FREYMANN KASPAR, właściciel domu towarowego

< Poprzednie

Następne >

Pierwszy dom handlowy braci Freymann przy Targu Węglowym 29, koniec XIX wieku

Zabudowa części wschodniej pierzei Targu Węglowego (po lewej), na której stanął dom towarowy braci Freymann, 1894

Budowa (po lewej) domu towarowego braci Freymann przy Targu Węglowym 27-30, przy strzelnicy św. Jerzego

Dom towarowy braci Freymann, 1909

Dom Towarowy braci Freymann na Targu Węglowym około 1930

Długi Targ i dom towarowy braci Freymann (po lewej), 1939

Zniszczona Katownia i dom towarowy braci Freymann (z lewej), 1946–1947, fot. Kazimierz Lelewicz

Od lewej: Baszta Słomiana i (z prawej) uprzątnięte już gruzowisko po domu towarowym braci Freymann, około 1950

Willa Kaspra Freymanna, ul. Jaśkowa Dolina 31, około 1914

Była willa Kaspra Freymanna, ul. Jaśkowa Dolina 31, 2022

KASPAR FREYMANN (Caspar; około 1850 poza Gdańskiem – po 1920 poza Gdańskiem), kupiec. W Gdańsku od około 1880 współwłaściciel z bratem Mosesem (Maxem) (1856 – 22 VII 1913 Gdańsk) założonej przez siebie firmy Gebrüder Freymann (Bracia Freymann). Firma zajmowała się detalicznym handlem towarami przemysłowymi w kamienicy przy Kohlenmarkt 29 (Targ Węglowy). W miejscu tego sklepu i kilku sąsiednich domów przy Kohlenmarkt 27–30 powstał w latach 1903–1905, pod dotychczasową nazwą, okazały dom towarowy tej firmy z artykułami przemysłowymi, wzorowany na podobnych sklepach istniejących w Europie Zachodniej. Otwarty 1 IV 1905, do 1945 był najpopularniejszym sklepem tej branży w Gdańsku. Od 1923 w skład domu towarowego włączono także domy przy Kleine Scharmachergasse 1–4 (ul. Wełniarska).

Po śmierci brata w 1913, od 1894 mieszkającego we własnej kamienicy przy Frauengasse 39 (ul. Mariacka), od 1902 we własnej kamienicy przy Langgasse 37 (ul. Długa), Kaspar, jako jedyny właściciel firmy, przekształcił ją w spółkę z o.o. (GmbH), w której posiadał większościowy pakiet udziałów. Wdowa po bracie, Gertrud Schneider-Freymann, w latach 1900–1907 właścicielka kamienicy przy Brotbänkengasse 38 (ul. Chlebnicka), do 1918 posiadała po mężu kamienice przy Frauengasse i Langgasse, mieszkała w apartamencie przy Stadtgraben (ul. Podwale Grodzkie).

Mieszkał od 1897 w willi przy Jäschkentaler Weg 10 (po zmianie numeracji, do 1945: 14/15) (ul. Jaśkowa Dolina 31). Po 1920 właścicielami firmy byli spadkobiercy braci Freymann, po 1924 jako właściciel występował Max Emden, zamieszkały wcześniej w Szwajcarii i w Hamburgu.

Po 1 IX 1939 przedsiębiorstwo zostało przejęte przez skarb państwa jako mienie pożydowskie, utrzymano jednak do 1945 nazwę firmy i sklepu. W początkach 1941 w wynajętych pomieszczeniach ulokowano filię berlińskiej fabryki Auer, produkującej maski przeciwgazowe (miesięcznie około 18 000 sztuk) i kamizelki ratunkowe (filia gdańska zatrudniała przed wszystkim kobiety).

Budynek zniszczony w 1945, nowej zabudowy w tym miejscu nie wzniesiono, ustawione w 1997 Drzewo Millenium Gdańska znajduje się prawie dokładnie w miejscu głównego wejścia do byłego domu towarowego. MrGl