeroko pojęta praca katechetyczno-parafialna, pomoc ludziom samotnym, chorym, cierpiącym i opuszczonym.
28 III 1923 prezes Gdańskiej Macierzy Szkolnej, dr Franciszek Kubacz, zwrócił się z prośbą do Kunegundy Arndt, przeoryszy generalnej dominikanek w Wielowsi o przysłanie czterech polskich sióstr do pracy w ochronkach dla dzieci polskich. Do 29 IV 1923 do Gdańska przybyły Helena Karaśkiewicz (siostra Sybilina), która zaopiekowała się ochronką przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk) i przebywała w Gdańsku do 1925, Maria Gallus (siostra Tomazja), która przebywała w Gdańsku do 1935 i początkowo opiekowała się ochronką we Wrzeszczu, Prakseda Gallus (siostra Hiacynta), w Gdańsku do 1925, opiekująca się ochronką w Oliwie i Julia Konieczna (siostra Waleria), w Gdańsku do 1925, konwerska. Liczba ochronek powiększała się z każdym rokiem, w 1939 było ich łącznie 15. Dominikanki objęły opieką polskie dzieci w wieku 3–6 lat, ucząc je polskiego patriotyzmu przy okazji pogadanek o tematyce religijnej, historyczno-narodowej i przyrodniczej oraz przy nauce śpiewu. Ochronki działały w budynkach należących do rządu polskiego, wynajmowanych bądź specjalnie na ten cel budowanych.
Początkowo dwie z pierwszych przybyłych dominikanek zamieszkały u Franciszka Kubacza przy Poggenpfuhl 11 (ul. Żabi Kruk), dwie kolejne u Apolonii Ogryczak przy Poggenpfuhl 5. Od września 1923 zajmowały wyremontowany barak mieszczący klasztorek, kaplicę i przedszkole na dziedzińcu Gimnazjum Polskim przy Am Weißen Turm 1 (ul. Augustyńskiego), od 1933 – po przeniesieniu Dyrekcji Kolei do Torunia – zajęły jedno z bocznych skrzydeł budynku przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna). Po wybuchu II wojny światowej w 1939 dominikanki usunięto z budynku, a prowadzone przez nie ochronki zamknięto. Za sprawą biskupa gdańskiego Carla Marii Spletta znalazły schronienie w Oliwie – w tamtejszym domu zakonnym sióstr elżbietanek. Część dominikanek wyjechała do Generalnego Gubernatorstwa.
Po 1945 w zamian za utraconą przedwojenną siedzibę siostry otrzymały kamienicę przy ul. Świętojańskiej 49 (tzw. Dom Zachariasa Zappio), którą odbudowały i uczyniły swoją siedzibą aż do 2009. W dalszym ciągu zajmowały się pracą katechetyczną, wspomagały pracę parafii św. Mikołaja prowadzoną przez dominikanów, organizowały rekolekcje dla dziewcząt. W 2009 budynek sprzedany i przekształcony w hostel, a siostry przeniosły się do domu zakonnego na Wzgórzu Mickiewicza, przy ul. Maryli 43.
