BELLWON MICHAŁ, działacz gdańskiej Polonii

Wersja z 16:06, 26 lis 2021

Michał Bellwon

Balbina Bellown

Michał i Balbina Bellown z dziećmi i wnukami, około 1930

Potomkowie Balbiny i Michała Bellown na dziedzińcu Ratusza Głównego Miasta, 2020

MICHAŁ BELLWON (22 IV 1869 Kozłowo, powiat grudziądzki – 6 VII 1948 Gdańsk), działacz społeczny. Syn rolnika Mikołaja i Marianny z domu Fabińskiej. Rozpoczął pracę zawodową w roku 1887 w urzędzie pocztowym w Łasinie, następnie pracował w Lubawie. W roku 1903, z powodu przynależności do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, karnie przeniesiony do Gdańska.

Aktywny działacz Tajnego Komitetu Nauczania Języka Polskiego w Gdańsku, jeden ze współzałożycieli i długoletni prezes Towarzystwa Ludowego „Jedność”. W latach 1918–1919 współzałożyciel pierwszego Związku Urzędników Pocztowych Polaków, obejmującego Gdańsk, Pomorze, Warmię i Mazury. 10 I 1920 witał jako członek delegacji dr. Kazimierza Lenartowicza, przedstawiciela polskich władz pocztowych, pełniącego obowiązki komisarza przejmującego obszar Naddyrekcji Pocztowej w Gdańsku, późniejszego pierwszego prezesa Dyrekcji Poczt i Telegrafów Rzeczypospolitej Polskiej w Gdańsku ( poczta).

10 II 1920 wchodził w skład delegacji gdańskiej na uroczystości zaślubin Polski z morzem w Pucku. Mianowany w roku 1920 przez władze polskie urzędnikiem pocztowym, współorganizator pierwszego polskiego urzędu pocztowego w Gdańsku. Otrzymał stanowisko kierownika ekspedycji w kancelarii głównej w utworzonej Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów na Pomorzu w Gdańsku, następnie pełnił funkcję kierownika kancelarii Dyrekcji Poczt i Telegrafów RP w Gdańsku przy Heveliusplatz (pl. Obrońców Poczty Polskiej nr 1–2). Po uruchomieniu 5 I 1925 Polskiego Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Gdańsk 1 został przeniesiony na stanowisko kierownika działu doręczeń przesyłek, który w warunkach walki politycznej o polskie skrzynki pocztowe organizował służbę doręczeń przez listonoszy na terenie miasta.

Od 1 V 1931 na emeryturze. Był długoletnim prezesem Towarzystwa Ludowego „Gwiazda” we Wrzeszczu i członkiem Zarządu Gminy Polskiej Związku Polaków, pełnił funkcję tzw. ławnika Towarzystwa Byłych Powstańców i Wojaków. Przypadkowo uniknął aresztowania 1 IX 1939, wyjechał do córki do Warszawy. Po powstaniu warszawskim przebywał w obozie dla ludności cywilnej w Pruszkowie.

Do Gdańska powrócił w marcu roku 1945 z pierwszą ekipą ministerstwa administracji publicznej. Zaangażował się w działalność społeczną na rzecz Polonii gdańskiej. W latach 1945–1946 zasiadał w Wojewódzkiej Komisji Weryfikacyjnej ( weryfikacja narodowościowa po II wojnie światowej). 1 XII 1946 został ojcem chrzestnym nowego sztandaru Koła Miejscowego Gdańsk pierwszego Związku Zawodowego Pracowników Poczt i Telekomunikacji, udekorowanego Krzyżem Virtuti Militari. 14 IX 1947 jako nestor Polonii gdańskiej został ojcem chrzestnym sztandaru Gdańskiego Pułku Artylerii Lekkiej. W roku 1947 był przewodniczącym sekcji emerytów przy Zarządzie Okręgowym Związku Zawodowego Pracowników Poczt i Telekomunikacji w Gdańsku.

Jego od 2 XI 1896 roku żona Balbina z domu Jaroszewska (22 III 1878 Lubawa – 20 I 1952 Gdańsk), aresztowana w Gdańsku 19 IV 1940, była do 1945 więźniarką KL Ravensbrück. Po uwolnieniu przewieziona na leczenie do Szwecji, wróciła do Gdańska 31 X 1945. Ojciec Wiktora (1897 Lubawa – 1940 KL Mauthausen), Marii po mężu Warczyńskiej (1899 Lubawa – 1950 Gdańsk), Heleny po mężu Jabłońską (1902–1981), Łucji (1904 Gdańsk – 1942 Toruń w obozie pracy), Edmunda (1906 Gdańsk – 1944 obóz Stutthof), Stefana (1912 Gdańsk – 1988), Antoniego (1915 Gdańsk – 1988) oraz Romana (1917 Gdańsk – 1987 Gdańsk).

Pochowany na cmentarzu Srebrzysko. 12 IX 2020 imieniem Balbiny i Michała Bellown nazwano tramwaj Pessa Jazz Duo 1058. EG