ZWICKER FRIEDRICH I, pastor kościoła św. Bartłomieja
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę ZWICKER FRIEDRICH I na ZWICKER FRIEDRICH I, pastor kościoła św. Bartłomieja) |
Wersja z 18:22, 20 paź 2022
FRIEDRICH ZWICKER I (Zwickerus) (około 1577 – 20 XI 1631 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Bartłomieja. Syn Balthasara, pastora w Dětřichovie koło Ołomuńca (Morawy). Wysłany by uzupełnić wykształcenie, 3 VII 1601 zapisał się do najwyższej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego w Elblągu. Od 1602 pastor w Szawałdzie (Schadwalde) pod Malborkiem, od 1609 w Lichnowych (Groß Lichtenau). Swoimi poglądami doprowadził do lokalnych sporów z katolickimi mieszkańcami, w efekcie czego przeniósł się do Gdańska. 24 II 1611 został pastorem kościoła św. Bartłomieja i był nim do śmierci.
Autor pism teologicznych, między innymi Disputatio XVII. Collegii Corporis Doctrinae Prutenicarum Ecclesiarum, Eaq[ue] Ordine Tertia. De Ministerii Ecclesiastici Axiomatibus, Et Adjunctis. Sub Praesidio Coelestini Mislentae, SS. Th. D. eiusdem, ut & Hebr. linguae Profess. Ordinar. Consistorii Sambiens. assessoris. Respondente Friderico Zwicker Dantiscano (1625)
Ojciec Friedricha II (8 VII 1603 Szawałd – 31 VIII 1669 Gdańsk), Salomona (około 1606 Szawałd – 28 VI 1638 Gdańsk), Samuela (ur. około 1607 Szewałd), Daniela (1612–1678) i Susanny, żony Erdmanna Zimmermanna, kaznodziei (pastora) kościoła św. Jakuba, po owdowieniu od 25 X 1639 żony kupca Andreasa Landenacha. Dwaj najstarsi synowie, Friedrich II i Salomon, od stycznia 1616 byli uczniami gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, jeszcze jako niepełnoletni 5 IX 1619 immatrykulowali się na uniwersytecie w Królewcu, pełnoletność uzyskali w czasie studiów, w 1623.
Friedricha od 1631 do śmierci w 1669 był diakonem w kościele św. Bartłomieja, członkiem Ministerium Duchownego, autorem rozpraw teologicznych. 10 VIII 1631 w kościele św. Bartłomieja zawarł związek małżeński z Reginą, z kręgu rodziny pastora Michaela Coletusa, ojciec wcześnie zmarłych Reginy (chrzest 1 XII 1633) i Johanna (chrzest 29 I 1635). Zmarł nie pozostawiając dziedzica, jego majątek – na mocy prawa kaduka – zajął instygator królewski Jan Tański.
Syn Salomon, korzystając ze stypendium gdańskiej Rady Miejskiej (w podaniach podkreślał bardzo zły stan finansowy rodziny), ukończył w 1631 studia teologiczne na uniwersytecie w Wittenberdze, w 1633 został rektorem szkoły św. Katarzyny, z kolei jeden z jego synów, Balthazar, był w latach 1658–1675 kantorem w szkole szkole św. Piotra i Pawła (drugi syn, Salomon Gottlieb, uczeń Gimnazjum Akademickiego w Toruniu, zmarł młodo, 21 III 1651.
Ostatni z synów, Samuel w styczniu 1616 zapisał się do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, ale już w maju 1717 został wypisany, z przerwami, również korzystając ze stypendium Rady Miejskiej, studiował też prawo w Królewcu, ukończył je w 1631, w 1633 zapisał się do Akademii Zamojskiej w Zamościu, słuchał wykładów także w Krakowie. Po powrocie do Gdańska był protokolantem, pisarzem, sądowym. W 1638, w drukarni Georga Rhetego, opublikował Breviarium apodemicum, rodzaj przewodnika dla młodzieży ruszającej na zagraniczne studia. 31 VII 1639 ożenił się w kościele św. Bartłomieja z Marią, córką kupca Michaela Krügera.
Bibliografia:
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtnis, bestehend in kurtzer Verzeichnis der Ewangelischen Prediger zu Dantzig, Leipzig 1704.
Dzięgielewski Roman, Gdańska instrukcja podróży Samuela Zwickera z 1638 roku, „Libri Gedanenses”, t. 19/20, 2001/2002, s. 21-45.
Dzięgielewski Roman, Przygotowanie młodzieży do podróży akademickiej w XVI–XVIII wieku na przykładzie traktatów apodemicznych, w szczególności „Brewiarza apodemicznego” gdańszczanina Samuela Zwickera, Gdańsk 2015, s. 335-342.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 53-54.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. 5, 308.
