PIENIĄDZ ZASTĘPCZY
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: 2_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 100 marek, drukowany na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]], 1922]] | [[File: 2_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 100 marek, drukowany na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]], 1922]] | ||
[[File: 1_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 1000 marek, drukowany na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]], 1922]] | [[File: 1_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 1000 marek, drukowany na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]], 1922]] | ||
| − | [[File: 3_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon II Wolnego Miasta Gdańska na 10 | + | [[File: 3_Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon II Wolnego Miasta Gdańska na 10 000 marek, drukowany na zlecenie [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II Wolnego Miasta Gdańska]], 1923]] |
| − | [[File: Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 25 fenigów, 1923, drukowany na zlecenie Danziger Zentralkasse AG (Gdańska Kasa Centralna) w firmie | + | [[File: Pieniądz_zastępczy.jpg | thumb| Bon Wolnego Miasta Gdańska na 25 fenigów, 1923, drukowany na zlecenie Danziger Zentralkasse AG (Gdańska Kasa Centralna) w firmie DV (Danziger Verlagsgesellschaft R.Rosenberg lub w Danziger Verlagsdruckerei)]] |
| − | '''PIENIĄDZ ZASTĘPCZY''', emitowany w postaci bonów i monet podczas kryzysów gospodarczych, gdy znikał pieniądz pełnowartościowy, a w rozliczeniach brakowało drobnej monety. W Gdańsku sytuacja taka miała miejsce w okresie I wojny światowej, kiedy remitentami były [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] (emisja bonów w latach 1914, 1916, 1918 i 1919), miejskie instytucje ([[DWORZEC GŁÓWNY | Dworzec Główny]], obóz jeńców wojennych na Przeróbce ([[OBOZY JENIECKIE W GDAŃSKU | obozy jenieckie w Gdańsku]])), instytucje prywatne (np. [[FREYMANN KASPAR | firma braci Freymannów]]).<br/><br/> | + | '''PIENIĄDZ ZASTĘPCZY''', emitowany w postaci bonów i monet podczas kryzysów gospodarczych, gdy znikał pieniądz pełnowartościowy, a w rozliczeniach brakowało drobnej monety. W Gdańsku sytuacja taka miała miejsce w okresie I wojny światowej, kiedy remitentami były [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] (emisja bonów w latach 1914, 1916, 1918 i 1919), miejskie instytucje ([[DWORZEC GŁÓWNY | Dworzec Główny]], obóz jeńców wojennych na Przeróbce ([[OBOZY JENIECKIE W GDAŃSKU | obozy jenieckie w Gdańsku]])), instytucje prywatne (np. [[FREYMANN KASPAR, właściciel domu towarowego | firma braci Freymannów]]).<br/><br/> |
| − | Po powołaniu [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] wydawano banknoty nominowane w markach, o coraz wyższych wartościach. W związku z brakiem pieniądza bony wydały w | + | W 1918 władze miasta wyemitowały bony z przedstawieniem panoramy Gdańska, autorstwa [[HELLINGRATH BERTHOLD FRANZ, grafik, malarz rzeźbiarz| Bertholda Hellingratha]]. Po powołaniu [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] wydawano banknoty nominowane w markach, o coraz wyższych wartościach. W związku z brakiem pieniądza bony wydały w 1923 Krajowy Bank Rolny, Gdański Bank Handlu i Przemysłu, Stowarzyszenie Kupców Kolonialnych, Tramwaje Elektryczne, Towarzystwo Kredytowe Handlu i Przemysłu, Mleczarnia Parowa we Wrzeszczu, spółki i osoby prywatne (A.W. Kaufmann, bracia Freymann, Otto Pettke). Bony te były często nominowane w dolarach albo w goldfenigach, a emitenci gwarantowali ich wymianę według aktualnego kursu złota lub dolara.<br/><br/> |
| − | Oprócz bonów liczni kupcy, przedsiębiorcy, kasy zapomogowe i towarzystwa asekuracyjne wydawały drobne nominały monet i kupieckie [[ŻETONY | żetony]] (między innymi | + | Oprócz bonów liczni kupcy, przedsiębiorcy, kasy zapomogowe i towarzystwa asekuracyjne wydawały drobne nominały monet i kupieckie [[ŻETONY | żetony]] (między innymi Dworzec Kolejowy, Franz Dmuch, P. Freisen, hotel Deutsches Haus, Albert Haub, fabryka likierów H. Pretzel, G. Sackendorff, [[STOCZNIA SCHICHAUA | Stocznia Schichaua]], F. Steimetz, Aleksander Wieck, Richard Zielke). Monety i bony służyły do zakupów w sklepach firmowych, gwarantując stałe ceny na różne produkty. Po ustąpieniu inflacji większość z pieniędzy zastępczych została wymieniona. {{author: JD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 09:43, 11 gru 2023
PIENIĄDZ ZASTĘPCZY, emitowany w postaci bonów i monet podczas kryzysów gospodarczych, gdy znikał pieniądz pełnowartościowy, a w rozliczeniach brakowało drobnej monety. W Gdańsku sytuacja taka miała miejsce w okresie I wojny światowej, kiedy remitentami były Rada Miejska (emisja bonów w latach 1914, 1916, 1918 i 1919), miejskie instytucje ( Dworzec Główny, obóz jeńców wojennych na Przeróbce ( obozy jenieckie w Gdańsku)), instytucje prywatne (np. firma braci Freymannów).
W 1918 władze miasta wyemitowały bony z przedstawieniem panoramy Gdańska, autorstwa Bertholda Hellingratha. Po powołaniu II Wolnego Miasta Gdańska wydawano banknoty nominowane w markach, o coraz wyższych wartościach. W związku z brakiem pieniądza bony wydały w 1923 Krajowy Bank Rolny, Gdański Bank Handlu i Przemysłu, Stowarzyszenie Kupców Kolonialnych, Tramwaje Elektryczne, Towarzystwo Kredytowe Handlu i Przemysłu, Mleczarnia Parowa we Wrzeszczu, spółki i osoby prywatne (A.W. Kaufmann, bracia Freymann, Otto Pettke). Bony te były często nominowane w dolarach albo w goldfenigach, a emitenci gwarantowali ich wymianę według aktualnego kursu złota lub dolara.
Oprócz bonów liczni kupcy, przedsiębiorcy, kasy zapomogowe i towarzystwa asekuracyjne wydawały drobne nominały monet i kupieckie żetony (między innymi Dworzec Kolejowy, Franz Dmuch, P. Freisen, hotel Deutsches Haus, Albert Haub, fabryka likierów H. Pretzel, G. Sackendorff, Stocznia Schichaua, F. Steimetz, Aleksander Wieck, Richard Zielke). Monety i bony służyły do zakupów w sklepach firmowych, gwarantując stałe ceny na różne produkty. Po ustąpieniu inflacji większość z pieniędzy zastępczych została wymieniona.
