BYCZKOWSKI STANISŁAW, prorektor Akademii Medycznej w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 17:12, 15 mar 2024

Stanisław Byczkowski

STANISŁAW BYCZKOWSKI (1 IV 1912 Czyżew, pow. Wysokie Mazowieckie – 15 VIII 1992 Gdańsk), naukowiec, farmaceuta, toksykolog, prorektor gdańskiej Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn Stanisława i Franciszki z domu Dmochowskiej, miał pięcioro rodzeństwa. Szkołę podstawową ukończył w Czyżewie, naukę kontynuował początkowo w gimnazjum jezuickim, w 1931 ukończył liceum w Ostrowi Mazowieckiej. W 1935 absolwent studiów farmaceutycznych na uniwersytecie w Poznaniu, gdzie podjął pracę na Wydziale Farmaceutycznym. W latach 1937–1939 pracował w filii Państwowego Zakładu Higieny w Gdyni (Oddział Badania Żywności). Od 1 V 1939 zatrudniony w Instytucie Ekspertyz Sądowych przy Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie jako kierownik Działu Toksykologicznego. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 w stopniu podporucznika. Podczas II wojny światowej kierownik aptek w Iławie, Piotrkowie Trybunalskim, Parczewie, Jędrzejowie (Małopolska). W latach 1943-1945 był asystentem Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich, oddział w Kielcach.

Od lutego 1945 powrócił do pracy w Państwowym Zakładzie Higieny, skierowany na Wybrzeże w celu objęcia Zakładu Higieny w Gdyni i Gdańsku. W kwietniu 1945 przybył do Gdańska z grupą operacyjną Państwowego Zakładu Higieny, zabezpieczał między innymi budynki i sprzęt przyszłej AMG. Odkrył i opisał prowadzone przez Niemców próby laboratoryjne produkcji mydła z ludzkich zwłok. W latach 1945–1983 (do emerytury) pracował w AMG, początkowo w Zakładzie Chemii Lekarskiej, jako asystent i adiunkt w Zakładzie Chemii Ogólnej i Fizjologicznej, prowadził też zajęcia na Politechnice Gdańskiej. Od 1951 kierownik Katedry Chemii Toksykologicznej i Sądowej (w 1979 przemianowanej na Zakład Toksykologii Wydziału Farmaceutycznego AMG).

Od 1951 doktor, od 1954 docent, od 1961 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1969 profesor zwyczajny. W latach 1954–1955 prodziekan, 1955–1960 dziekan Wydziału Farmaceutycznego AMG, 1965–1972 prorektor ds. dydaktyki i wychowania, 1976–1983 dyrektor Instytutu Chemii i Analityki. Przebywał na stażach w Uniwersytecie Paryskim (1960, 1968).

Miał duże osiągnięcia w badaniach z zakresu toksykologii przemysłowej i środowiskowej metali, pylic, biochemicznych wskaźników wchłaniania oraz toksykologicznych preparatów białkowych. W 1955 otrzymał Nagrodę Państwową za opracowanie (we współpracy Centralnym Laboratorium Przemysłu Rybnego w Gdyni, gdzie był przewodniczącym Rady Naukowej) metody produkcji tranu leczniczego.

Był między innymi członkiem Komitetu Ekologii PAN, Komisji Nauk Farmaceutycznych przy Ministrze Zdrowia, w latach 1952–1954 i 1962–1964 prezesem oddziału gdańskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, od 1970 jego członkiem honorowym, Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (później członek honorowy), Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego (później członek honorowy). W latach 1965–1967 był przewodniczącym Wydziału III Nauk Matematyczno-Fizyczno-Chemicznych Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. W 1985 doktor honoris causa AMG.

Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Edukacji Narodowej, Medalem Zasłużonego Nauczyciela Polski Ludowej (1981), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1985), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (1975), Medalami 30-lecia (1985) i 40-lecia (1995) Akademii Medycznej w Gdańsku, odznakami „Za zasługi dla Gdańska” i „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”.

Od kwietnia 1942 żonaty był z Haliną z domu Osterczy (2 I 1913 – 1 I 1994 Gdańsk), ojciec Barbary (ur. sierpień 1943) oraz Janusza (ur. maj 1947). Pochowany z żoną na cmentarzu Srebrzysko. ZM