BRAMA BOŻEGO CIAŁA
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
(wstawienie ilustracji (e-mail z 31.07.2019)) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | |||
[[File:2_Brama_Bożego_Ciała.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała na tzw. „kolorowym widoku”, 1520, nie jest pewne, czy przedstawia stan faktyczny, czy plan rozbudowy; po lewej baszta św. Bartłomieja]] | [[File:2_Brama_Bożego_Ciała.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała na tzw. „kolorowym widoku”, 1520, nie jest pewne, czy przedstawia stan faktyczny, czy plan rozbudowy; po lewej baszta św. Bartłomieja]] | ||
| + | [[File:1_Brama__Bozego_Ciała.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała (otoczona rondelem) i na drugim planie [[BRAMA ŚW. JAKUBA| brama św. Jakuba]], 1575, fragment widoku Fransa Hogenberga (w prawo kościoły św. Jakuba i św. Bartłomieja), widok z [[GRODZISKO| Grodziska]]]] | ||
| + | [[File:Bramy_Bożego_Ciała_i_św._Jakuba.jpg|thumb|Bramy Bożego Ciała i Św. Jakuba, fragment widoku Gdańsku Hansa Rudolpha Manuela Deutscha z końca XVI wieku]] | ||
[[File:3_Brama_Bożego_Ciała.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała w osi ul. Korzennej (u góry z lewej) według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600, na prawo od bramy baszta św. Jakuba i [[BRAMA ŚW. JAKUBA| brama św. Jakuba]] (w osi ul. Łagiewniki)]] | [[File:3_Brama_Bożego_Ciała.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała w osi ul. Korzennej (u góry z lewej) według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600, na prawo od bramy baszta św. Jakuba i [[BRAMA ŚW. JAKUBA| brama św. Jakuba]] (w osi ul. Łagiewniki)]] | ||
| − | [[File:4_Brama_Bozego_Ciala.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała, [[DICKMANN AEGIDIUS| | + | [[File:4_Brama_Bozego_Ciala.jpg|thumb|Brama Bożego Ciała, [[DICKMANN AEGIDIUS, rysownik, rytownik| Aegidius Dickmann]] 1617 (odrys z XIX wieku), od lewej: brama pierwotna, murowane przedbramie, most z zewnętrzną, drewnianą bramą, lewy bark rondela, murowane przedbramie, powyżej [[GRODZISKO| Grodzisko]] (Hagelsberg), po prawej [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja)| kościół Bożego Ciała]]]] |
| − | '''BRAMA BOŻEGO CIAŁA''' (Heiligeleichnamstor), zlokalizowana na | + | '''BRAMA BOŻEGO CIAŁA''' (Heiligeleichnamstor), zlokalizowana na [[STARE MIASTO | Starym Mieście]], nieistniejąca, w czasach funkcjonowania jedna z najważniejszych strategicznych bram Gdańska. Zamykała od północy obecną ul. Korzenną. Wraz z położoną nieco dalej na wschód [[BRAMA ŚW. JAKUBA | Bramą św. Jakuba]] obsługiwała trakty wiodące w kierunku północnym. Koncentrowała ruch w kierunku [[WRZESZCZ | Wrzeszcza]], [[NOWE SZKOTY | Nowych Szkotów]], [[ŚWIĘTA STUDZIENKA | Świętej Studzienki]] (obecny tzw. trakt koński ([[ZWYCIĘSTWA, aleja | al. Zwycięstwa]])), a także w kierunku północno-zachodnim, do [[SUCHANINO | Suchanina]].<br/><br/> |
| − | Zalążkiem bramy była furta w palisadzie przed fosą, jedna z tych, którymi otaczano Stare Miasto od 1454 | + | Zalążkiem bramy była furta w palisadzie przed fosą, jedna z tych, którymi otaczano Stare Miasto od 1454, czyli od początku [[WOJNA TRZYNASTOLETNIA | wojny trzynastoletniej]]. Po zastąpieniu palisady wałami ziemnymi, zapewne już w 1461, w miejscu furty powstała ceglana (lub ceglano-kamienna) brama, po raz pierwszy wzmiankowana w 1487. W 1490 wykopano przed wałem i bramą fosę, z wybranej ziemi usypano wał zewnętrzny i utworzono drugą fosę, zewnętrzną, wzmocnioną palisadą i blokhauzem. W latach 1490–1491 do wału istniejącego między nią a Bramą św. Jakuba dodano ceglany mur, w ciągu którego wybudowano flankującą Basztę św. Bartłomieja. Od zachodu flankowały ją tak zwane Baszty nad Rowem.<br/><br/> |
| − | W okresie 1499–1501 wybudowano przedbramie. W 1515 oskarpowano fosę przybramną, a w latach 1518–1519, przed ostatnią wojną z zakonem krzyżackim, w linii jej i Bramy św. Bartłomieja, na wale między fosami wybudowano blokhauz. W okresie 1547–1559 zbudowano przed bramą flankujący ją rondel i nowy most nad fosą. Rozebrana między 1633 i 1634 | + | W okresie 1499–1501 wybudowano przedbramie. W 1515 oskarpowano fosę przybramną, a w latach 1518–1519, przed ostatnią wojną z zakonem krzyżackim, w linii jej i Bramy św. Bartłomieja, na wale między fosami wybudowano blokhauz. W okresie 1547–1559 zbudowano przed bramą flankujący ją rondel i nowy most nad fosą. Rozebrana między 1633 i 1634 w celu pozyskania miejsca na budowę Bastionu Bożego Ciała. Zastąpiła ją nowa Brama św. Jakuba, do XVIII wieku zwana jeszcze Bramą Bożego Ciała.<br/><br/> |
Była dwuwieżową budowlą przystosowaną do użycia broni palnej, z przesklepionym przejazdem i znajdującą się nad nim izbą straży, ze szkieletowymi hurdycjami (drewnianymi gankami) wieńczącymi ostatnią kondygnację, połączonymi wspólnym dachem. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | Była dwuwieżową budowlą przystosowaną do użycia broni palnej, z przesklepionym przejazdem i znajdującą się nad nim izbą straży, ze szkieletowymi hurdycjami (drewnianymi gankami) wieńczącymi ostatnią kondygnację, połączonymi wspólnym dachem. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:35, 12 sty 2023
BRAMA BOŻEGO CIAŁA (Heiligeleichnamstor), zlokalizowana na Starym Mieście, nieistniejąca, w czasach funkcjonowania jedna z najważniejszych strategicznych bram Gdańska. Zamykała od północy obecną ul. Korzenną. Wraz z położoną nieco dalej na wschód Bramą św. Jakuba obsługiwała trakty wiodące w kierunku północnym. Koncentrowała ruch w kierunku Wrzeszcza, Nowych Szkotów, Świętej Studzienki (obecny tzw. trakt koński ( al. Zwycięstwa)), a także w kierunku północno-zachodnim, do Suchanina.
Zalążkiem bramy była furta w palisadzie przed fosą, jedna z tych, którymi otaczano Stare Miasto od 1454, czyli od początku wojny trzynastoletniej. Po zastąpieniu palisady wałami ziemnymi, zapewne już w 1461, w miejscu furty powstała ceglana (lub ceglano-kamienna) brama, po raz pierwszy wzmiankowana w 1487. W 1490 wykopano przed wałem i bramą fosę, z wybranej ziemi usypano wał zewnętrzny i utworzono drugą fosę, zewnętrzną, wzmocnioną palisadą i blokhauzem. W latach 1490–1491 do wału istniejącego między nią a Bramą św. Jakuba dodano ceglany mur, w ciągu którego wybudowano flankującą Basztę św. Bartłomieja. Od zachodu flankowały ją tak zwane Baszty nad Rowem.
W okresie 1499–1501 wybudowano przedbramie. W 1515 oskarpowano fosę przybramną, a w latach 1518–1519, przed ostatnią wojną z zakonem krzyżackim, w linii jej i Bramy św. Bartłomieja, na wale między fosami wybudowano blokhauz. W okresie 1547–1559 zbudowano przed bramą flankujący ją rondel i nowy most nad fosą. Rozebrana między 1633 i 1634 w celu pozyskania miejsca na budowę Bastionu Bożego Ciała. Zastąpiła ją nowa Brama św. Jakuba, do XVIII wieku zwana jeszcze Bramą Bożego Ciała.
Była dwuwieżową budowlą przystosowaną do użycia broni palnej, z przesklepionym przejazdem i znajdującą się nad nim izbą straży, ze szkieletowymi hurdycjami (drewnianymi gankami) wieńczącymi ostatnią kondygnację, połączonymi wspólnym dachem.
