TANCK PETER, pastor kościoła św. Barbary
| Linia 3: | Linia 3: | ||
| − | '''PETER TANCK''' (Tank, Tancke) (24 IV 1688 Gdańsk – pochowany 22 VII 1755 Gdańsk), drugi pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościoła św. Barbary]] w Gdańsku. W styczniu 1704 zapisany został do trzeciej klasy gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], m.in. w 1707 dołączył swój gratulacyjny wiersz do drukowanej dysputy końcowej [[WILLER THOMAS, pastor kościoła św. Ducha | Thomasa Willera]], naukę kończył w grudniu 1710 rozprawą ''Observationes obviae de eo, quod contra prudentiam est et decorum, in congressubus hominum'' przygotowaną pod kierunkiem profesora [[SCHELWIG GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego | Gottlieba Schelwiga]]. Wśród osób, którym składał podziękowania, uwypuklił | + | '''PETER TANCK''' (Tank, Tancke) (24 IV 1688 Gdańsk – pochowany 22 VII 1755 Gdańsk), drugi pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościoła św. Barbary]] w Gdańsku. W styczniu 1704 zapisany został do trzeciej klasy gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], m.in. w 1707 dołączył swój gratulacyjny wiersz do drukowanej dysputy końcowej [[WILLER THOMAS, pastor kościoła św. Ducha | Thomasa Willera]], naukę kończył w grudniu 1710 rozprawą ''Observationes obviae de eo, quod contra prudentiam est et decorum, in congressubus hominum'', przygotowaną pod kierunkiem profesora [[SCHELWIG GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego | Gottlieba Schelwiga]]. Wśród osób, którym składał podziękowania, uwypuklił pastora z Trutnowych (Trutenau) na Żuławach Gdańskich, Gottfrieda Steinhauera, co może mieć związek z miejscem pochodzenia jego rodziny. Od 1711 student w Wittenberdze. <br/><br/> |
W 1714 kandydat gdańskiego [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]]. Wyświęcony 21 X 1716 i pastor w Wossitz (Osice na Żuławach), od 16 I 1726 pastor w Güttland (Koźliny na Żuławach). Od 15 XI 1737 pastor w [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Lazarecie przy Bramie Oliwskiej]] i jednocześnie kaznodzieja w Domu Ospy (Pockenhaus). Od 8 XI 1739 do śmierci drugi pastor w kościele św. Barbary. Pozostawał w teologicznym sporze ze zwolennikiem pietyzmu [[ŚWIETLICKI PAUL, pastor kościoła św. Jana | Paulem Świetlickim]], m.in. wraz z kaznodzieją [[BECKS NATHANAEL, kaznodzieja kościołów Bożego Ciała i św. Jakuba | Nathanaelem Becksem]] protestował w 1748 przeciw tezom zawartym w jego wydanym rok wcześniej dziele ''Ordnung des Heils''. Autor epicediów (m.in. z powodu śmierci pastora [[GRADE DANIEL, kaznodzieja kościoła św. Jakuba, pastor kościoła NMP | Daniela Gradego]] (dołączone do wydanego drukiem w 1744 żałobnego kazania [[HOPPE SAMUEL JOACHIM, uczony | Samuela Joachima Hoppego]])). Był m.in. posiadaczem malowanego przez Cranacha portretu Marcina Lutra, który to portret podarował gdańskiej [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Bibliotece Rady Miejskiej]].<br/><br/> | W 1714 kandydat gdańskiego [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]]. Wyświęcony 21 X 1716 i pastor w Wossitz (Osice na Żuławach), od 16 I 1726 pastor w Güttland (Koźliny na Żuławach). Od 15 XI 1737 pastor w [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Lazarecie przy Bramie Oliwskiej]] i jednocześnie kaznodzieja w Domu Ospy (Pockenhaus). Od 8 XI 1739 do śmierci drugi pastor w kościele św. Barbary. Pozostawał w teologicznym sporze ze zwolennikiem pietyzmu [[ŚWIETLICKI PAUL, pastor kościoła św. Jana | Paulem Świetlickim]], m.in. wraz z kaznodzieją [[BECKS NATHANAEL, kaznodzieja kościołów Bożego Ciała i św. Jakuba | Nathanaelem Becksem]] protestował w 1748 przeciw tezom zawartym w jego wydanym rok wcześniej dziele ''Ordnung des Heils''. Autor epicediów (m.in. z powodu śmierci pastora [[GRADE DANIEL, kaznodzieja kościoła św. Jakuba, pastor kościoła NMP | Daniela Gradego]] (dołączone do wydanego drukiem w 1744 żałobnego kazania [[HOPPE SAMUEL JOACHIM, uczony | Samuela Joachima Hoppego]])). Był m.in. posiadaczem malowanego przez Cranacha portretu Marcina Lutra, który to portret podarował gdańskiej [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Bibliotece Rady Miejskiej]].<br/><br/> | ||
Od 1716 mąż nieznanego imienia córki (pochowana (przy mężu) 27 VI 1774, w wieku 85 lat) Wilhelma Osterstocka (pochowany 1695 Gdańsk), od 1680 pastora w Herrengrebin (Grabiny-Zameczek), od 1686 w Käsemark (Kiezmark), od 29 IX 1687 do śmierci drugiego pastora gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], siostry kaznodziei [[OSTERSTOCK GABRIEL, kaznodzieja kościoła Bożego Ciała | Gabriela Osterstocka]]. <br/><br/> | Od 1716 mąż nieznanego imienia córki (pochowana (przy mężu) 27 VI 1774, w wieku 85 lat) Wilhelma Osterstocka (pochowany 1695 Gdańsk), od 1680 pastora w Herrengrebin (Grabiny-Zameczek), od 1686 w Käsemark (Kiezmark), od 29 IX 1687 do śmierci drugiego pastora gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], siostry kaznodziei [[OSTERSTOCK GABRIEL, kaznodzieja kościoła Bożego Ciała | Gabriela Osterstocka]]. <br/><br/> | ||
Wersja z 13:19, 25 lis 2024
PETER TANCK (Tank, Tancke) (24 IV 1688 Gdańsk – pochowany 22 VII 1755 Gdańsk), drugi pastor kościoła św. Barbary w Gdańsku. W styczniu 1704 zapisany został do trzeciej klasy gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, m.in. w 1707 dołączył swój gratulacyjny wiersz do drukowanej dysputy końcowej Thomasa Willera, naukę kończył w grudniu 1710 rozprawą Observationes obviae de eo, quod contra prudentiam est et decorum, in congressubus hominum, przygotowaną pod kierunkiem profesora Gottlieba Schelwiga. Wśród osób, którym składał podziękowania, uwypuklił pastora z Trutnowych (Trutenau) na Żuławach Gdańskich, Gottfrieda Steinhauera, co może mieć związek z miejscem pochodzenia jego rodziny. Od 1711 student w Wittenberdze.
W 1714 kandydat gdańskiego Ministerium Duchownego. Wyświęcony 21 X 1716 i pastor w Wossitz (Osice na Żuławach), od 16 I 1726 pastor w Güttland (Koźliny na Żuławach). Od 15 XI 1737 pastor w Lazarecie przy Bramie Oliwskiej i jednocześnie kaznodzieja w Domu Ospy (Pockenhaus). Od 8 XI 1739 do śmierci drugi pastor w kościele św. Barbary. Pozostawał w teologicznym sporze ze zwolennikiem pietyzmu Paulem Świetlickim, m.in. wraz z kaznodzieją Nathanaelem Becksem protestował w 1748 przeciw tezom zawartym w jego wydanym rok wcześniej dziele Ordnung des Heils. Autor epicediów (m.in. z powodu śmierci pastora Daniela Gradego (dołączone do wydanego drukiem w 1744 żałobnego kazania Samuela Joachima Hoppego)). Był m.in. posiadaczem malowanego przez Cranacha portretu Marcina Lutra, który to portret podarował gdańskiej Bibliotece Rady Miejskiej.
Od 1716 mąż nieznanego imienia córki (pochowana (przy mężu) 27 VI 1774, w wieku 85 lat) Wilhelma Osterstocka (pochowany 1695 Gdańsk), od 1680 pastora w Herrengrebin (Grabiny-Zameczek), od 1686 w Käsemark (Kiezmark), od 29 IX 1687 do śmierci drugiego pastora gdańskiego kościoła św. Jana, siostry kaznodziei Gabriela Osterstocka.
Jego portret, na podstawie obrazu Jacoba Wessela, rytował przed 1755 Matthaeus Deisch (na płycie u dołu portretu, z umieszczonymi danymi o jego karierze, pozostawiono wolne miejsce na wpisanie daty śmierci). Pochowany w kościele NMP w grobie nr 203.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 33.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 278.
Groth Paweł, Zbiory obrazów Biblioteki Gdańskiej PAN, Libri Gedanenses, t. 4/5, 1973, s. 86.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, 1760, s. 16, 24, 38, 40, 85.
Portret ponad wszystko. Jacob Wessel i jego wiek. Sztuka gdańska XVIII wieku, pod red. Anny Mosingiewicz i Dariusza Kaczora, Gdańsk 2005, s. 139.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 64, 74, 100, 113.
Schwarz Friedrich, Danzig im Bilde. Verzeichnis der in der Danziger Stadtbibliothek vorhandenen bildlichen Darstellungen zur Geschichte und Topographie von Danzig und Umgegend…, Danzig 1913.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 411; 4, 411.
