BAUM BECKY, śpiewaczka

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{web}}
 
{{web}}
 +
[[File:Rebecka_(Becky)_Baum.jpg|thumb|Program koncertu Becky Baum i Franza Fitzau’a w sali [[HOTEL DANZIGER HOF| Hotelu Danziger Hof]] 31 I 1911, śpiewakom akompaniował [[BINDER FRITZ CARL, pianista, dyrygent| Fritz Binder]]]]
 
[[File:GDANKSK LOGOTYP.jpg|thumb|'''Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk''']]
 
[[File:GDANKSK LOGOTYP.jpg|thumb|'''Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk''']]
 
[[File:GAIT LOGOTYP.jpg|thumb|'''Partner redakcji''']]
 
[[File:GAIT LOGOTYP.jpg|thumb|'''Partner redakcji''']]
  
'''REBECKA (BECKY) BAUM''' (9 XII 1870 Getynga – po 1942), śpiewaczka o głosie sopranowym, pianistka, nauczycielka muzyki, chórmistrzyni. Córka [[BAUM GEORG WILHELM| dr. Georga Wilhelma Bauma]], starsza siostra [[BAUM MARIE| Marie Baum]], wnuczka Rebecki Henrietty, siostry kompozytora Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Na przełomie lat 80. i 90. XIX wieku studiowała grę na fortepianie w konserwatorium w Lipsku. Od października 1892 roku w Gdańsku dawała lekcje fortepianu w mieszkaniu rodziców przy Sandgrube 10 (ul. Rogaczewskiego) i występowała na koncertach, między innymi 23 I 1893 w Sali Apollina Hotelu du Nord (Apollo-Saal; [[HOTEL GDAŃSK RADISSON BLU| hotel Gdańsk Radisson Blu]] grała utwory Roberta Schumanna, Fryderyka Chopina, Maurycego Moszkowskiego i Léo Delibes’a, z kolei 25 II 1894 w sali towarzystwa Allgemeiner Bildungsverein przy Hintergasse 16 (ul. Za Murami) wzięła udział w wykonaniu ''Kwartetu fortepianowego Es-dur'' KV 493 Wolfganga Amadeusza Mozarta. 3 XI 1895 w sali muzycznej fortepianmistrza [[WEYKOPF LOUIS FRANZ CARL| Louisa Franza Carla Weykopfa]] przy Jopengasse 10 (ul. Piwna) uczestniczyła w zebraniu nauczycielek muzyki, na którym założyły one tzw. Musikgruppe (Koło Muzyczne) i wybrały ją na sekretarza. <br/><br/>
+
'''REBECKA (BECKY) BAUM''' (9 XII 1870 Getynga – po 1942), śpiewaczka o głosie sopranowym, pianistka, nauczycielka muzyki, chórmistrzyni. Córka [[BAUM GEORG WILHELM, lekarz | dr. Georga Wilhelma Bauma]], starsza siostra [[BAUM MARIE, uczona | Marie Baum]], wnuczka Rebekki Henrietty, siostry kompozytora Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Na przełomie lat 80. i 90. XIX wieku studiowała grę na fortepianie w konserwatorium w Lipsku. Od października 1892 w Gdańsku dawała lekcje fortepianu w mieszkaniu rodziców przy Sandgrube 10 (ul. Rogaczewskiego) i występowała na koncertach, m.in. 23 I 1893 w Sali Apollina Hotelu du Nord (Apollo-Saal; [[HOTEL GDAŃSK RADISSON BLU | hotel Gdańsk Radisson Blu]]) grała utwory Roberta Schumanna, Fryderyka Chopina, Maurycego Moszkowskiego i Léo Delibes’a, z kolei 25 II 1894 w sali towarzystwa Allgemeiner Bildungsverein (Powszechne Stowarzyszenie Edukacyjne) przy Hintergasse 16 (ul. Za Murami) wzięła udział w wykonaniu ''Kwartetu fortepianowego Es-dur'' KV 493 Wolfganga Amadeusza Mozarta. 3 XI 1895 w sali muzycznej fortepianmistrza [[WEYKOPF LOUIS FRANZ CARL, fortepianmistrz | Louisa Franza Carla Weykopfa]] przy Jopengasse 10 (ul. Piwna) uczestniczyła w zebraniu nauczycielek muzyki, na którym założyły one tzw. Musikgruppe (Koło Muzyczne) i wybrały ją na sekretarza. <br/><br/>
Od około 1900 roku studiowała śpiew w Rzymie. Po powrocie do Gdańska udzielała lekcji śpiewu i występowała na koncertach, po raz pierwszy 29 XI 1905 w sali [[HOTEL DANZIGER HOF| hotelu Danziger Hof]] w wieczorze kameralnym wystawionym przez Danziger Frauen-Terzett (Gdański Tercet Żeński), który składał się z Lisy Nagel (sopran), Marthy Jelski (mezzosopran) i Gertrudy Wirthschaft (alt). Rebecka Baum wykonała z nimi kwartety wokalne Johannesa Brahmsa, Roberta Kahna i Camilla Schumanna, ponadto wspólnie z Lisą Nagel duety Josepha Haydna, Carla Loewego i Gioacchina Rossinigo oraz z Gertrudą Wirthschaft dwa duety Johannesa Brahmsa (program wieczoru uzupełniły tercety wokalne Alexandra von Fielitza, Wilhelma Bergera, Ludwiga Thuillego i Heinricha Marschnera oraz utwory fortepianowe Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Franza Schuberta, Roberta Schumanna i Chopina w wykonaniu [[BINDER FRITZ CARL| Fritza Bindera]]). W następnych latach wystąpiła między innymi 21 I 1909 w auli Oberrealschule zu St. Petri und Pauli ([[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoła św. Piotra i Pawła]]) przy Hansaplatz 6 (ul. Wały Piastowskie), śpiewając utwory Giovanniego Paisiella, Gioacchina Rossiniego, Francesca Tostiego i Giacoma Pucciniego na wieczorze muzyki włoskiej zorganizowanym przez [[FUCHS CARL DORIUS JOHANNES| Carla Fuchsa]]; 5 XII 1910 w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ([[OGRÓD STRZELECKI I DOM STRZELECKI IM. FRIEDRICHA WILHELMA| Ogród i Dom Strzelecki]]) na dyrygowanym przez Fritza Bindera koncercie oratoryjnym śpiewała partię Małgorzaty w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty dramatycznej ''Potępienie Fausta'' Hectora Berlioza; 5 II 1911 w Tczewie śpiewała partie Archanioła Gabriela i Ewy w oratorium ''Stworzenie świata'' Josepha Haydna (partię Uriela śpiewał [[KOENENKAMP REINHOLD ADOLF OSCAR| Reinhold Koenenkamp]]); 28 V 1912, w czasie zwiedzania [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY| kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] przez uczestników festiwalu muzycznego (Tonkünstlerfest; [[MUZYKA| Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok)]], wykonała ''Arię kościelną'' Rudolfa Hirscha (na organach towarzyszył jej [[KRIESCHEN ENGELHARDT EUGEN| Engelhardt Eugen Krieschen]]); 23 III 1914 w Lutherkirche we Wrzeszczu ([[KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY ŚW. APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA| kościół garnizonowy św. Apostołów Piotra i Pawła]]) wykonała arię ''Höchster, was ich habe'' z kantaty kościelnej ''Brich dem Hungrigen dein Brot'' BWV 39 Johanna Sebastiana Bacha oraz partię sopranu w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty pasyjnej ''O Haupt voll Blut und Wunden'' Maxa Regera. <br/><br/>
+
Od około 1900 studiowała śpiew w Rzymie. Po powrocie do Gdańska udzielała lekcji śpiewu i występowała na koncertach, po raz pierwszy 29 XI 1905 w sali [[HOTEL DANZIGER HOF | hotelu Danziger Hof]] w wieczorze kameralnym wystawionym przez Danziger Frauen-Terzett (Gdański Tercet Żeński), który składał się z Lisy Nagel (sopran), Marthy Jelski (mezzosopran) i Gertrudy Wirthschaft (alt). Wykonała z nimi kwartety wokalne Johannesa Brahmsa, Roberta Kahna i Camilla Schumanna, ponadto wspólnie z Lisą Nagel duety Josepha Haydna, Carla Loewego i Gioacchina Rossiniego oraz z Gertrudą Wirthschaft dwa duety Johannesa Brahmsa (program wieczoru uzupełniły tercety wokalne Alexandra von Fielitza, Wilhelma Bergera, Ludwiga Thuillego i Heinricha Marschnera oraz utwory fortepianowe Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Franza Schuberta, Roberta Schumanna i Chopina w wykonaniu [[BINDER FRITZ CARL, pianista, dyrygent | Fritza Bindera]]). W następnych latach wystąpiła m.in. 21 I 1909 w auli Oberrealschule zu St. Petri und Pauli ([[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | szkoła św. Piotra i Pawła]]) przy Hansaplatz 6 (ul. Wały Piastowskie), śpiewając utwory Giovanniego Paisiella, Gioacchina Rossiniego, Francesca Tostiego i Giacoma Pucciniego na wieczorze muzyki włoskiej zorganizowanym przez [[FUCHS CARL DORIUS JOHANNES, pianista, organista, kompozytor | Carla Fuchsa]]; 5 XII 1910 w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ([[OGRÓD STRZELECKI I DOM STRZELECKI IM. FRYDERYKA WILHELMA | Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki]]) na dyrygowanym przez Fritza Bindera koncercie oratoryjnym śpiewała partię Małgorzaty w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty dramatycznej ''Potępienie Fausta'' Hectora Berlioza; 5 II 1911 w Tczewie śpiewała partie Archanioła Gabriela i Ewy w oratorium ''Stworzenie świata'' Josepha Haydna (partię Uriela śpiewał [[KOENENKAMP REINHOLD ADOLF OSCAR, śpiewak, kompozytor | Reinhold Koenenkamp]]); 28 V 1912, w czasie zwiedzania [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] przez uczestników festiwalu muzycznego (Tonkünstlerfest; [[MUZYKA | Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok)]], wykonała ''Arię kościelną'' Rudolfa Hirscha (na organach towarzyszył jej [[KRIESCHEN ENGELHARDT EUGEN, muzyk | Engelhardt Eugen Krieschen]]); 23 III 1914 w Lutherkirche we Wrzeszczu ([[KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY ŚW. APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA | kościół garnizonowy św. Apostołów Piotra i Pawła]]) wykonała arię ''Höchster, was ich habe'' (''Co mam najcenniejszego'') z kantaty kościelnej ''Brich dem Hungrigen dein Brot'' (''Połam swój chleb głodnemu'') BWV 39 Johanna Sebastiana Bacha oraz partię sopranu w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty pasyjnej ''O Haupt voll Blut und Wunden'' (''O Głowo, pełna krwi i ran; O Święta Głowo, teraz zraniona'') Maxa Regera. <br/><br/>
Razem ze swoimi uczennicami stworzyła kilkunastoosobowy chór żeński, tzw. Becky-Baum-Chor, z którym występowała na koncertach, między innymi 23 IV 1910 roku w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus chór wykonał utwory Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego i Woldemara Bargiela; 23 V 1914 na koncercie charytatywnym na rzecz biednych dzieci kilka utworów ''a capella'' – trzy czterogłosowe Johannesa Brahmsa i dwa trzygłosowe Roberta Kahna; 12 V 1921 w sali loży masońskiej Eugenia ([[WOLNOMULARSTWO| wolnomularstwo]]) przy Neugarten 18 (ul. Nowe Ogrody) zespół zaśpiewał ''Stabat Mater'' Giovanniego Battisty Pergolesiego i pieśń ''Nixe'' (''Nimfa'') Antona Grigoriewicza Rubinsteina (solistką była żona [[WALLENBERG ADOLF| Adolfa Wallenberga]], Martha); 13 XII 1923 w auli szkoły św. Piotra i Pawła na dyrygowanym przez [[PRINS HENRY| Henry’ego Prinsa]] koncercie symfonicznym zorganizowanym przez Orchesterverein (Towarzystwo Orkiestrowe; [[MUZYKA| Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok]]) chór wziął udział w wykonaniu ''Miserere c-moll'' Johanna Adolpha Hassego. <br/><br/>
+
Razem ze swoimi uczennicami stworzyła kilkunastoosobowy chór żeński, tzw. Becky-Baum-Chor, z którym występowała na koncertach, między innymi 23 IV 1910 w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus chór wykonał utwory Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego i Woldemara Bargiela; 23 V 1914 na koncercie charytatywnym na rzecz biednych dzieci kilka utworów ''a capella'' – trzy czterogłosowe Johannesa Brahmsa i dwa trzygłosowe Roberta Kahna; 12 V 1921 w sali loży masońskiej Eugenia ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]) przy Neugarten 18 (ul. Nowe Ogrody) zespół zaśpiewał ''Stabat Mater'' Giovanniego Battisty Pergolesiego i pieśń ''Nixe'' (''Nimfa'') Antona Grigoriewicza Rubinsteina; 13 XII 1923 w auli szkoły św. Piotra i Pawła na dyrygowanym przez [[PRINS HENRY, skrzypek, kompozytor | Henry’ego Prinsa]] koncercie symfonicznym zorganizowanym przez Orchesterverein (Towarzystwo Orkiestrowe; [[MUZYKA | Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok]]) chór wziął udział w wykonaniu ''Miserere c-moll'' Johanna Adolpha Hassego. <br/><br/>
W roku 1912, po śmierci matki, odziedziczyła willę we Wrzeszczu przy Parkweg 4 (ul. Parkowa), około 1929 sprzedała ją Hausbauverein Brunonia (Towarzystwo Budowy Domów Brunonia). W latach 1929–1933 mieszkała przy Chodowieckiweg 12 (ul. Chodowieckiego), w 1933 roku przestała udzielać lekcji i zamieszkała przy Althoffweg 7 (ul. gen. Józefa Fiszera), w 1942 mieszkała w Altersheim Langfuhr (Dom Starców we Wrzeszczu) przy Am Heiligenbrunn 1B (ul. Traugutta). Brak informacji o jej późniejszym życiu. {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]
+
W 1912, po śmierci matki, odziedziczyła willę we Wrzeszczu przy Parkweg 4 (ul. Parkowa), około 1929 sprzedała ją Hausbauverein Brunonia (Towarzystwo Budowy Domów Brunonia). W latach 1929–1933 mieszkała przy Chodowieckiweg 12 (ul. Chodowieckiego), w 1933 przestała udzielać lekcji i zamieszkała przy Althoffweg 7 (ul. gen. Józefa Fiszera), w 1942 mieszkała w Altersheim Langfuhr (Dom Starców we Wrzeszczu) przy Am Heiligenbrunn 1B (ul. Traugutta). Brak informacji o jej późniejszym życiu. {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 +
'''Bibliografia''':<br/>
 +
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, sygn. Od 21857 4to, 500, Geistliche Konzerte, Musikalische Vespern und Festmusiken in St. Marien zu Danzig von 1908 bis 1928, nr 63 (afisz koncertu 28 V 1912).<br/>
 +
Michalak Jerzy M., ''Das geistliche Lied im Œuvre einiger Danziger Komponisten des 19. Jahrhunderts. Versuch einer Dokumentation'', w: ''Das Geistliche Lied im Ostseeraum'', Frankfurt am Main 2004, s. 189, 196.<br/>
 +
''Moses Mendelssohn und seine Nachkommen in Kunst und Wissenschaft'', „Danziger Zeitung“ 1909, nr 55, [s. 1].

Aktualna wersja na dzień 10:53, 10 lut 2024

Program koncertu Becky Baum i Franza Fitzau’a w sali Hotelu Danziger Hof 31 I 1911, śpiewakom akompaniował Fritz Binder
Hasło powstało dzięki Miastu Gdańsk
Partner redakcji

REBECKA (BECKY) BAUM (9 XII 1870 Getynga – po 1942), śpiewaczka o głosie sopranowym, pianistka, nauczycielka muzyki, chórmistrzyni. Córka dr. Georga Wilhelma Bauma, starsza siostra Marie Baum, wnuczka Rebekki Henrietty, siostry kompozytora Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Na przełomie lat 80. i 90. XIX wieku studiowała grę na fortepianie w konserwatorium w Lipsku. Od października 1892 w Gdańsku dawała lekcje fortepianu w mieszkaniu rodziców przy Sandgrube 10 (ul. Rogaczewskiego) i występowała na koncertach, m.in. 23 I 1893 w Sali Apollina Hotelu du Nord (Apollo-Saal; hotel Gdańsk Radisson Blu) grała utwory Roberta Schumanna, Fryderyka Chopina, Maurycego Moszkowskiego i Léo Delibes’a, z kolei 25 II 1894 w sali towarzystwa Allgemeiner Bildungsverein (Powszechne Stowarzyszenie Edukacyjne) przy Hintergasse 16 (ul. Za Murami) wzięła udział w wykonaniu Kwartetu fortepianowego Es-dur KV 493 Wolfganga Amadeusza Mozarta. 3 XI 1895 w sali muzycznej fortepianmistrza Louisa Franza Carla Weykopfa przy Jopengasse 10 (ul. Piwna) uczestniczyła w zebraniu nauczycielek muzyki, na którym założyły one tzw. Musikgruppe (Koło Muzyczne) i wybrały ją na sekretarza.

Od około 1900 studiowała śpiew w Rzymie. Po powrocie do Gdańska udzielała lekcji śpiewu i występowała na koncertach, po raz pierwszy 29 XI 1905 w sali hotelu Danziger Hof w wieczorze kameralnym wystawionym przez Danziger Frauen-Terzett (Gdański Tercet Żeński), który składał się z Lisy Nagel (sopran), Marthy Jelski (mezzosopran) i Gertrudy Wirthschaft (alt). Wykonała z nimi kwartety wokalne Johannesa Brahmsa, Roberta Kahna i Camilla Schumanna, ponadto wspólnie z Lisą Nagel duety Josepha Haydna, Carla Loewego i Gioacchina Rossiniego oraz z Gertrudą Wirthschaft dwa duety Johannesa Brahmsa (program wieczoru uzupełniły tercety wokalne Alexandra von Fielitza, Wilhelma Bergera, Ludwiga Thuillego i Heinricha Marschnera oraz utwory fortepianowe Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego, Franza Schuberta, Roberta Schumanna i Chopina w wykonaniu Fritza Bindera). W następnych latach wystąpiła m.in. 21 I 1909 w auli Oberrealschule zu St. Petri und Pauli ( szkoła św. Piotra i Pawła) przy Hansaplatz 6 (ul. Wały Piastowskie), śpiewając utwory Giovanniego Paisiella, Gioacchina Rossiniego, Francesca Tostiego i Giacoma Pucciniego na wieczorze muzyki włoskiej zorganizowanym przez Carla Fuchsa; 5 XII 1910 w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ( Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki) na dyrygowanym przez Fritza Bindera koncercie oratoryjnym śpiewała partię Małgorzaty w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty dramatycznej Potępienie Fausta Hectora Berlioza; 5 II 1911 w Tczewie śpiewała partie Archanioła Gabriela i Ewy w oratorium Stworzenie świata Josepha Haydna (partię Uriela śpiewał Reinhold Koenenkamp); 28 V 1912, w czasie zwiedzania kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przez uczestników festiwalu muzycznego (Tonkünstlerfest; Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok), wykonała Arię kościelną Rudolfa Hirscha (na organach towarzyszył jej Engelhardt Eugen Krieschen); 23 III 1914 w Lutherkirche we Wrzeszczu ( kościół garnizonowy św. Apostołów Piotra i Pawła) wykonała arię Höchster, was ich habe (Co mam najcenniejszego) z kantaty kościelnej Brich dem Hungrigen dein Brot (Połam swój chleb głodnemu) BWV 39 Johanna Sebastiana Bacha oraz partię sopranu w pierwszym w Gdańsku wykonaniu kantaty pasyjnej O Haupt voll Blut und Wunden (O Głowo, pełna krwi i ran; O Święta Głowo, teraz zraniona) Maxa Regera.

Razem ze swoimi uczennicami stworzyła kilkunastoosobowy chór żeński, tzw. Becky-Baum-Chor, z którym występowała na koncertach, między innymi 23 IV 1910 w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus chór wykonał utwory Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego i Woldemara Bargiela; 23 V 1914 na koncercie charytatywnym na rzecz biednych dzieci kilka utworów a capella – trzy czterogłosowe Johannesa Brahmsa i dwa trzygłosowe Roberta Kahna; 12 V 1921 w sali loży masońskiej Eugenia ( wolnomularstwo) przy Neugarten 18 (ul. Nowe Ogrody) zespół zaśpiewał Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego i pieśń Nixe (Nimfa) Antona Grigoriewicza Rubinsteina; 13 XII 1923 w auli szkoły św. Piotra i Pawła na dyrygowanym przez Henry’ego Prinsa koncercie symfonicznym zorganizowanym przez Orchesterverein (Towarzystwo Orkiestrowe; Muzyka. Początek XIX wieku – 1945 rok) chór wziął udział w wykonaniu Miserere c-moll Johanna Adolpha Hassego.

W 1912, po śmierci matki, odziedziczyła willę we Wrzeszczu przy Parkweg 4 (ul. Parkowa), około 1929 sprzedała ją Hausbauverein Brunonia (Towarzystwo Budowy Domów Brunonia). W latach 1929–1933 mieszkała przy Chodowieckiweg 12 (ul. Chodowieckiego), w 1933 przestała udzielać lekcji i zamieszkała przy Althoffweg 7 (ul. gen. Józefa Fiszera), w 1942 mieszkała w Altersheim Langfuhr (Dom Starców we Wrzeszczu) przy Am Heiligenbrunn 1B (ul. Traugutta). Brak informacji o jej późniejszym życiu. JMM







Bibliografia:
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, sygn. Od 21857 4to, 500, Geistliche Konzerte, Musikalische Vespern und Festmusiken in St. Marien zu Danzig von 1908 bis 1928, nr 63 (afisz koncertu 28 V 1912).
Michalak Jerzy M., Das geistliche Lied im Œuvre einiger Danziger Komponisten des 19. Jahrhunderts. Versuch einer Dokumentation, w: Das Geistliche Lied im Ostseeraum, Frankfurt am Main 2004, s. 189, 196.
Moses Mendelssohn und seine Nachkommen in Kunst und Wissenschaft, „Danziger Zeitung“ 1909, nr 55, [s. 1].

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania