SCHMIEDEN NATHANAEL, burmistrz Gdańska
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File:Nathanael_Schmieden.jpg|thumb|Nathanael Schmieden, | + | [[File:Nathanael_Schmieden.jpg|thumb|Nathanael Schmieden (z lewej herb rodziny), [[FALCK JEREMIASZ, miedziorytnik, rytownik, patron ulicy | Jeremiasza Falcka]] według [[BOY ADOLF, malarz| Adolfa Boya]], po 1655]] |
| − | [[File:2_Nathaniel_Schmieden.jpg|thumb|Karl Friedrich, syn burmistrza Nathaniela, według [[STECH ANDREAS| Andreasa Stecha]], 1691]] | + | [[File:2_Nathaniel_Schmieden.jpg|thumb|Karl Friedrich, syn burmistrza Nathaniela, według [[STECH ANDREAS, malarz| Andreasa Stecha]], 1691]] |
| + | [[File: Strona_tytułowa_mowy_pożegnalnej_Natth._Schmiedena.jpg |thumb| Strona tytułowa mowy pożegnalnej wygłoszonej przez Johanna Botschacka na pogrzebie Nathanaela Schmiedena]] | ||
'''NATHANAEL SCHMIEDEN''' (8 II 1601 Gdańsk – 11 V 1663 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Pochodził z rodziny patrycjuszowskiej, przybyłej do Gdańska najprawdopodobniej z Kołobrzegu, do 1642 używającej nazwiska Schmidt. Był synem kupca gdańskiego Stephana Schmidta, właściciela [[KAMIENNY MŁYN | Kamiennego Młyna]] i Marii, córki Hansa Bolnera. Mając rok, utracił rodziców w czasie [[EPIDEMIE NOWOŻYTNE | wielkiej epidemii dżumy w Gdańsku]], wychowywał się pod opieką dalszej rodziny. <br/><br/> | '''NATHANAEL SCHMIEDEN''' (8 II 1601 Gdańsk – 11 V 1663 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Pochodził z rodziny patrycjuszowskiej, przybyłej do Gdańska najprawdopodobniej z Kołobrzegu, do 1642 używającej nazwiska Schmidt. Był synem kupca gdańskiego Stephana Schmidta, właściciela [[KAMIENNY MŁYN | Kamiennego Młyna]] i Marii, córki Hansa Bolnera. Mając rok, utracił rodziców w czasie [[EPIDEMIE NOWOŻYTNE | wielkiej epidemii dżumy w Gdańsku]], wychowywał się pod opieką dalszej rodziny. <br/><br/> | ||
Od 1616 był uczniem [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1618 studiował na uniwersytecie w Giessen, w 1619 w Lipsku, 20 marca tego roku był we Frankfurcie nad Menem świadkiem koronacji na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Ferdynanda II Habsburga. Odbył wieloletnią podróż po Europie, odwiedził Holandię (Lejdę), Anglię (przez rok przebywał w Oxfordzie), Francję (Paryż), Włochy (Rzym, Neapol i Sycylię). W chwili szykowania się do podróży na Sycylię i na Maltę odwołany został do Gdańska, do którego wrócił przez Austrię i Polskę (z pobytem w Krakowie) w 1623. <br/><br/> | Od 1616 był uczniem [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], w 1618 studiował na uniwersytecie w Giessen, w 1619 w Lipsku, 20 marca tego roku był we Frankfurcie nad Menem świadkiem koronacji na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Ferdynanda II Habsburga. Odbył wieloletnią podróż po Europie, odwiedził Holandię (Lejdę), Anglię (przez rok przebywał w Oxfordzie), Francję (Paryż), Włochy (Rzym, Neapol i Sycylię). W chwili szykowania się do podróży na Sycylię i na Maltę odwołany został do Gdańska, do którego wrócił przez Austrię i Polskę (z pobytem w Krakowie) w 1623. <br/><br/> | ||
| − | W 1625 wszedł do [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako mistrz [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Jednocześnie w latach 1630–1631 był przewodniczącym Rady [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła | + | W 1625 wszedł do [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako mistrz [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Jednocześnie w latach 1630–1631 był przewodniczącym Rady [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]]. Od 1631 był [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]], od 1634 [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1635 [[SĘDZIA | sędzią]]. Od 1655 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1656 i 1660, drugiego w 1655, 1659 i 1663, trzeciego w 1658 i 1662, czwartego w 1657 i 1661. W 1634 i 1648 (jako rajca) i w 1658 (jako burmistrz) był [[BURGRABIOWIE | burgrabią]] królewskim w Gdańsku. Był także nadłowczym Mierzei Gdańskiej i członkiem Ławy Malborskiej w [[DWÓR ARTUSA| Dworze Artusa]]. <br/><br/> |
| − | W 1637 (jako rajca) wraz z burmistrzem [[PAHL NICOLAUS | Nicolausem Pahlem]] brał udział w negocjacjach z wysłannikami króla polskiego Władysława IV w sprawie zniesienia przez polskie okręty blokady portu gdańskiego w związku ze sporami o pobór ceł. Reprezentował umiarkowane stanowisko w kwestii relacji gdańsko-polskich, jako rajca stał na czele delegacji, która 21 II 1647 podpisała z [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE | klasztorem cystersów w Oliwie]] umowę o dzierżawę przez [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską]] klasztornego terenu, na którym miasto wybudowało Szaniec Zachodni (na terenie obecnego Nowego Portu), stanowiący część fortyfikacji twierdzy w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]]. Za wierność Rzeczypospolitej w okresie wojny ze Szwedami otrzymał | + | W 1637 (jako rajca) wraz z burmistrzem [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausem Pahlem]] brał udział w negocjacjach z wysłannikami króla polskiego Władysława IV w sprawie zniesienia przez polskie okręty blokady portu gdańskiego w związku ze sporami o pobór ceł. Reprezentował umiarkowane stanowisko w kwestii relacji gdańsko-polskich, jako rajca stał na czele delegacji, która 21 II 1647 podpisała z [[KLASZTOR CYSTERSÓW W OLIWIE | klasztorem cystersów w Oliwie]] umowę o dzierżawę przez [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską]] klasztornego terenu, na którym miasto wybudowało Szaniec Zachodni (na terenie obecnego Nowego Portu), stanowiący część fortyfikacji twierdzy w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]]. Za wierność Rzeczypospolitej w okresie wojny ze Szwedami otrzymał w Warszawie w sierpniu 1658 indygenat (uznanie szlachectwa przyznanego przodkom przez cesarza Fryderyka III Habsburga w XV wieku, herb: w dwudzielnym w pas polu czerwonym w górnym srebrna strzała skrzyżowana ze srebrnym kluczem i gwiazdą w rogu, w dolnym pod trzema złotymi gwiazdami dwa skrzyżowane złote klucze). <br/><br/> |
| − | + | Od 1632 posiadał kamienicę przy Langgasse 375 (ul. Długa 17), od 1658 dzierżawił od klasztoru cystersów w Oliwie wieś Bärenwinkel ([[NIEDŹWIEDNIK | Niedźwiednik]]). W 1648 ufundował chrzcielnicę dla [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. <br/><br/> | |
| − | Z małżeństwa zawartego 30 XI 1623 z Kathariną ( | + | Z małżeństwa zawartego 30 XI 1623 z Kathariną (1606–1688), córką Sebastiana Brandtnera, w chwili jego śmierci żyli: synowie 1/ [[SCHMIEDEN JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | '''Johann Ernst''']] późniejszy burmistrz, 2/ '''Nathanael''' (maj 1639 Gdańsk – 25 III 1705), od 13 II 1680 posiadający kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), ławnik od 1694 i 3/ '''Karl Friedrich''' (19 V 1641 Gdańsk – 12 VIII 1691 Gdańsk), od 6 IV 1677 również posiadającego gdańskie obywatelstwo (na zasadzie co brat), ławnik od 1688, żegnany żałobnym utworem przez profesora Gimnazjum Akademickiego Christopha Bahra. Córka 4/ '''Anna Maria''' (1630 – 8 II 1708), od 1658 żona Johanna Ferbera (1627–1702), brata burmistrza [[FERBER CONSTANTIN (III), burmistrz Gdańska | Constantina (III)]], uroczyste okolicznościowe wiersze z tej okazji dedykowali młodej parze Wahrmund von Träumersburg wspólnie z pastorem z Koźlin oraz poetą Erazmem Rothmalerem, a także Georg Baumgart, 5/ '''Concordia''', od ślubu w kościele NMP 23 IX 1663 żona Georga Israela Borckmanna (18 III 1634 – 3 VII 1666), 6/ '''Florentina''', w chwili śmierci ojca dziecko, w 1701 żegnana żałobnym utworem profesora Christopha Bahra. <br/><br/> |
| − | Pochowany 18 V 1663 w kościele NMP, w grobie nabytym w 17 V 1639, obok niego spoczęła w nim 19 II 1688 także żona Katherina i 21 VIII 1691 syn Karl Friedrich. Mowę | + | Pochowany 18 V 1663 w kościele NMP, w grobie nabytym w 17 V 1639, obok niego spoczęła w nim 19 II 1688 także żona Katherina i 21 VIII 1691 syn Karl Friedrich. Mowę pogrzebową wygłosił pastor kościoła NMP [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johann Botsack]] (wymieniając z imienia wszystkie wspomniane wyżej dzieci, które przeżyły ojca, i mężów córek), specjalnym wspomnieniowym drukiem (ozdobionym portretm zmarłego) żegnał go m.in. z Greifswaldu były profesor Gimnazjum Akademickiego Daniel Lagus (także w imieniu syndyka Conrada Lagusa i medyka Georga Lagusa), rewanżując się za utwór żałobny, który po śmierci w 1652 jego z kolei ojca przygotował Johann Ernst Schmieden. {{author: JZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Aktualna wersja na dzień 21:54, 11 lis 2024
NATHANAEL SCHMIEDEN (8 II 1601 Gdańsk – 11 V 1663 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Pochodził z rodziny patrycjuszowskiej, przybyłej do Gdańska najprawdopodobniej z Kołobrzegu, do 1642 używającej nazwiska Schmidt. Był synem kupca gdańskiego Stephana Schmidta, właściciela Kamiennego Młyna i Marii, córki Hansa Bolnera. Mając rok, utracił rodziców w czasie wielkiej epidemii dżumy w Gdańsku, wychowywał się pod opieką dalszej rodziny.
Od 1616 był uczniem Gimnazjum Akademickiego, w 1618 studiował na uniwersytecie w Giessen, w 1619 w Lipsku, 20 marca tego roku był we Frankfurcie nad Menem świadkiem koronacji na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Ferdynanda II Habsburga. Odbył wieloletnią podróż po Europie, odwiedził Holandię (Lejdę), Anglię (przez rok przebywał w Oxfordzie), Francję (Paryż), Włochy (Rzym, Neapol i Sycylię). W chwili szykowania się do podróży na Sycylię i na Maltę odwołany został do Gdańska, do którego wrócił przez Austrię i Polskę (z pobytem w Krakowie) w 1623.
W 1625 wszedł do Trzeciego Ordynku jako mistrz Kwartału Wysokiego. Jednocześnie w latach 1630–1631 był przewodniczącym Rady kościoła Najświętszej Marii Panny. Od 1631 był ławnikiem Głównego Miasta, od 1634 rajcą, w 1635 sędzią. Od 1655 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1656 i 1660, drugiego w 1655, 1659 i 1663, trzeciego w 1658 i 1662, czwartego w 1657 i 1661. W 1634 i 1648 (jako rajca) i w 1658 (jako burmistrz) był burgrabią królewskim w Gdańsku. Był także nadłowczym Mierzei Gdańskiej i członkiem Ławy Malborskiej w Dworze Artusa.
W 1637 (jako rajca) wraz z burmistrzem Nicolausem Pahlem brał udział w negocjacjach z wysłannikami króla polskiego Władysława IV w sprawie zniesienia przez polskie okręty blokady portu gdańskiego w związku ze sporami o pobór ceł. Reprezentował umiarkowane stanowisko w kwestii relacji gdańsko-polskich, jako rajca stał na czele delegacji, która 21 II 1647 podpisała z klasztorem cystersów w Oliwie umowę o dzierżawę przez Radę Miejską klasztornego terenu, na którym miasto wybudowało Szaniec Zachodni (na terenie obecnego Nowego Portu), stanowiący część fortyfikacji twierdzy w Wisłoujściu. Za wierność Rzeczypospolitej w okresie wojny ze Szwedami otrzymał w Warszawie w sierpniu 1658 indygenat (uznanie szlachectwa przyznanego przodkom przez cesarza Fryderyka III Habsburga w XV wieku, herb: w dwudzielnym w pas polu czerwonym w górnym srebrna strzała skrzyżowana ze srebrnym kluczem i gwiazdą w rogu, w dolnym pod trzema złotymi gwiazdami dwa skrzyżowane złote klucze).
Od 1632 posiadał kamienicę przy Langgasse 375 (ul. Długa 17), od 1658 dzierżawił od klasztoru cystersów w Oliwie wieś Bärenwinkel ( Niedźwiednik). W 1648 ufundował chrzcielnicę dla kościoła św. Trójcy.
Z małżeństwa zawartego 30 XI 1623 z Kathariną (1606–1688), córką Sebastiana Brandtnera, w chwili jego śmierci żyli: synowie 1/ Johann Ernst późniejszy burmistrz, 2/ Nathanael (maj 1639 Gdańsk – 25 III 1705), od 13 II 1680 posiadający kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), ławnik od 1694 i 3/ Karl Friedrich (19 V 1641 Gdańsk – 12 VIII 1691 Gdańsk), od 6 IV 1677 również posiadającego gdańskie obywatelstwo (na zasadzie co brat), ławnik od 1688, żegnany żałobnym utworem przez profesora Gimnazjum Akademickiego Christopha Bahra. Córka 4/ Anna Maria (1630 – 8 II 1708), od 1658 żona Johanna Ferbera (1627–1702), brata burmistrza Constantina (III), uroczyste okolicznościowe wiersze z tej okazji dedykowali młodej parze Wahrmund von Träumersburg wspólnie z pastorem z Koźlin oraz poetą Erazmem Rothmalerem, a także Georg Baumgart, 5/ Concordia, od ślubu w kościele NMP 23 IX 1663 żona Georga Israela Borckmanna (18 III 1634 – 3 VII 1666), 6/ Florentina, w chwili śmierci ojca dziecko, w 1701 żegnana żałobnym utworem profesora Christopha Bahra.
Pochowany 18 V 1663 w kościele NMP, w grobie nabytym w 17 V 1639, obok niego spoczęła w nim 19 II 1688 także żona Katherina i 21 VIII 1691 syn Karl Friedrich. Mowę pogrzebową wygłosił pastor kościoła NMP Johann Botsack (wymieniając z imienia wszystkie wspomniane wyżej dzieci, które przeżyły ojca, i mężów córek), specjalnym wspomnieniowym drukiem (ozdobionym portretm zmarłego) żegnał go m.in. z Greifswaldu były profesor Gimnazjum Akademickiego Daniel Lagus (także w imieniu syndyka Conrada Lagusa i medyka Georga Lagusa), rewanżując się za utwór żałobny, który po śmierci w 1652 jego z kolei ojca przygotował Johann Ernst Schmieden.
